Ііі нұсқа 1-билет

С.Датұлы мен К.Қасымұлы бастаған ұлт- азаттық көтерілістерге салыстырмалы талдау жасаңыз

жүктеу 1,54 Mb. бет 39/67 Дата 14.04.2023 өлшемі 1,54 Mb. #42164

Навигация по данной странице:

• 1837-1847 жылдар

С.Датұлы мен К.Қасымұлы бастаған ұлт- азаттық көтерілістерге салыстырмалы талдау жасаңыз С.Датұлы бастаған көтеріліс К.Қасымұлы бастаған көтеріліс Жылдары 1783-1797 1837-1847 жылдар Көтеріліс себептері - Патша үкіметінің қазақ жерін отарлауы - Сұлтандардың патша үкіметіне қарсылығы - 1782 ж. патша Жарлығы бойынша: 1. Қазақ жерінің қазақтарға берілуіне тиым салу. 2. Жалға алынған жер үшін ақы төлеумен қатар аманат қалдыруға тиіс болды - Кіші Жүздегі хандық биліктің әлсіреуі. Азаттық үшін күрескен әкесі, ағалары, туыстарының ерлікпен қаза болуы, қоқандықтардың езгісінен қазақтарды азат ету, Ресейдің озбырлығын тежеу. Негізгі оқиғалар - 1783 ж. көтерілісшілер мен Орал казак әскерінің арасындағы күрес - 1785 ж. Смирнов, Колпаков, Назаров басқарған әскерлер қазақ ауылдарын тонады - 1785 ж. Кіші Жүз старшындарының Нұралы ханды тақтан түсіру туралы шешім қабылдауы. - 1797 ж. Қаратайдың қуғынынан құтылу үшін Сырым Датұлы Хиуа жағына өтіп кетті. - 1802 ж. Хиуа жерінде қаза тапты 1841 жылдың қыркүйек айында үш жүздің өкілдері бас қосқан жиында Кенесары Қасымұлы хан сайланды. Патша үкіметі бұл жайсыз хабарды өте өкініш сезімімен естіп-білді. Ендігі жерде Кенесары бастаған көтеріліс ұйымдасқан сипат ала бастады. Ұлт-азаттық күресті табысты жүргізу үшін Кенесары хан бір орталықтан басқарылатын мемлекет құрды. Оны ханның өзі басқарды. Жеңілу себептері - С. Датұлы бірден екі күшке қарсы күрес жүргізгені. - Көтерілістің нашар ұйымдастырылуы - Көтерілісшілердің әр кезеңде мақсаттарының өзгеруі Руаралық қайшылықтар. - Қару жарақтың аздығы. Кенесары ханның жасақтары Ресейдің жақсы қаруланған әрі күшті әзірліктен өткен тұрақты әскеріне қарсы тұра алмады. Оның үстіне, Кенесары бірнеше бағытта – патша үкіметіне, қырғыз манаптарына және Қоқан хандығына қарсы соғыс жүргізді. Мұның өзі оның негізгі күштерін едәуір шашыратты. Сұлтандар мен рубасыларының арасында ауызбірлік болмады. мақсаты - Бұрыннан қалыптасқан жерді пайдалану жүйесін қалпына келтіру. - Орал казак әскерлерінің қазақтың жерлерін тартып алуын тоқтату. - Нұралы ханның патша үкіметін ашық түрде қолдауға көшуі. Қазақстанның Абылай хан кезіндегі аумақтық тұтастығын қалпына келтіру әрі Ресейдің құрамына кірмеген жерлерді сақтап қалу. маңызы  Қазақ жеріндегі ең ұзаққа, 14жылға созылған отарлық езгіге қарсы көтеріліс. - Патша үкіметін қазақтармен санасуға мәжбүр етті. - 1801 ж. Патша үкіметі қазақ руларына Жайықтың оң жағасына өтуге. мал жаюға рұқсат етті. Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс – ХІХ ғасырдағы барлық Қазақстан жерін қамтыған аса ірі отаршылдыққа қарсы бағытталған азаттық көтеріліс. Патша үкіметінің Қазақстан жерінде отарлау саясатын жүргізіп отырғанын дәлелдеді. Патша үкіметінің Қазақстанның оңтүстік өңірінің отарлауын біраз уақытқа кешеуілдете түсті. жүктеу 1,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз