Қарауыл қызметін өткеру кезіндегі қауіпсіздік талаптары

Қарауыл қызметін ұйымдастыру және өткеру тәртібі МӨҚҚО Қызмет жарғысымен (бұдан әрі – Қызмет жарғысы) анықталады.

• 
  Жауынгерлік кезекшілікке түскен кезде қарауыл бастығы мыналардың:
  

• 
  тыныс алу және көру органдарын жеке қорғау құралдарының (бұдан әрі - ТОЖҚҚ);
  
• 
  өрт техникасы мен ӨТЖ;
  
• 
  өрт сөндіру автомобильдері мен өртке қарсы қызмет бөлімшелерінде алғашқы көмек көрсететін дәрі-дәрмек сөмкелерінің;
  
• 
  гараж қақпаларының бекітілуінің (қысқы уақытта) және олардың тұйықтағыштарының жарамдылығының;
  
• 
  дабыл белгісі бойынша қарауылдың жеке құрамының жүру жолында кедергілердің болмауының жай-күйін тексеруді қамтамасыз етуге міндетті.
  

Қарауыл ауысқан кезде өрт сөндіру автомобильдері мен ӨТҚ белгіленген тәртіппен жауынгерлік кезекшілікке түсетін өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жеке құрамы қабылдайды.

Өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің қарамағындағы өрт техникасын пайдалану жөніндегі негізгі ережелер МӨҚҚО техникалық қызмет жөніндегі тәлімдемесімен (бұдан әрі – Техникалық қызмет жөніндегі тәлімдеме) анықталады.

Қарауыл ауысымы кезінде қозғалтқыштарды ӨТЖ мен жабдықты тексергеннен және қабылдағаннан кейін, сондай-ақ газ бөлгішті қозғалтқыштың пайдаланылған газды шығару құбырына қосқаннан кейін іске қосуға болады.

Өрт сөндіру және ӨТЖ күтіп баптауды өртке қарсы қызмет бөлімшесінің жеке құрамы күн сайын күн тәртібімен белгіленген уақытта жүзеге асырады. Биіктерде жұмыс істеуге және адамдарды құтқаруға (қол өрт сатылары, құтқару арқандары, өрт белдіктері, белдік өрт карабиндері және өзге де құтқару құралдары) арналған ӨТЖ жарамдылығын бөлімше командирінің өзі жеке жауынгерлік кезекшілікке түскен кезде тексереді.

Өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жеке құрамы күзетілетін объектіде бекеттер мен шолғындарда қызмет өткеру кезінде еңбекті қорғау және өндірістік санитария ережесін қатаң сақтаулары қажет.

Өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің үй-жайларында:

алаңдарда және саты торларының баспалдақтарында, түсіру бағандары мен есік ойықтарының жанында құрал-саймандар мен жабдықты орналастыруға;

қарауыл үй-жайларына, оқу сыныптарына, гаражға және дабыл белгісі бойынша жеке құрам жүретін жолдарға кілемдер, төсеніштер және басқа да нәрселерді төсеуге;

осы мақсатта белгіленбеген және жабдықталмаған орындарда темекі шегуге тыйым салынады.

Ескерту:

1. Құжаттар көрiнетiн жерлерде iлiнiп тұруға тиiс және талапқа сәйкес безендiрiлуi керек.

2. Тiзбеде көрсетiлген кұжаттар әрбір мемлекеттік өрт сөндіру мекемесінің бөлімшесінде, сондай-ақ мамандандырылған өрт сөндіру бөлiмдерiнде әзірленеді.

3. Құжаттарды әзірлеу тәртiбiн және оларды толтыруға /жаңартуға/ жауапты тұлғаларды өртке қарсы қызметi бөлімшесінің бастығы белгiлейдi.

4. АҚ жөніндегі құжаттар қарауыл бастығының кабинетіндегі сейфте (жанбайтын металл шкаф) сақталады, сейф кілті қарауыл бастығында болуы қажет. Кезекшілікті тапсырып-қабылдау кезінде қарауыл бастықтары оларды белгіленген тәртіпте тексереді және қабылдайды.

