бойынша қойып отырмыз, мұны білу оқушы үшін артық емес. Сонымен, предикативтілік

үйрету   үшін   жоғарыда   аталған   үш   ұстанымдар   игертіледі.
Сонымен   қатар   сөйлемде   және   мәтінде   мағыналық   бөлікті
көрсетіп, танытып тұратын белгілер де болады. 
Мысалы: 
Ұлыс бегі осыны 
айтқанда, 
Ұлы жүз жігіттері жамырай үн
қатып, 
шуылдасып кетті:
-
Құдай сақтасын! О не дегеніңіз, Тәке?!
-
Ойбай-ау,   өмір   бойы   аңсап   күткеніміз   осы   аттаныс
емес пе еді?!
                 - Төбеге келіп ту тігіп, Дарабоздың өзі дабыл қағып
отырса, бұдан   
артық     Құдайдан     тілегеніміз   не?   –десіп   жатыр  
(Қ.
Жұмаділов). 
           Мағыналық бөлікті танытатын белгілер немесе тыныс
белгілерін қоюды қажет ететін белгілер:
а) морфологиялық (
демеушілік шылаулар, одағай, сұрау
есімдіктері, рай тұлғалары);
          
ә) синтаксистік (
предикаттық қатынас саны, бірыңғай
мүше, қыстырма, айқындауыш, қаратпа);
                 б) дауыс ырғағы  
(баяндау, қуаныш, реніш, шақыру,
бұйыру, тілек, өтініш т.б. )
Берілген сөйлемдерде осы белгінің
үшеуі   де   бар:
ойбай-ау, не 
демеулік шылауы, 
не 
сұрау есімдігі. Осылардың
қатысуы   арқылы   сөйлемнің   мақсаты,   эмоциялық   белгісі
көрінеді. Сондықтан сөйлемдер сұраулы, лепті болып, сұрау,
леп белгісі қойылып тұр. Бұйрық рай бұл жерде бұйыру мәнін
бермейді,   сондықтан   сөйлем   шошыну,   ақталу   мәнді   дауыс
ырғағымен   айтылып,   леп   белгісі   қойылған.   Синтаксистік
белгілер:   диалог,   автор   сөзі,   жай,   құрмалас   сөйлемдер.
Ендеше тыныс белгілері қойылуға тиісті орын, оны нақтылап,
көрсетіп   тұратын   белгілер   болады.   Сонымен,   тыныс
белгілерін   оқытудағы,   үйретудегі   басты   нәрсе   –
оқушылардың  

жүктеу 0,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: