3-кезең. Компьютерлік эксперимент
Жаңа конструкторлық жұмыс, техникалық шешімдерді өндірісте пайдалану және жаңа идеяларды тексеру үшін эксперимент жасау кажет.
Лабораториялық және табиғи эксперименттер көп уақыт пен материалдық шығынды кажет етеді.
Есептеу техникасының дамуына байланысты зерттеудің жаңа әдісі компьютерлік тәжірибеге жол ашылды. Тәжірибелік үлгі мен сынақ үшін көптеген жағдайда модельдерді компьютерлік зерттеулерде қолдануға болады. Компьютерлік тәжірибе жүргізу мынадай екі кезеңнен тұрады: модельдеу жоспарын құру және модельдеу технологиясы.
Модельдеу жоспары модельмен жасалатын жұмыстың ретін анық көрсетуі қажет. Көп жағдайда жоспар компьютерлік модельді зерттеуші орындауға тиісті іс-әрекеттердің нөмірленген тізбегімен беріледі. Мұнда қолданылатын программалық ортаны анық көрсету қажет емес.
Жоспардын бірінші бөлімі тест құру, одан кейін модельді тестілеу болып табылады.
Тестілеу дегеніміз - модельдің дұрыстығын тексеру.
Тест дегеніміз - алдын ала нәтижелері белгілі болатын бастапқы мәліметтердің жинағы.
Модельдеуден алынған нәтиженің дұрыстығына сенімді болу үшін құрылған тест бойынша модельге алдын ала компьютерлік тәжірибе жүргізу керек. Бұл кезде мынадай мәселелерді ескеру қажет:
біріншіден, тест компьютерлік модельдін атқаратын қызметіне кұрылған алгоритмді тексеруге бағытталуы тиіс. Тест оның мағыналық. мазмұнын сипаттамайды. Бірақ тестілеу процесі кезінде алынған нәтиже, адамды есеп койылымының мағыналық мазмұны ашылған бастапқы ақпараттық немесе таңбалық модельге өзгеріс енгізуге жетелеуі мүмкін.
екіншіден, тестіде бастапқы дерек нақты жағдайды мүлдем көрсетпеуі мүмкін. Бұл кез келген қарапайым сан және символдар жинағы болуы мүмкін. Мұнда нақты деректердің нұсқасына байланысты күтілетін нәтижені алдын ала білу маңызды.
Мысалы, күрделі математикалық қатынастар арқылы көрсетілген модельді тестіден өткізу кажет болсын. Ол үшін бірнеше, бастапқы деректерді таңдап алып, алдын ала жауабын есептейміз де, күтілетін нөтиже белгілі болады. Одан кейін осы бастапқы деректер арқылы компьютерлік тәжірибе жүргіземіз де, алынған нәтижені күтілетін нәтижемен салыстырамыз. Бұл екеуі бірдей болуы тиіс. Егер бірдей болмаса себебін іздеп, қатені түзетеміз.
Тестілеуден кейін модельдің дұрыстығына көз жеткізіп, модельдеу технологиясына көшеміз.
Модельдеу технологиясы дегеніміз — пайдаланушы адамның компьютерлік модельмен орындайтын мақсатты іс-әрекеттерінің жинағы.
4-кезең. Модельдеу нәтижесін талдау
Модельдеудің соңғы мақсаты — шешім кабылдау болын табылады. Модельдеу нәтижесін талдау шешуші кезең болады. Себебі бұдан кейін модельдеуді жалғастыру немесе тоқтату керек. Модельдеу нәтижесі үнемі мақсатқа сай келе бермейді. Кейбір жағдайда модельдеуді кайта бастауға тура келетін кездер де болады. Алдыңғы кезеңдерде қате жіберілгендіктен нәтиже мақсатқа сай келмеуі мүмкін. Қате ақпараттық модель толық жасалмағандықтан, модельдеу ортасы немесе әдісі дұрыс таңдалмағандықтан т.б. болуы мүмкін. Егер қате жіберілсе, модельдеуді қайта қарап, алдыңғы кезеңге кайта оралу қажет. Бұл процесс модельдеу мақсатына сай болғанға дейін қайталана береді. Жіберілген қатені табудың өзі нөтиже болып табылады.
Бекіту сұрақтары
Материалдық модель дегеніміз не?
Ақпараттық модель дегеніміз не?
Вербальдік модель дегеніміз не?
Таңбалық модель дегеніміз не?
Көрсету әдістеріне қарай модель қандай топтарға жіктеледі?
Компьютерде модельдеу үшін не кажет? Компьютерлік модельге мысал келтіріндер.
Модельдеудің бастапқы және соңғы бөлімдеріне сипаттама беріңдер.
Есеп қойылымының қандай түрлері бар?
Бірдеңгейлі өзара байланысқан объектілерге мысал келтіріңдер.
Бағынышты түрде байланысқан объектілерге мысал келтіріңдер.
Компьютерлік модельдеудің құралдарын атаңдар.
Компьютерлік модель дегеніміз не?
Компьютерлік тәжірибе деп нені айтады?
Модельді тестілеу дегеніміз не?
Зертханалық жұмыс №1 (1 сағ)
Тақырыбы: Сервистік программалар түрлері және олардың мүмкіндіктері.
Мақсаты: MS Windows ОЖ қысылған бумалармен жұмыс істеп, WinRar көмегімен архивтеуді меңгеру
Қолданылатын материалдар мен құрал- жабдықтар:
Компьютер, WinRar архиваторы
Теориялық түсініктеме:
«Қысылған бумалармен» аз орын алады және басқа компьютерлерге орын ауыстырғанда тез көшеді. Бұл бумалармен жұмыс істегеу қолданушы қарапайым бумалармен бірдей. Қысылғкан бумадан керек файлды ашуға, оны қысуыға, орын ауыстыруға болады. Оларды кез келген бумаларға көшіре беруге болады.