5. Бөлімшенің күнделікті қызметіне қажетті басқа да құжаттар Қазақстан Республикасының ІІМ ТЖК тиісті нормативтік-құқықтық актілерінде жазылады.

6. Әрбір бөлімшеде техникалық және арнайы әдебиетті сақтауға арналған кітапхана ұйымдастырылады (оның тізбесі).

7. Бөлімше бастықтары айына кемінде бір рет барлық құжаттардың сақталу, жүргізілу, пайдалануы тәртібін тексеріп, оларға уақытында түзетулер мен нақты мәліметтер енгізеді. № 1,2,3 папкаларды бақылау (түзету) нәтижелері әр папка үшін (нақты түзетілген құжаттарды көрсете отырып) тиісті «Бақылау парағына» жазады.

7. Жедел өрт сөндіру жоспарлары мен карточкаларын жасау,

әзірлеу және рәсімдеу жөнінде әдістемелік ұсыныстар

1. 
   Жалпы ережелер
   

1. Жедел өрт сөндіру жоспарлары мен карточкаларын жасау, әзірлеу және рәсімдеу жөнінде әдістемелік ұсыныстар (бұдан әрі - Әдістемелік ұсыныстар) жедел тактикалық жағынан аса маңызды және күрделі ұйымдар (объектілер) мен ауылды аудандардың елді мекендерінде өрт сөндіруді ұйымдастырудың негізгі мәселелерін қарастыратын жедел құжаттарды толтыру тәртібін белгілейді.

2. Ауылды аудандардың ұйымдары (объектілері) мен елді мекендерінде өрттерді сөндіруге өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің дайындығын көтеру мақсатында өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің өрттерді сөндіру бойынша әрекеттерін алдын ала жоспарлау құжаттары дайындалады – жедел өрт сөндіру жоспарлары мен өрт сөндіру карточкалары.

3. Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасы:

- өрт сөндірудің басшысын ұйымның (объектінің) жедел тактикалық мінездемесі, өрт үстінде ұйымдағы (объектідегі) болуы мүмкін жағдайды алдын ала болжау, өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің өрт сөндіру бойынша негізгі (басты) әрекеттерді жоспарлау туралы ақпаратпен қамтамасыз етуге;

- өртке қарсы қызмет бөлімшелері және олардың басқару органдарының жеке құрамының (қызметкерлерінің) теориялық және практикалық дайындықтарын жетілдіруге;

- өртті зерттегенде (зерделегенде) ақпараттық қамтамасыз етуге арналған.

2. 
   Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасын ұйымдастыру,
   

Жедел өрт сөндіру жос пары мен әзірленетін ұйымдардың (объектілердің) өндірістік сипаттамалардың (болжамды) тізімі 1-қосымшада келтірілген.

Осы тізім Қазақстан Республикасы ІІМ Төтенше жағдайлар комитетінің аумақтық органдарымен (бұдан әрі - Комитет) түзетілуі мүмкін.

Егер ұйымдардың (объектілердің) өндірістік сипаттамалары іс жүзінде жедел жоспар әзірленетін өндірістік сипаттамаларға сәйкес келмегенде немесе ақпараттық мәліметтер көлемі жедел өрт сөндіру жоспары үшін қарастырылған көлемнен кем болса, өрт сөндіру карточкасын әзірлеу ұсынылады.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасын ұйымдастыру және әзірлеу (түзету), оның шығу ауданында ұйым (объект) орналасқан, өртке қарсы қызмет бөлімшесі объектінің әкімшілігімен бірлесіп, жүзеге асырады.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасын әзірлеу (түзету) жедел өрт сөндіру жоспарлары мен карточкаларын әзірлеу (түзетулер енгізу) жылдық жоспар кестелерінің негізінде жүзеге асырылады, оны ресімдеу үлгісі Әдістемелік ұсыныстарға 2-қосымшада келтірілген.

