Жылдар аралығындағы зерттеулердегі есімдіктерді жіктеуге қатысты ұстанымдар

жүктеу 0,72 Mb.

бет	103/133
Дата	13.05.2022
өлшемі	0,72 Mb.
	#38526

1 ... 99 100 101 102 103 104 105 106 ... 133

емтихан сұрақтары (1) (Автосохраненный)

-са игі еді
Дағдылы осы шақ
Дәл осы шақты

Арман баяғылық. Мысалы: бар мас па едім.

Келер шақты 4-ке бөліп көрсетеді:

Кесімді келер шақ: баратын, жазбайтын.
Болжалды келер шақ: барармын, оқымаспын.
Мақсатты келер шақ: жазбақпын.
Тілекті келер шақ: жазар едім, жазайын (тек І жақ қана).

Қазірде рай категориясында қаралатын -са игі еді формасын өткен шақ пен келер шаққа бірдей жүретінсенімсіз төл шақ деп атайды.

Осы шақты 2-ге бөледі:

Дәл осы шақ (қазіргі нақ осы шақ);
Дағдылы осы шақ (қазіргі ауыспалы осы шақ).

Ғалым дағдылы осы шақтың келер шақ не осы шақ екені төңірегіндегі басқа сөздерден көрінеді дейді. Мысалы: Сиыр мөңірейді – осы шақ, Ертең сиыр мөңірейді – келер шақ.

Дәл осы шақты 4-ке жіктейді:

Жалпы осы шақ. Істің нақ осы кезде істеліп жатқан болуы да немесе көптен бері созылып келе жатқан іс болып, үздік-создық жүріп жатқан іс болуы да мүмкін. Осыны жалпы түрде айтсақ, етістік жалпы осы шақта болады. Жатыр қалып етістігі арқылы жасалады: жазып жатырмын.
жүктеу 0,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 99 100 101 102 103 104 105 106 ... 133