Тапсырма:
zip-бума құру. Екі құжат құрыңыз. Оларды қысылған бумаға көшіріңіз. Ашып қараңыз.
zip-бумаға құрылған, тағы да екі файлды көшіріңіз. Пароль орнатыңыз. Осы бумадан барлық файлдарды шығарыңыз. Барлығын жойыңыз.
Екі файлды rar-архивпен архивтеңіз. Ашып қараңыз. Осы қысылған бумаға тағы да файлдар қосыңыз. Архивтен шығарыңыз.
Өзі ашылатын rar-архив құрыңыз. Барлық архивтеген, архивтен шығарған файлдарды жойыңыз.
Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар:
Тапсырма 1 және Тапсырма 2
zip-бума құру үшін:
Менің компьютерімді ашыңыз.
Бума немесе дискіні ашыңыз.
Файл менюінен Құу (Создать) – Қысылған бума (Сжатай папка) командасын орындаңыз.
Жаңа буманың атын беріңіз. ENTER батырмасын басыңыз.
Қысылған бумаға файлдар қосу үшін файлды тышқан көмегімен қысылған бумаға тартып әкелесіз.
Ашқан кезде екі рет шерту арқылы ашылады.
Бір файлды архивтен шығару үшін, қысылған буманы ашып, ішіндегі керек файлды басқа жерге тартып алады.
Ал барлық буманы архивтен шығару үшін, жанама менюден барлығын шығару (извлечь все) командасын орындайсыз.
Пароль қою үшін қысылған буманы ашып, файл менюінен Шифрлеу (Зашифровать) коимандасын орындайсыз.
Пароль өрісіне парольді енгізесіз.
Тапсырма 3
rar- архив жасау үшін:
Керек файлдарды ерекшелеңіз.
Файл менюінен Архивке қосу (добавить в архив) командасын орындаңыз.
«Аты және архив параметры (Имя и параметры архива)» терезесінде керек параметрлерді орнатыңыз
Архифті қарау үшін екі рет шертесіз.
Файлдарды архивтелген бумаға қосу жоғарыдаңы жолмен орындалады.
Тапсырма 4
Өзі ашылатын архив (саморасраспаковывающиеся архивы) құру:
Керек файлды таңдаңыз
Файл менюінен Архивке қосу (добавить в архив) командасын орындаңыз.
«Аты және архив параметры (Имя и параметры архива)» терезесінде «SFX-архив құру» (Создать SFX-архив) параметрін орнатыңыз
Бір файлды архивтен шығару үшін, қысылған буманы ашып, ішіндегі керек файлды басқа жерге тартып алады.
Ал барлық буманы архивтен шығару үшін, жанама менюден барлығын шығару (извлечь все) командасын орындайсыз.
Тапсыру формасы:Тапсырманы орындап, мұғалімге көрсетіңіз, қалай орындалғанын түсіндіріңіз. Бақылау сұрақтарына жауап беріңіз.
Ұсынылатын әдебиеттер:
[4,5,6,9]/[1,2,3]
Бақылау сұрақтары:
Өздігінен ашылатын, қарапайым, таратылған архивтердің айырмашылықтары қандай?
RAR архиваторының терезесін сипаттаңыз.
ZIP архиваторының ерекшелігі қандай?
Зертханалық жұмыс №2 (1 сағ)
Тақырыбы: Антивирустық программалармен жұмыс
Мақсаты: Антивирустық программалық құралдармен танысып, түрлерін, қызметін, қалай жұмыс жасайтынын түсіну
Қолданылатын материалдар мен құрал- жабдықтар:
Компьютер, антивирусытқ программа
Теориялық түсініктеме:
Жұмысы файлдағы деректерге арналған әр түрлі бақылаулы қосындыларды есте сақтауға негізделген программалар;
Резиденттік программалар, олар вирусты программаны немесе операциялық жүйені (ОЖ) зақымдау кезінде табады;
Файлдарда вирустардың барын олар зақымдағаннан кейін анықтайтын программалар.
Антивирустық программалардың келесі типтері бар:
Детектор - программалар;
Доктор - программалар;
Ревизор - программалар;
Фильтр - программалар;
Вакцина - программалар немесе иммунизаторлар.
Вирустермен күресуге арналған көп антивирустық программалар белгілі. Олардың ішіндегі ең кең тарағандары Aidstest, Doctor Web, Касперскийдің АVR-і. Бұл программалардың антивирустық базаларын жаңарту Internet желісінің көмегімен жүзеге асырылады.
Тапсырма:
Өз компьютеріңізде орнатылып тұрған анитвирустық программаға толық сипаттама беріңіз.
А дискісін және Менің құжаттарым бумасын антивирустық программа көмегімен тексеріп нәтижесін талдаңыз. Табылған вирус болса, ол қандай вирус түріне жататынын анықтаңыз.
Компьютерді аптасына бір рет автоматты түрде тексерілетіндей етіп баптаңыз.
Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулар:
Орнатылған антивирустық прогармманың анықтама бөлімін шақырып, сол программа бойынша мағлұмат алыңыз. Дәріс №2 сүйене орындаңыз. Келесі суретте NOD32 антивирустық программасының негізгі терезесі (Сурет 1 )
Сурет 1 . NOD32 антивирустық программасының негізгі терезесі
Достарыңызбен бөлісу: |