Жоспар кесте Комитеттің аумақтық органының басшысымен бекітіледі.

Аса маңызды және режимді ұйымдар (объектілері) үшін әзірленген жедел өрт сөндіру жоспарлары мен карточкалары құпиялы құжаттар мен материалдарды сақтау, олармен жұмыс істеу жөнінде белгіленген тәртіпке сәйкес қолданылады және сақталады. Әзірленген құжаттардың құпиялық дәрежесі қорғалатын ұйымның (объектінің) режимді қызметімен анықталады.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасын әзірлеуге келесі іс-шаралар бастама болған:

- ұйымның (объектінің) жедел тактикалық сипаттамасын (кәсіпорын басшысының келісімі бойынша) зертеу және талдау, сонымен қатар оның өртке қарсы қорғауы туралы мәліметтер жинау;

- нормативтік және анықтама материалдарын, сонымен қатар осы ұйым (объекті) бойынша салалық нормативтік актілерді зерттеу;

- аса күрделі өрттің пайда болуы ықтимал орнын және оның даму ықтимал жағдайын, сонымен қатар залалдарының ауқымын болжау;

- объектіде және сондай ұйымдарда (объектілерде) болған өрттер бойынша аналитикалық материалдарды зерттеу.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасы үш данадан кем болмай әзірленеді. Бірінші данасы ұйым (объекті) орналасқан шығу ауданындағы өрт сөндіру бөлімдерінің пункттерінде, ал екіншісі данасы – ұйымда (объектіде) және үшінші данасы гарнизонның орталық өрт байланыс пунктінде болады.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасы өртті жоюға тартылатын ұйымдардың (объектінің) мүдделі қызметтердің әкімшілігімен және қызметкерлерімен зерттеуге, сонымен қатар өрт сөндіру тактикалық дайындығы бойынша жаттығулар жүргізгенде өртке қарсы қызметінің жеке құрамымен және ұйымның (объектінің) қызмет көрсету персоналымен практикалық пысықтауға жатады.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасы ұйымда (объектіде), олардың салыну сатысында немесе жаңа ұйымды (объектіні) немесе оның жеке элементтерін (қондырғылар мен құрылыстарын) пайдалануға (іске қосу) қабылдағанға дейін бір ай бұрын әзірленеді.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасына түзетулер енгізу қажеттілік болғанда, бірақ өртке қарсы қызмет бөлімшелерімен және объектінің әкімшілігімен екі жылда бір рет жүргізіледі

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасын пысықтау (түзету) ретінде жүргізілген іс-шаралар туралы Әдістемелік ұсыныстарға 3-қосымшаның 1-кестесінде келтірілген белгіленген үлгідегі журналға белгі қойылады, ал қажет болса мәтіндік немесе графикалық бөлігіне түзетулер енгізіледі.

Қызметтік мақсаты, көлемді жоспарлы шешімдері, ұйым (объекті) өндірісінің технологиялық үрдісінің модернизациясы, өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің тактикалық мүмкіндіктері өзгергенде жедел өрт сөндіру жоспарлары мен карточкалары түзетуге жатады.

Жедел өрт сөндіру жоспарлары мен карточкаларына түзетулер енгізу дереу өзгерістер енгізу немесе табу сәтінен жүзеге асырылады.

Өрт сөндіру байланысының орталық пункттерінде жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкалары оларды елді мекендердің географиялық ақпараттық жүйесінің электронды картасына түсіруге, сондай-ақ актуалдандыру мақсатында деректерге түзетулер енгізуге мүмкіндік беретін облыстардың, Астана және Алматы қалаларының Төтенше жағдайлар департаменттерінің электронды деректер базасына кейін қосу үшін қағаз түрінде, сондай-ақ цифрлі форматта рәсімделеді.

Құжаттарды цифрлік форматта ресімдеу Қазақстан Республикасы ІІМ Төтенше жағдайлар комитетінің бұйрығымен белгіленген тәртіппен анықталады.

