Инфинитив
Ағылшын тілінде инфинитив жақты, шақты, райды көрсетпей істің іске асуын тек қана атайтын етістіктің жіктелмеген формасы. Инфинитив не істеу? не жасау? деген сұрақтарға жауап береді.
Инфинитив“to” болшегімен және “to” бөлшегінсіз қолданылады.
“Тo” бөлшегінің жеке мәні болмайды және екпін қабылдамайды.
Мысалы:
To buy – сатып алу,
to sell – сату.
Инфинитив “to” бөлшегінсіз қолданылады:
1. Модальдық етістіктен кейін:
Мысалы:
He can speak German.
Ол немісше сөйлей біледі.
She can ski and skate.
Ол коньки және шаңғы тебе алады.
2. to make мәжбур ету және to let руксат ету, have бар болу, етістіктерінен кейін:
Мысалы:
I made him read this story.
Мен оны бұл әңгімені оқуға мәжбүр еттім.
She let her son go there.
Ол өзінің баласына онда баруға рұқсат етті.
What makes you think so?
Что заставляет тебя так думать?
Let me take this book, please.
Пожалуйста, разрешите мне взять эту книгу.
3. Oбъектік сезім инфинитивпен құрылымында, to see, to hear, to watch деген етістіктерден кейін:
Мысалы: We saw him cross the street.
Оның көшеден өтіп шыққанын біз көрдік.
I heard him sing.
Мен оның өлең айтқанын естідім.
4. Егерде сөйлемде екі инфинитив болса олар “and” немесе “or” шылауымен байланысады.
Мысалы: He promised to telephone or wire.
Ол телефон соғуға немесе телеграмма беруге уәде берді.
После выражений had better (лучше), would rather (лучше бы).
You had better go now. Лучше уйди / иди сейчас. I must see you at once. Мне надо сейчас же встретиться с тобой.
Негізгі етістік ( инфинитив) нысандары.
Өзінен кейін тура толықтауыш қабылдайтын инфинитивтің негізгі етісте төрт формасы, ырықсыз етісте екі формасы бар. Өзінен кейін тура толықтауышты қабылдайтын инфинитивтің негізгі етісте тек екі формасы бар.
|
Active
|
Passive
|
Indefinite
|
to write
|
to be written
|
Continuous
|
to be writing
|
—
|
Perfect
|
to have written
|
to have been written
|
Perfect Continuous
|
to have been writing
|
—
|
Ағылшын тілінде ең көп қолданылатын формалары - Indefinite Infinitive Active және Passive. Қалған инфинитив нысандары өте сирек қолданылады. Олардың ішінде басқаларына қарағанда жиірек қолданылатын Perfect Infinitive.
Негізгі етістік формаларының құрылуы және қолданылуы.
Indefinite Infinitive Active (to ask) көмекші етістіксіз құрылған формасы. Indefinite Infinitive Passive (To be asked) “to be” көмекші етістігі және негізгі етістіктің Past Participle нысаны арқылы құрылған формасы. Indefinite Infinitive (Active, Passive) келесі қызметтерді атқарады:
1. Бастауыш функциясында:
Мысалы: To bath in the Black Sea is very pleasant.
Қара теңізде шомылу өте жанға жайлы.
2. Атаулы күрделі баяндауыш құрамында.
Бұл функцияда негізгі етістік “to be” жалғаушы-етістікпен қолданылады.
Мысалы:
The duties of a postman are to deliver letters and newspapers.
Почтальонның міндеті газеттер мен хаттарды апарып беру.
3. Етістікті күрделі баяндауыштың құрамында:
1) Модальдық етістікпен байланысып.
Мысалы: She must get up early.
Ол ерте тұру керек.
2) Сын есім және жалғаушы етістікпен байланысып:
Мысалы: He is ready to help you.
Ол сізге көмектесуге дайын.
4. Тура толықтауыш функциясында:
Мысалы: He began to learn English last year.
Ол ағылшын тілін үйренуді өткен жылы бастады.
5. Анықтауыш функциясында:
Мысалы: We have intention to go there.
Бізде онда баруға ниет бар.
6. Пысықтауыш функциясында:
Бұл функцияда инфинитив көрсетеді:
1. Мақсат. Сөйлемде инфинитив алдында so as немесе in order деген жалғаулықтар тұруы мүмкін:
Мысалы: We stopped there so as to rest a little.
Біз онда сәл демалуға тоқтадық.
2. Нәтиже (too, enough)
Мысалы: It is too cold to bathe today. Шомылуға бүгін өте салқын.
Достарыңызбен бөлісу: |