7- дәріс
Тақырыбы: Термодинамиканың 3-ші бастамасы
Мазмұны. 1. Нернст теоремасы
2. Джоуль –Томсон эффектісі ,магниттік суыту
Мақсаты: Оқушыларға термодинамиканың үшінші бастамасы жөнінде криофизика жайында мәлімет беру.
Нәрнст теоремасы
Термодинамиканың үшінші бастамасы Нэрнст теоремасы деп те аталады.
Дененің температурасын нолге ұмтылдырғанда, оның энтропиясы сыртқы параметрлердің мәндеріне тәуелсіз нолге ұмтылды.
Сыртқы параметрлерден тәуелсіздігі- Нэрнст теоремасының дене қалыпты күйде не созылған не сығылған күйде болса да орындалатындығын білдіреді. Аморф денелерге Нернст теоремасы қолданылмайды.
Салдары:
а )Нэрнст теоремасы энтропияны өлшеуде бастапқы нүктені белгілейді
в ) Сыртқы параметр деп тәуелсіздігі – нолдік ( Т = 0 , S =0 ) адиабаталық болатындығын,жылулық емес табиғаты тербелістердің болатындығын білдіреді.
с ) Кристалдың жылу сыйымдылығы Т→0, болғанда С →0
д ) Абсолют температураға өте жақын келуге болады бірақ жету мүмкін емес
2. Джоуль- Томсон эффектісі Магниттік суыту
Төменгі температураға жетудің, енені суытудың әдісі белгілі:
А ) Джоуль – Томсон эффектісі
Б) Джоуль – Томсон эффектісі – газдың бос кеңістікке таралған кезде суу қүбылысына негізделген. Бірақ бұ суу эффектісіне реалды газдар ғана ие. Өйткені идеал газдар үшін
Процесс адиабаталық болса да dS0 α- жылулық ұлғаю коэффициенті
> қысым азайса, температура кемиді. < қысым азайса газ қызады.(сутегу газы). графигі инверсиясызығы . Бұл сызық (в) облысы (С) облыстан бөліп тұрады.Джоуль – Томсон құбылысы кезінде энтальпия тұрақты болады.
Бұл процессті «дроссельдеу» процессі деп аталады.. Магниттік салқындату әдісін 1926 Дебай жәнеДжиок тапқан.Парамагниттік материалды адиабатты түрде магнитсіздедіру арқылы температурасын төмендетуге болады.
Джоуль – Томсон эффектісін затты қалыпты температурадан бірнеше кельвинге дейін суыту үшін , ал магниттік суыту әдісін бірнеше кельвиннен абсолют нольге таяу температураға жеткізу үшін қолданған тиімді.
Өзін -өзі тексеру сұрақтары:
Нэрнст теоремасының салдарын тізіп айтыңыз?
Абсолют ноль температурада қозғалыс мүмкін бе?
Температура өзгергенде жылу сыйымдылық өзгере ме?
Джоуль- Томсон эффектісіннің суретін түсіріп,түсіндір
Инверсия сызығы дегеніміз не?
Джоуль- Томсон эффектісін қолданғанда,сутегі газы қызып, басқа газдар сууының себебі не?
Достарыңызбен бөлісу: |