Жедел өрт сөндіру жоспары мен карточкасын дайындағанда, оларды өрттерді (аварияларды) жоюда қолдану үшін ұйымның (объектінің) авариялық жағдайларды жою жоспарларымен дәлдеп түзету қажет.

3. 
   Бекіту және келісу, жедел өрт сөндіру жоспарлары мен
   

Жедел өрт сөндіру жоспарлары мен карточкаларын тіркеу және олармен жұмыс істеу Әдістемелік ұсыныстарға 3-қосымшаның 2-кестесінде келтірілген белгіленген үлгідегі журналда көрінеді.

4. 
   Жедел өрт сөндіру жоспарын рәсімдеуге және оны ұстауға
   

Жедел өрт сөндіру жоспарының графикалық бөлігі екі данадан (бір данасы өртте жедел штабтың жұмыс материалы ретінде қолдануға арналған) ауқымды, А4 (М11) біркелкі форматтағы жеке беттерде, жедел жағдайда қолдану үшін ыңғайлы мөлшерлермен орындалады.

Ұсынылатын форматтар:

• 
  бас жоспар – А3(М12);
  
• 
  әр қабаттық жоспарлау және кесіктер – А4(М11) – А3(М12).
  
• 
  ірі және күрделі объектілері үшін жедел тактикалық тұрғыда көлемін А1(М24) форматты 594х420 мм дейін үлкейтуге жол беріледі.
  

Жедел өрт сөндіру жоспарының мәтіндік және графикалық бөлігінің барлық материалдары бұзылудан қорғалады. Сонымен қатар үлкен форматты беттердің белгіленген форматқа дейін жиналу мүмкіндігі болуға тиіс.

Жедел өрт сөндіру жоспарының құрылымдық элементтері:

• 
  титул беті;
  
• 
  мазмұны;
  
• 
  негізгі бөлімі;
  

Титул беті жедел өрт сөндіру жоспарының бірінші беті болып табылады және оны іздеу үшін қажетті ақпарат көзі болып қызмет етеді. Титул бетінде келесі мәліметтер келтіріледі: жедел өрт сөндіру жоспары жасалған ұйымның (объектінің) атауы, ведомстволық қатыстылығы мен мекен-жайы, ең жақын өрт сөндіру бөлімінен қашықтығы, объектіге жүру уақыты, ең қысқа жүру маршруты, басшылықтың және ұйымның диспетчерлік қызметтің телефон нөмірлері, бекіту және келісу белгілері Әдістемелік ұсыныстарға 4-қосымшада келтірілген.

Мазмұны барлық бөлімдердің, бөліктердің, тармақтардың (егер олардың атаулары болған жағдайда) атауларын, басталатын беттердің нөмірлері белгіленген қосымшалардың атауларын енгізеді.

Негізгі бөлім.

Негізгі бөлім мәтіндік және графикалық бөлімдерден тұрады.

Мәтіндік бөлім келесі негізгі бөлімдерден тұрады:

• 
  объектінің жедел тактикалық сипаттамасы;
  
• 
  өрттің даму болжамы;
  
• 
  құтқару жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыру;
  
• 
  өртке қарсы қызмет бөлімшелерімен өрт сөндіруді ұйымдастыру;
  
• 
  өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің объекттің тіршілікті қамтамасыз ету қызметтерімен, қаланың, елді мекеннің (ауданның) авариялық, авариялық
  
• 
  құтқару қызметтерімен әрекеттестігін ұйымдастыру;
  
• 
  жедел бөлім;
  
• 
  еңбекті қорғау ережелерінің талаптары және техника қауіпсіздігі;
  
• 
  жедел өрт сөндіру жоспарын пайдалануды тіркеу.
  

• 
  келесі ақпарат белгіленетін ұйым (объект) туралы жалпы мәліметтер: ұйымның (объектінің) қызметтік мақсаты, сонымен қатар, оның ішіне кіретін ұйымдар мен мекемелердің тізімі; аумақтың көлемі; отқа төзімділік дәрежесі және негізгі ғимараттар мен құрылыстардың қабаттылығы; ғимараттың құрылыс конструкцияларының (жабындылар, қабырғалар, қалқалар т.б.) түрі;
  
• 
  орын жайлардағы өрт жүктемесі туралы, өндірістің технологиялық үрдісінің ерекшеліктері туралы, жарылыс өрт қауіпті өндірістер туралы, міндетті түрде радиоактивті, химиялық заттардың, сумен реакцияға түсетін заттардың және т.б. болуын көрсетіп, өндірісте айналатын материалдар мен заттар туралы мәліметтер;
  
• 
  жүйелердің сипаты, түрі, тактика техникалық сипаттамасы көрсетілген объектінің өрттен қорғау жүйесі: өртті автоматты түрде табу және ол туралы хабарлау, телевизиялық бақылау, автоматты түрде хабарлау және адамдарды эвакуациялауды басқару, сумен өрт сөндіру, автоматты түрде өрт сөндіру, түтіннен қорғау және т.б.;
  
• 
  электр жабдықтау, жылу және желдеткіштің сипаттамасы туралы қосымша мәліметтер.
  

• 
  объектідегі нақты жағдаймен анықталатын, өрттің шығуы ықтимал орындарының негіздемелері және (немесе) оны жоюға аса көп күштер мен құралдарды тартуды қажет етеді;
  
• 
  өрттің таралуы ықтимал жолдары;
  
• 
  адамдардың өмірі мен денсаулығына деген қауіп дәрежесі;
  
• 
  құрылыс конструкциялары мен жабдықтың құлауы ықтимал орындары, жанғыш заттар мен материалдардың жайылу шегі, қысымдағы (жұмыс үстіндегі) аппараттар мен ыдыстардың жарылуы;
  
• 
  түтіндеу ықтимал зоналары мен жану өнімдерінің болжамды концентрациясы;
  
• 
  жылу әсерінің ықтимал зонасының өлшемдері;
  
• 
  өрттің ықтимал өлшемдері көрсетіледі.
  

Ұйымда жұмыс істейтін қызметкерлердің саны (орындар саны), адамдардың болу орындары мен физикалық жағдайы (өз бетімен қозғалу және шешім қабылдау қабілеті) туралы мәлімет;

• 
  эвакуациялық жолдар мен ғимараттан шығу орындары туралы мәлімет, соның ішінде орын жайлардағы адамдардың ықтимал топталуы, құтқару жұмыстарын жүргізу тәртібі және осы мақсатқа тартылған техника мен жабдық, зардап шеккендерге медициналық көмек көрсету тәртібі туралы мәліметтер келтіріледі.
  

«Өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің өрт сөндіруді ұйымдастыру» бөлімінде:

• 
  ұсынылатын өрт сөндіру құралдары мен әдістері;
  
• 
  қажетті күштер мен құралдар мөлшерінің есебі;
  
• 
  әр түрлі даму түрінде өрттерді сөндіруді ұйымдастыру «Өрттің дамуын болжау» бөлімінің негізінде анықталады. Өрт сөндіруді ұйымдастыруды ресімдеу нысаны Әдістемелік ұсыныстарға 5-қосымшада келтірілген;
  
• 
  өртте өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің әрекеттерін басқаруды қамтамасыз ету үшін қажетті есеп және анықтама мәліметтер;
  
• 
  өрт сөндірудің әр түрлерінде өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің ұңғылау кестелері келтіріледі.
  

• 
  құрамы, орналасуы, өрт туралы хабар қабылдағанда әрекеттестікке қатысушылармен бөлінген күштер мен құралдардың шоғырлану тәртібі мен уақыты;
  
• 
  әрекеттестіктің барлық қатысушыларын қатыстыру және олармен байланысты ұйымдастыру;
  
• 
  өзара ақпаратпен алмасу жүйесі;
  
• 
  өрт сөндіруге қатысқан барлық қызметтердің өзара әрекеттестік тәртібі. Қызметтердің өзара іс-қимыл жасау сипатының нысаны Әдістемелік ұсыныстарға 6-қосымшада келтірілген;
  
