Ж. Т. Сарбалаев филология ғылымының докторы, профессор

064002 «Дизайн» мамандықтарының студенттеріне арналған

Павлодар

2011

064002 «Дизайн» мамандықтарының студенттеріне арналған

Павлодар

ӘОЖ 811.512.122(07)

КБК 81.2Каз-9

Қ 26
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті колледжінің әдістемелік кеңесінің шешімімен ұсынылған

«Дизайн» мамандықтарының студенттеріне арналған

/ құраст. А. З. Айгужинова. – Павлодар : Кереку, 2011. – 82 б.

Әдістемелік нұсқауда дизайн мамандығы бойынша білім алатын оқушыларға арналған кәсіби қазақ тілі пәнінен мәтіндер мен тәжірибелік сабақтарға дайындалу үшін тапсырмалар, тест сұрақтары берілген.

Әдістемелік нұсқау типтік бағдарлама бойынша жасалынған. Колледж оқытушыларына және колледж студенттеріне ұсынылады.

ӘОЖ 811.512.22(07)

КБК 81.2Каз-9

© Айгужинова А. З., 2011

© С. Торайғыров атындағы ПМУ, 2011

Материалдық дурыс болуына, грамматикалық және орфографиялық қателерге авторлар мен құрастырушылар жауапты

Бұл ұсынылып отырған әдістемелік нұсқау орта арнаулы оқу орындарында дизайн мамандығы бойынша орыс топтарында оқитын оқушыларға арналған.

Осы оқу әдістемелік нұсқаудың басты мақсаты - оқушылардың мамандыққа байланысты сөздік қорын қалыптастыру, байыту, сөйлеуін, баяндауын жетілдіру. Әдістемелік нұсқауда мамандыққа байланысты мәтіндер барынша іріктеліп алынды. Мәтіндер бойынша сұрақтар, тапсырмалар берілді. Бұл оқушылардың өзінше жұмыс жасауын, ойлауын, жүйелі сөйлеуін жетілдіреді.

Мәтіндерде графика, живопись, мүсін өнері, қарындаш, қылқалам, тушь, гуашь, акварель, пейзаж, портрет, композиция, перспектива, суретшілер туралы айтылады. Мәтіндермен жұмыс жасау үшін түсіндірме, аударма, терминдер сөздіктерін пайдалануға болады. Осы мәтіндерді тек сабақта ғана емес, өздік жұмыстарында да қолдануға болады.Сонымен қатар, оқушылардың білімдерін тексеру үшін тест сұрақтары берілген.

Бұл оқу әдістемелік нұсқауының кәсіби тілді үйренушілерге пайдасы тиер деген сенімдеміз.

1-тәжірибелік сабақ
Сурет – ол өте күрделі де, өте қиын еңбек,

Оны тек ішкі сезім арқылы тануға болады.

Ол шынайы сезім, белгісіз құбылыс.

И.Репин

Графика

«Графика» деген сөз гректің «grapho» – «жазамын», «суретке саламын» деген сөзінен шыққан. Ол – сурет салу өнері. Қарындашпен, тушьпен салынған суреттер немесе гравюралар графикаға жатады. Графика өнерінің туындыларын тек көрмелерде ғана емес, күнделікті тұрмыста да жиі ұшырастырамыз.

Бала кезімізден кітапқа, оның ішіне, мұқабасына салынған түрлі – түсті суреттерге сүйсінеміз. Кітаптағы сол суреттердің бәрі кітап графикасы деп аталады. Сонымен қатар қосалқы, қолданбалы графика да болады. Мәселен, біреуді мерекемен құттықтағыңыз келсе, қатырма ашық хат пен оған жапсыратын марка сатып аламыз, ашық хат та, марка да суретшінің қолынан шыққан.

Ал, әлгі әр алуан қораптардың, пакеттер мен шыны сауыттардың сыртындағы алабажақ жапсырынды қағаздарға - жарлықтарға назар аудара да бермейміз. Шынтуайтқа келгенде, олар да суретшілердің туындылары. Міне, осының бәрі қолданбалы графикаға жатады.

Әр алуан разнообразие

Кітап графикасы книжная графика

Қолданбалы прикладное

Қосалқы запасной, побочный

Қатырма картон

Қоршаған нәрселер окружающие предметы

Ретпен по порядку

Ұғым понятие

Мұқаба обложка

Ашық хат открытка

Туындылар пройзведения

1) Графика дегеніміз не?

2) Графиканың түрлерін ата.

3) Кітап графикасы дегеніміз не?

4) Графика өнерінің туындыларын ата.

5) Мұқабаға қандай суреттер салынады?

6) Суретшілердің туындыларына нелер жатады?

7) Қолданбалы графикаға нелер жатады?

Дыбыстардың жазбаша таңбасын әріп дейміз.

Әріптердің тізбектелген жиынтығы алфавит деп аталады. Қазақ тілінде 42 әріп бар.

Дыбыстау мүшелері арқылы жасалып, естілетін физикалық құбылысты дыбыс деп атайды.

Дыбыстар дауысты және дауыссыздарға бөлінеді.

Дауысты дыбыстар: а, ә, о, ө, е, ұ, ү, у, і, ы, и, ю, я.

Дауыссыз дыбыстар: б,в, г, ғ, д, ж, з, й, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, (у), ф, х, ц, ш, щ, ч, һ.

Дауыссыз дыбыстар үн мен салдырдың қатысына қарай:

Қатаң: к, қ, п, с, т, ф, х, ц, ш, щ, ч, һ

Ұяң: б, в, г, ғ, д, ж, з

Үнді: р, л, м, н, ң, й, у болып бөлінеді.