Ісб физиологиясы бойынша

Гипофиз түрік ершігінде орналасады

жүктеу 0,54 Mb.

бет	7/8
Дата	04.01.2023
өлшемі	0,54 Mb.
	#40841
түрі	Сабақ

1 2 3 4 5 6 7 8

Балғабай Аружан физиология 5 апта

Ацидофильді: СТГ
Пролактин
Қалқанша безі

Гипофиз түрік ершігінде орналасады.
3 бөлімі ажыратылады: аденогипофиз, меланогипофиз және нейрогипофиз
Аденогипофиз әртүрлі жасушалардан тұрады: базофильді, ацидофильді және хромофильді жасушалар.
Ацидофильді:
СТГ өсу гормоны болып табылады. Метаболизмді күшейту арқылы пролиферацияға әсер етеді. Липоидтар мен майдың ыдырауы мен бауырда бетта тотығуын көбейтеді. Гликогеннің ыдырауы мен глюконеогенезді тездетеді. Сондықтан СТГ көп бөлінуінен гипергликемия пайда болады. Сонымен қатар гипофиздік диабет ауруына шалдықтыруы мүмкін.
Гипофункциясы кезінде + гипофиздік ергежейлік имм төмен, 1 м жетпейді
Гиперфункциясы кезінде + гипофизарлық алыптылық
Пролактин емшекте сүт түзілуі мен шығарылуына көмектеседі.
Базидофильді жасушалар
АКТГ+ бүйрекүсті безінің қыртысты қабатындағы жасушаларды өсіру арқылы кортикостероидтардың өндірілуін жоғарылатады. Әсіресе глюкокортикостероидтардың + реніш пен қайғы+мұңды басады.
ТТГ қалқанша бездерінің қызметін жоғарылатады, көп бөлінуі нәтижесінде гипофиздік гипертриоз п.б.
ФСГ+ аналық безі фолликуласын ұлғайтып, ондағы гормондардың түзілуіне жауап береді. Қандағы эстрогенді көбейтеді, сперматогенезді тездетеді.
Лютропин + аналық және аталық без гормондары тестестерон мен прогестеронның бөлінуін күшейтеді. Әйелде овуляция кезінде фолликуланың жарып шығуына көмектеседі.
Нейрогипофиз ұршық пішінді нейросекреторлық жасушалар питуоциттерден тұрады. Ондағы 2 түрлі гормон вазопрессин мен окситоцин бөлінеді. Олар гипаталмустағы супраоптикалық+вазопрессин және паравентрикулярлы+окситоцин ядролардан бөлініп, нейросекреторлық нейрондар бойымен артқы гипофизде жинақталып, нейрофицин затымен әрекеттесу арқылы қанға өтеді.

Меланогипофиз + меланотропин, яғни интермедин гормоны.

Қалқанша безі
Қалқанша безі басқа бездер секілді дәнекер перделермен бөлінген. 20+30гр. Эпителий тіндері йоды бар гормондар бөледі: трийодтиронин мен тетрайодтиронин немесе тироксин бөледі. Безде фолликулалар болады, құрамында тиреглобулинмен (коллоидты зат) бірігкен автивсіз күйде болады. Белоктан босай сала белсенді күйде ауысады. Жалпы гормонның 75 пайызы активсіз күйде болады.
Бездің дәнекер тінді стромасында С тироциттерде орналасады. Олар құрамында йоды жоқ тирокальцитонин мен паракальцин бөледі (кальций мен фосфор алмасуына қатысады).
Тирокальцитонин қандағы фосфор мен кальцийдің деңгейін төмендетеді.

Остеобласттардың белсенділігін жоғарылатады.
Несеппен натрий, кальций және фосфордың шығарылуын тездетеді
Паратгормонға қарсы әрекет етеді
Гиперкальцемия кезінде жоғарылайды, гипокальцемия кезінде төмендейді

Нысана жасушалары: бүйрек пен сүйек жасушалары болып табылады.

Гипофункциясы: балалық шақта+кретинизм
Ересек кезде+миксидема(микопротеидтердің жиналуынан ісік п.б. ) және эндемиялық зоб (көңілсіздік, апатия, тәбеттің жоғалуы, суыққа төзгіштік төмендеуі)
Гиперфункциясы: Базадеев ауруы (без ұлғаюы, тахикардия, көз шарасынан шығуы, зат алмасудың елеулі жоғарылауы)

жүктеу 0,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8