Жаратылыстану математикалық факультетінін деканы

Пайдаланатын әдебиет:

2 К.М.Жексенбина, Н.Н.Нұрахметов, К.А.Сарманова Химия 8-сынып әдістемелік нұсқау Алматы, Мектеп, 2004 74-78 беттер.

3 А.Мырзабай-ұлы. Химияны оқыту әдістемесінің практикумы. Алматы.: “Рауан”

1997 ж. 68-72 беттер.

4 В.С. Полосин. Практикум по методике преподавания химии. М.: 1989 г. (жаңасы) 130-134 беттер

5 . В.С. Полосин. Практикум по методике преподавания химии. М.: 1981 г. (ескісі) 61-66 беттер

6 Т.С.Назарова «Химический эксперимент в школе» Москва, Просвещение 1987 133-135 бет

6-жұма

Лабораториялық сабақ № 11-12

Тақырыбы: «Еритін және ерімейтін негіздердің қасиеттері» зертханалық тәжірибені жүргізу әдістемесі.

Мақсаты: Негіздердің химиялық қасиетін меңгеру мақсатында бейтараптану реакциясын жүргізу әдістемесін үйрену.

Тапсырма 1

1. 
   8-сынып оқулығы бойынша 112 беттегі 43 параграфты оқып танысу.
   

1 8-сынып оқулығы 208-беттегі лабораториялық тәжірибелермен танысып, орында.

2. 
   Қышқыл ерітіндісін неліктен абайлап, тамшылатып қосады?
   

Пайдаланатын әдебиет:

2 К.М.Жексенбина, Н.Н.Нұрахметов, К.А.Сарманова Химия 8-сынып әдістемелік нұсқау Алматы, Мектеп, 2004 74-78 беттер.

3 А.Мырзабай-ұлы. Химияны оқыту әдістемесінің практикумы. Алматы.: “Рауан” 1997 ж. 68-72 беттер.

3. 
   В.С. Полосин. Практикум по методике преподавания химии. М.: 1989 г. 133-135 беттер.
   
4. 
   В.С. Полосин. Практикум по методике преподавания химии. М.: 1989 г. (жаңасы) 130-134 беттер
   

1. 
   А.Мырзабай-ұлы. Химияны оқыту әдістемесінің практикумы. Алматы.: “Рауан” 1997 ж. 62-65 беттердегі 10-жұмыс мазмұнымен танысып, талда.
   

б) 10 санындағы эксперименттік есептерді шығар.

8-сынып оқулығы бойынша 209-210 беттегі практикалық жұмыс мазмұнымен таныс.

8-сынып оқулығы әдістемелік нұсқау 94 беттегі №64 сабақ бойынша эксперименттік есептерді үш нұсқаға бөл.

Эксперименттік есептерді шығару.

Құралдар мен реактивтер: Магний, темір, кальций, магний оксиді, темір (ІІІ) оксиді, мыс (ІІ) оксиді, мыс )ІІ) гидроксиді, темір (ІІІ) гидроксиді, тұз, күкірт, азот қышқылы ерітінділері, индикаторлар, тұрғылар, сынауықтар, ұстағыштар, химиялық стакандар, ыдыстар.

Ескерту: қышқылмен, сілтімен жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасы ережесін қатаң сақтау қажет!

1 есеп. Кальций оксидінен кальций гидроксидін; мыс (ІІ) оксидінен мыс (ІІ) гидроксидін алыңдар.

2 есеп. Үстелде берілген заттарды пайдаланып, кальций карбонатын алып, оны қоспадан тазартуды іске асырыңдар; өзгерістерді тәжірибе жүзінде іске асырып, оеакция теңдеулерін жазыңыз.

FeCl₃  Fe(OH)₃  Fe₂(SO₄)₃

3 есеп. Тәжірибе арқылы: а) мыстан; ә) мыс (ІІ) гидроксидінен мыс (ІІ) оксидін алып, оның негіздік оксид екенін дәлелдеңдер.

4 есеп. Үстелде берілген: PbO, Pb(OH)₂, H₂SO₄ реактивтерін пайдаланып, қорғасын сульфатын алыңдар және оны қоспадан тазартыңдар.

5 есеп. Мыс (ІІ) гидроксиді, тұз қышқылы берілген. Мыс (ІІ) оксидін және мыс (ІІ) хлоридін алыңдар.

