Жаратылыстану- математикалық факультеті

жүктеу 4,7 Mb.

бет	38/57
Дата	05.02.2018
өлшемі	4,7 Mb.
	#8724

1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 ... 57

12-дәріс.

Тақырыбы: Фазалық тепе-теңдіктер және фазалық ауысулар.

Мазмұны: 1. Фазалық ауысулар (өтулер). 2. Тепе-теңдік күйдегі жүйе параметрлері. 3. Фазалық өтулердің бірінші тегі. 4. Фазалық өтулердің екінші тегі.

Мақсаты: Фазалық өтулер (ауысулар) жайында түсінік қалыптастыру.

Фазалық өтулер , фазалық тепе-теңдік.

Фаза дегеніміз қандайда бір заттың термодинамикалық тепе-теңдік күйі. Ол заттың басқа сондай мүмкін теңбе-тең күйлерімен физикалық қасиеттері бойынша ерекшеленеді. Мысалы: сұйық, газ, кристалдық фазалар. Олардың бөлшектердің қозғалыс сипаты бойынша реттелген құрылымы бойынша айырмашылықтары бар. Кристаодық фазалар бір-бірімен кристалдықтар құрылымымен, электр өткізгіштігімен, электр және магниттік қасиеттерімен, асқын өткізгіштіктің болу-болмауымен ерекшеленсе, сұйық фазалар бір-бірімен құраушы концентрациясымен, асқын аққыштықтың болу-болмауымен серпімділіктің және электр қасиеттерінің біртексіздігімен ерекшеленеді.

Фазалық тепе-теңдік дегеніміз – көп фазалалы жүйеде бірнеше фазаның қатар өмір сүруі. Мысалы: сұйық пен қаныққан буының, сұйық пен мұз (балқу температурасында) араласпайтын екі сұйық (ащы және тұщы су)ферромагниттің екі фазасының тепе-теңдігі, металдың қалыпты күйі мен асқын өткізгіш күйі.

Фазалық өту дегеніміз бір температурада, қысымды немесе т.б. жағдайда сыртқы параметрлер үздіксіз өзгергенде жүйенің физикалық қасиеттерінің секірмелі өзгерісі. Ал сыртқы физикалық шаманың мәні - өту нүктесі деп аталады. Фазалық өтудің 2 түрі бар: бірінші текті фазалық өту және екінші текті фазалық өту.

Фазалық өтулердің бірінші тегі.

Бірінші текті фазалық өту кезінде: а) өтудің жасырын жылуы жұтылады немесе бөлініп шығарылады.б) фазалардың тығыздықтары әртүрлі болады. В) жаңа фазаға өту секірмелі болады. Г) фазалық өту кезінде фазалар теңбе-теңдігі сақталады. д) метастабильді күйлердің болуы (асыра қызған сұйық пен өте суытылған бу)

Бірінші текті фазалық өтуге қандай құбылыстар жатады? Балқу, сұйықтардың қатуы, булану және конденсация сублимация және будың кристалдануы, кристалдық тордың өзгерісі (аллотропия)

Бірінші текті фазалық өтуде фазалардың теңбе-теңдік шарттары

М- химиялық потенциал. Қандайда бөлшек бір фазадан екіншісіне өтуде жүйе энергиясы өзгермейтіндігінен шығару.

T₁= T₂

Шекаралық бетте P₁ =P₂ -екі жақтың қысымы бірдей.

График түрінде көрсетсе, фазалық тепе-теңдік қисығы.

Оның аяқталатын нүктесі – кризистік нүкте. Онда газ бен

сұйықтың айырмашылығы жоқ. Үш фазалы жүйені

қарастырсақ, тепе-теңдік шарттары

жүктеу 4,7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 34 35 36 37 38 39 40 41 ... 57