• 
  өртке қарсы қызмет бөлімшелері мен қаланың, елді мекеннің (ауданның) тіршілікті қамтамасыз ету қызметтерімен және басқа да ұйымдармен өзара әрекеттестігі;
  

Әдістемелік ұсыныстарға 7-қосымшада келтірілген ұйымның (ұйым объектісінің) қысқа жедел тактикалық сипаттамасы;

• 
  өрт сөндірудің әрбір түрлерінде өртке қарсы қызметінің күштер мен құралдарының қажетті мөлшер есебінің жиынтық мәліметтері. Жиынтық есеп деректерін толтыру тәртібі Әдістемелік ұсыныстарға 8-қосымшада, 1-кестеде келтірілген;
  
• 
  өртке қарсы қызметтің күштер мен құралдарының саны, олардың келу уақыты, өрт сөндіру автомобильдерінің түрлері мен жеке құраммен және арнайы техникалық құралдармен жабдықталуы туралы мәлімет. Көрсетілген мәліметтерді толтыру тәртібі Әдістемелік ұсыныстарға 8-қосымшада, 1-кестеде келтірілген;
  
• 
  өртте алғашқы әрекеттер туралы жедел өрт сөндіру штабына және өрттегі тылға ӨСБ ұсыныстары;
  
• 
  объектінің лауазымды тұлғаларына ұсыныстар;
  
• 
  өртке қарсы қызметі және объектінің лауазымды тұлғаларына арналған ұсыныстар, өрт сөндіргенде өрт сөндіру штабында оларға өздерінің міндеттерін атқару үшін берілетіні баяндалады.
  

• 
  жеке құрам үшін аса қауіпті жағдайларда өрт сөндіруде қауіпсіздік техникасының талаптары (дем алу үшін жарамсыз ортада, жағымсыз климаттық жағдайларда, радиоактивті немесе химиялық ластану және т.б.) көрсетіледі.
  

• 
  өрттерде, өрт сөндіру-алдын алу және тактикалық дайындық жөнінде жаттығулар жүргізгенде жедел өрт сөндіру жоспарын қолдану туралы, мәліметтер; жаттығулар; түзетулер туралы белгілер көрсетіледі.
  

• 
  есептік және анықтама материалдары;
  
• 
  өрттің ықтимал даму кестелері;
  
• 
  өртте өзара әрекеттестік ұйымдастыру кестелері;
  
• 
  ұйымның күрделі объектісінде байланыс ұйымдастыру кестелері;
  
• 
  өрт орнына жақын жерде орналасқан су көздеріндегі өрт сөндіру автомобильдерінен жеткізуге болатын өрт сөндіру (қол, стационарлы) оқпандарының санын белгіленген, өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің ұңғылау кестелері;
  

Жедел өрт сөндіру жоспарының графикалық бөлімі өзіне:

• 
  көрші ғимараттар мен құрылыстарға дейін үзілген жерлері бар, жолдары мен өту орындары салынған жерде объектінің жоспар кестесін, өрт сөндіруде қолдануға болатын су көздері мен олардың сипаттамасы және олардан жең желілерін төсеу маршруты бойынша қашықтығы, өрт сөндіру техникасын тиімді орналастыру түрін;
  
• 
  өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жеке құрамы мен өрт сөндіруге қатысқан ұйымдардың қызметкерлерін тамақтандыру, жылыту, кептіру пунктінің, өрт сөндіру техникасына жанар-жағар май құюдың орналасу орнын белгіленген ұйымның (объектінің) жағдайлы жоспар кестесін;
  
• 
  әр қабат жоспарлары, объектінің конструкциялық, көлемді жоспарлы және технологиялық ерекшеліктері, өртке қарсы қорғау жүйесінің орналасу және оларды басқару, электр энергиясын ажырату орындары, лифттердің , орын жайлардан эвакуациялық шығу орындардың болуы, ішкі өрт сөндіру крандарының орналасу орындары және т.б. енгізеді.