Орыстың әдебиет сыншысы Белинский:«Өмір болған жерде романтика болады»,-деп жазады.
«Романтика» деген сөзді қалай түсінеміз?\оқушылар өз пікірлерін білдіреді\.
Әдебиетте реализм,символ,т.б. әдеби ағымдар бар.Солардың бірі-романтизм.
Романтизм-әдеби стиль,ағым.Өмір құбылыс-
тарын арман-қиялындағыдай суреттеу.
Ал біздің осыған дейін білетіндерімізді сарапқа
салсақ,Махамбеттің стилі қандай?
\реалист\
Махамбет-өз кезінің ақыны.Көтеріліс бастап,еліме
теңдік әперсем деп жүрген.
Махамбетте романтикалық сарын болмады десек бұл қиянат.
Махамбеттің «Ереуіл атқа ер салмай»,«Баймағамбет сұлтанға айтқаны»
атты өлеңдерін талдау.
«Ереуіл атқа ер салмай»-тарихы:1837 жылы желтоқ
санда Жайықтан Махамбет әскерлерімен көк мұзға,ақ қарға қарамай,жауларымен жағаласып
жүріп,арғы бетке өтеді.Өткен соң боран үдейді,батырлар далада түнейді.Біразы әлсіздік
білдіреді.Сары уайымға түседі.Осы сәтте Махамбет осы толғауын шығарыпты.Жырда-
қиындықты көрсету емес,жолдастарын күреске үндеу бар.Бұл-оптимистік романтизм элементтері.
Сөздік \слайд\
Ереуіл-монғол сөзі «ерегүл»-мінілмеген асау ат.
Терлік-ердің астына төсенетін төсеніш.
Малта- езілген құрт.
Толағай-қалмақ сөзі,«жылтыр бас»
Бура-ұрпақ жалғастыруға қабілетсіз түйе атауы
Нарқоспақ-түйенің нашары\сұлама гүрт,жарыбай\
Өлеңді сатылай -кешенді талдау
(постер қорғау) 1-топ
«Баймағамбет сұлтанға айтқаны».
Тарихы: 1841 жыл.Махамбет отырған
ауылға Баймағамбет келіп
қалады.Баймағамбет бас салып Махамбетті ұстауды ретсіз көріп,көрші үйге түседі де, Махамбетті шақыртып алады да,не үшін күресіп жүргенін сұрапты.Бұл өлеңде
Махамбет оған « сені жеймін» депті.Сонда Баймағамбет «бұлай сөйлемесе Махамбет
Махамбет бола ма ? Оның сөзін көтермесем мен хан болам ба ? деген екен»
Махамбет өз сөзіне сенімді.Асқақ арман деген осы.
Мәтінді детальды талдау
(постер қорғау) 2-топ
1.Реттеуші-мәтінді талдайтын оқушылардың әрекетін реттейді.
2.Баяндаушы-мәтінді баяндайды.
3.Сілтемелер табушы-мәтіннің қызық жерін табады.
4.Сөз тапқыш-көркемдеуіш сөздерді табады.
5.Кейіпкерді сипаттаушы-кейіпкерге мінездеме береді.
6.Бейнелеуші-суреттеуші—кейіпкердің суретін салады.
7.Жазушы-ой талқысындағы негізгі бағыттарды қысқаша жазып алады.
8.Дәнекер-мәтінді қазіргі өмірмен байланыстырады.
«Кір қыстыру»әдісі
«Арыстан одан кім өткен?» эссе жазу.
Оқушылар жазған эсселерін кір жаятын жіпке қыстырып оқиды.
|