Дәріс мақсаты: ғылыми ақпараттарды іздеумен таныстыру
Тезистер:
Қазіргі кезде әртүрлі ғылыми коммуникация жүйесі бар. Олардың бір
бөлігі дәстүрлі формада ақпараттық орталықтар және кітапханалар болып табылады, ал екінші бөлігі- берілген сеть арқылы. Мұндай принциптерге ақпарат жеткізушілерге ғылыми және техникалық ақпаратты Мемлекеттік жүйе (ҒТАМЖ) және сәйкесінше ҒТИ Халықаралық жүйесі жатады.
Ғылыми құжат деп - ғылыми-техникалық ақпараттардан тұратын және оларды қолдану және сақтауға арналған материальдық объектіні айтады.
Сонымен қатар сан жағынан ақпараттық ресурстар және ақпараттық өнімді сипаттайтын құрылымдық бірлікті айтады. Ақпараттарды көрсету әдістері бойынша құжаттар: тексттік, яғни кітаптар, журналдар, есептеулер (отчеты) және т.б.; графикалық , яғни кестелер, сызбалар, диаграммалар; аудиовизальдық, яғни кино- және видеофильмдер, дауыстық жазылымдар (звукозаписи); машинамен оқу (машиночитаемые), мысалы: микрофондағы көрсетілімдер (база данные) және т.б. болып бөлінеді. Сонымен қатар, құжаттарды 1) алғашқы (первичные), яғни факт және белгілі идеяларды жаңарту немесе жаңа ғылыми мәлімет және ғылыми зерттеу және игеру қорытындылары; 2) екінші, яғни бір немесе бірнеше алғашқы құжаттардың аналитико-синтетикалық және логикалық қорытындыларын қайта қарау немесе олар туралы мәліметтер.
Алғашқы құжаттар және басылымдар. Алғашқы құжаттар екінші құжаттар сияқты басылымға шығатын (опубликованные) және басылымға шықпайтын (неопубликованные) болып екіге бөлінеді.
Бірінші құжаттарға – кітаптар, (яғни тексттік басылым көлемі 48 беттен асатын); брошюралар, (яғни тексттік басылым көлемі 4 беттен 48 бетке дейін); Кітаптар және брошюралар ақылы және ақысыз болып, сонымен қатар ғылыми, оқу, анықтаушы-құжаттық, әйгілі-ғылыми және ғылыми дисциплиналар және ғылыми өндірістер бойынша да бөлінеді. Кітаптар және брошюралар арасында ғылыми маңызға ие көбіне монографиялар кіреді. Олар бір немесе бірнеше авторлар шығарған бір мәселелерді немесе тақырыпты жан-жақты зерттеуден тұрады. Сонымен қатар бір немесе бірнеше авторлар шығармалары қатарынан тұратын рефераттар, әртүрлі арнайы немесе ғылыми материалдардан тұратын ғылыми еңбектер жинақтары да жатады.
Оқулық шығару мақсаты бойынша оқулықтар және оқу пособиялары шығарылады. Олар- оқу және оқыту үшін арнайы формадағы ғылыми және негізггі сипаттамалар мәліметтердің периодтық емес басылымдар. Қоғамдық немесе мемлекеттік мекемелердің атынан шығатын кейбір басылымдарды арнайы басылымдар (официальными) деп атайды. Олар заңды, нормативті немесе директивті сипаттамаларды көрсететін материалдардан тұрады. Дәстүрлі периодтық басылымдарға газеттер және журналдар жатады.
№8 дәріс. ТЕОРИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ
Достарыңызбен бөлісу: |