5о'=0 деп жорамалдау кезінде, эр түрлі қысым кезіндегі, судың үш
нүктелі шамасынан өзгеше, нүкте
а,
барлық жағдайда, төменгі
шекаралық қисық сызық үшін, бастапқысы болады.
в \ в"...
нүктелері
Р \ Р"...
қысым кезіндегі қайнаған сұйыктар-
дың жағдайын көрсетеді. Г„', Г„"... қанығу температурасы, артқан
сайын, олар в нүктесінен жоғары орналасады. Нүктелер С', С"...
қаныққан құрғақ бу жағдайын, ал нүктелер
й \
қатты қыздырыл-
ған жағдайын көрсетеді.
кДж/кгК
7.2-сурет. Т8 - диаграммасының бу пайда болу процессі (қаныққан
бу облысы пунктирлі сызықпен көрсетілген, тұрақгы құрғақгық
дәрежесінің х сызығы).
в,
в \ в"...
қайнаған сұйық жағдайының нүктелерін сызықпен
қосып, төменгі шекаралық қисық сызығын (х=0) табамыз, нүктелері
С,
С \ С"...
- жоғарғы шекаралық қисық сызық (дс=1).
Судың төменгі қысымы кезіндегі, жылу сыйымдылығы,
практикалық жағдайда, қысымына байланысты болады. Сондықган,
суды қыздыру - изобары төменгі шекаралық қисық сызығымен
бірдей болады, ал сұйықты қыздыру үшін, қажетті жылулық
і0
ден
і
дейінгісі, қыздыру изобарасының бойымен және төменгі шекаралық
қисық сызық бойындағысы, практикалық жағдайда дәл сондай.
Нүкте
К
- алмағайып нүкте.
88
Будым меншііггі штальииясы,
Тш
іиаграммасы бойынша
графикалық жолмен оңай анықталшш, Оила, сыіыкталынып тастал-
ғім аудаи
А,
Р = с о т ( кеііндегі 0,01 ден
іц
°С дейініт суды қыілыру
и юбара аралығында орналаскан жәнс скі шеткі ордината, сұйыктын
мсншікті энтальпиясы /, бұған сәйкес
В
- ауданы, булаиу жылулы*
гы г, ші
С
— ауданы буды кыідыруіа жүмсалатын жылулык.
Сонымен,
күрғақ
каныққан будың меншнсті жтальпиіісы
нүкте
С,
аудан
а^авссо
сипатталады.
Ылғалды бу үшін (нүкте
е \
меншікгі штальпия
іч
- аудан
а$йвее
о тең,
*
диаграммасын бумен күш беруші және салкындаткыш
кондыртыларды іер п ^ у кезінде, кеңінен колданады, онда олар, ен
көрнекті бейнелеу процессін камтамасыі етеді.
Есептеулерін жүргізу үшін, өте ыңғайлысы - сулы будын
іл
-
диаграммасы
деп
есептеледі
(7.3).
Абсцисс өсі бойынша, меншікті
інтропияның 8 шамасын салып, ал ордината өсі бойынша меншікті
жгапьпняны
і койып; диаграммаға, төменгі
(лг=0)
және жоғарғы
(дг=І) шекаралық кисық сьпықты түсіреді. Төменгі шекаралық
қисық сыіық, координаганың басынан басталады (/0’~0 және іо=0).
\599
Апштйып
нүктгт
4
зж
зш
тт
7.3-сурет. Су буының І8 - диаграммасы.
89
Ылғалды бу аймағында (жоғарғы шекаралық қисық сызық
астына), қаныққан бу жағдайын анықгау үшін, Р=сопзІ сызығын
жэне түрақты қүрғақтық дәрежесінің х=соп$1 сызығын түсіреді. Бүл
облыстағы ,Р=соп$1 сызығы, 7=соп8І сызығымен беттеседі. Олар, тік
сызықпен жоғары қарай алшақгап бейнеленеді. Қатты қыздырылған
бу облысында (жоғарғы шекті қисық сызық үстінде), изобарлы
бейнеленеді, логорифмдік қисық сызықгы, жоғары алшақгатады
жэне изотермасы оңға бағытталған. 7.3 суретте, түрақгы меншікті
көлемінің сызығы бейнеленбеген, ол эдетте
І 5
—
диаграммасында
келтіріліп сызылған. Диаграммада, тек қана, бу корсеткіштер
айманың мәліметі бар, олар, практикалық есептер үшіи қажет.
Соңғысы қажетті масштабтағы диаграммада бейнеленуіне мүмкін-
дік береді. М.П.Вукаловичтің мэліметтері бойынша жасалған сулы
буға арналған, ең толық
І5
- диаграммасы толық нэтижелерімен
қамтамасыз етеді.
із -
диаграммалары ауалар, көмірқышқылды газдар, аммиак-
тар жэне т.б арналғаны бар.
§ 7.5. Будың негізгі жылудинамикалық процесстері.
Тз
- диаграммасындағы, су буы жағдайының өзгеруіндегі,
жеке жағдайын қарастырамыз.
Ылғалды бу облысындағы изобар (Р=соп8І), Т=соп8І изотер-
мамен бірдей беттеседі (7.4 сур.). Изобарлы немесе изотермиялық
кеңею
в-с
(стрелка оңға) жылулықгы жеткізуге байланысты, бүл
процесс булану.
Солға бағытталған
с-в
процессі изобарлы немесе изотер-
миялық сығылуды көрсетеді. Мүнда, жылулық алып кетіледі. Бүл
процесс шықгану деп аталады. Қатты қыздырылған бу айма-
ғындағы, изотермиялық кеңею, горизонталды
с-е,
тік сызығымен
бейнеленеді, сол кезде, изобара
с-сі
қисық сызығы бойынша, жоғары
бағытталады.
7.5 суретте дэл сондай изоэнтропиялық кеңеюі (5=соп8І),
в-а
қайнаған судың
Р\
қысымынан
Р2
аз қысымға дейінгісі көрсетілген,
суретте корінгендей, қайнаған сүйықгың изоэнтропиялы кеңеюі
кезінде, кейбір булану жүреді, себебі соңғы нүкте
а
ылғалды бу
0
аймағында болуынан.
90
Достарыңызбен бөлісу: |