6 есеп. Үстелде бар Mg, MgO, H₂SO₄ реактивтерді пайдаланып, екі әдіспен магний сульфатын алыңдар.

7 есеп. Үстелде бар темір, темір (ІІІ) оксиді, тұз қышқылы, күкірт қышқылдарын пайдаланып, темір (ІІ) және темір (ІІІ) тұздарын алыңдар.

8 есеп. Берілген үш сынауықта: а) күйдіргіш натр, күкірт қышқылы, су. Қай сынауықта қандай зат бар екенін анықтаңдар; ә) үстелдер мыс (ІІ) оксидін тауып, оның негіздік оксидке жататынын дәлелдеңдер.

9 есеп. Берілген үш сынауықтағы заттар: әк суы, күйдіргіш кали және тұз қышқылы. Әрқайсысын өзіне тән реакция көмегімен анықтаңдар.

10 есеп. Екі оксид: P₂O₅ және CaO берілген. Біріншісі – негіздік, екіншісі – қышқылдық оксид екенін дәлелдеңдер.

11 есеп. Ерімейтін оксид СиО негіздік оксид екенін, СО₂ қышқылдық оксид екенін қалай дәлелдеуге болады?

Осы аталған эксперименттік есепті іске асыру үшін оқушылар деңгейлік тапсырманың үш нұсқаға бөлінген үлгісін төмендегідей етіп орындағаны дұрыс.

І нұсқа: 1, 3, 6 – есеп.

ІІ нұықа: 2, 4, 8 – есеп.

ІІІ нұсқа: 3, 7, 9 – есеп.

Немесе екі есептен орындауға болады:

І нұсқа: 1, 6.

ІІ нұсқа: 2, 8.

ІІІ нұсқа: 3, 4.

Бұл сабақ оқушылардың бұрын алған білімдерін пайдалануға негізделгендіктен төмендегі жоспар есте болсын.

1. 
   Эксперименттік есепті ретімен біртіндеп орындау қажет.
   
2. 
   Әр тапсырманы түсініп, қай заттар (реактив) пайдаланылады және оның нәтижесі қандай болатынын болжай білген дұрыс.
   
3. 
   Тәжірибе орындау кезінде байқалатын өзгерістер мен түрлі құбылыстарды мұқият бақылаған жөн.
   
4. 
   Жұмысты аяқтаған соң оқушы тәжірибе нәтижесін кестеге сүйеніп, дәптерге толтырады.
   

ас тұзының ерітінділері құйылған. Осы ерітінділерді бір-бірінен

қалай ажыратуға болады?

2 – есеп. Кальций оксидінен кальцийдің нитратын қалай алуға болады?

3 – есеп. Мыс гидроксидінен мыс оксидін, темір (ІІ) гидроксидінен темір

(ІІІ) оксидін қалай алуға болады?

дәлелдеңдер.

өзгерістерді іс жүзінде қалай орындауға болады:

1. 
   CuO ® CuSO₄ ® Cu(OH)₂ ® CuO ® Cu
   
2. 
   CuCl₂ ® Cu(OH)₂ ® CuSO₄ ® Cu ® CuO
   
3. 
   Fe ® FeSO₄ ® Fe(OH)₂ ® FeCl₂
   
4. 
   FeCl₃ ® Fe(OH)₃ ® Fe₂O₃ ® Fe
   

Fe₂(SO₄)₃

5. Fe(NO₃)₂ ® Fe₂O₃ ® FeCl₃ ® Fe(OH)₃ ® Fe₂O₃ ® Fe

6. MgCO₃ ® MgO ® MgCl₂ ® Mg(OH)₂ ® Mg(NO₃)₂ ® MgCO₃

7. Mg ® MgO ® Mg(OH)₂ ® MgSO₄ ® Mg(OH)₂ ® MgO

8. ZnO ® Zn(OH)₂ ® ZnSO₄ ® Zn(OH)₂ ® ZnO ® Zn(NO₃)₂

9. P ® P₂O₅ ® H₃PO₄ ® Ca₃(PO₄)₂

10. CaO ® Ca(OH₃)₂ ® CaCl₂ ® Ca(OH)₂

¯

CaCO₃ ® Ca(HCO₃)₂

12. CaCO₃ ® CaO

¯

CaCl₂ ® Ca(OH)₂ ® CaCO₃ ® Ca(HCO₃)₂

5. 
   Әдістемелік нұсқау