Іі кіші топқа ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің



жүктеу 2,44 Mb.
Дата15.05.2018
өлшемі2,44 Mb.
#13578

Шығыс Қазақстан обылысы, Семей қаласы, №22 жалпы орта білім беретін мектептін бастауыш сынып мұғалімі : Токпанова Р.К.



Күні: 18.04.2014ж.

Білім беру саласы: Шығармашылық

Бағдарлама тараулары: Сурет салу

Тақырыбы: Қазақтың ою – өрнектері

Мақсаты:

- Балалардың ою – өрнек туралы білімдерін қорытындылау, оюдың түрлерін, шығу тарихын әңгімелеу. Қазақтың ұлттық ою – өрнегімен, халық өнерімен таныстырып, қастерлеуге тәрбиелеу, оюдың суретін сала білуге үйрету, өз бетінше жұмыс жасауды меңгерту;


- балалардың шығармашылық қабілетін дамыту мақсатында қыз балаларды әдемілікке, сұлулыққа баулу, талғамдарының жоғары болуын дамыту;
- қызығушылық ынтасын арттыру, балаларды шапшаңдыққа, өз бетінше еңбектенуге және ежелгі салт - дәстүрге баулып, тәрбиелеу.

Әдіс – тәсілдер: Түсіндіру, көрсету, сұрақ – жауап.

Ұ.О.І.Ә – нің түрі: Аралас.
Құрал жабдықтар: Ою – өрнек түрлері, тұрмыстық бұйымдар, слайдтар, мақал – мәтелдер, жұмбақтар, түрлі – түсті қағаздар, қошқар мүйіз оюының шаблоны, бояулар.

Қостілдік компонент: Ою – орнамент, өрнек – узоры.



Әрекет

Кезеңдері

Тәрбиешінің іс-әрекеті

Баланың іс - әрекеті

Мотивациялық-

қозғаушы

  1. Ұйымдастыру бөлімі.

Шаттық шеңбері:

Кел, балалар, күлейік

Күлкіменен түлейік

Қабақ түйген не керек?

Көңілді боп жүрейік.

Кел, балалар, күлейік

Күлкіменен түлейік

Күлкі көңіл ашады

Көңілді болып жүрейік.

Балалар бір – біріне күлімдеп қарап, күлкі туралы шаттық шеңберін құрды.



Іздену – ұйымдас - тыру – шылық

  1. Негізгі бөлім.

а. Кіріспе
ә. Слайдтар көрсету

б. Саяхат «Әжей ауылы»



в. Оюхан еліне саяхат.
г. Ұ.О.І.Ә. бекіту
ғ. Бағалау
д. Қорытындылау
Кіріспе:
Адамдар ертеден – ақ өз жерін қоршаған дүниені тасқа бейнелеген, бертін келе киім – кешектеріне, қолданылатын заттарына сурет ретінде салған. Осылай бірте - бірте ою – өрнек пайда болды. Ою деген сөзбен өрнек деген сөздің мағынасы бір. Сондықтан көбінесе ою-өрнек деп қосарланып айтыла береді. Шеберлер іске беріліп, жұмыс әдісіне төселе келе өздерінің көрген ою-үлгілерін жатқа жасап, оюға өз бетімен жаңа түрлер енгізу дәрежесіне жетті. Халық мұндай адамдарды «оюшы» деп атады. Ал біздің халқымыздың тіршілігінде ою - өрнектің алатын орны үлкен. Ол ұрпақтан – ұрпаққа жалғасып, дамып келе жатқан бірден - бір өнер. Шеберлер ою – өрнектің тілін, сырын, тарихын өте жақсы түсіне білген. Ата - бабадан қалған ою - өрнекті, мәдени шежіремізді сақтап, барынша ұлықтануымыз қажет.

Ою - өрнекті, кімнен үйрендіңіз деген сауалға атақты суретші Әбілхан Қастеев:


Таудың бұлағынан,
Қойдың құлағынан,
Анамның киізінен
Ешкінің мүйізінен, - деп табиғаттың нағыз өнер екенін, сол өнерден үлгі ала біліңдер деген астарлы оймен жауап беріпті.
Ою - өрнек үш топқа бөлінеді:
♦ Өсімдік типтес ою - өрнектер
- гүлі
- сабағы
- жапырағы
♦ Зооморфтық ою - өрнектер
- жануар
- аң
- құс, балық
♦ Космологиялық ою - өрнектер
- дөңгелек
- ирек
- шимай, торкөз.

Балалар, айтыңдаршы, сендер қандай ою – өрнектердің түрлерін білесіңдер? /балалардың жауабы/


Дұрыс. Ою – өрнектің атауы мен түрі өте көп. Ғалымдар бүгінге дейін 200 – дей түрін анықтаған. Солардың ішінде ең көп таралғаны – мүйіз тектес ою.
Сергіту сәті:
Орнымыздан тұрайық
Қылқаламды қояйық
Қолымызды созайық
Оңға қарай иіліп,
Белімізді жазайық.
Айналаға қарайық
Отырайық, тұрайық
Бір тынығып алайық.
Тынығып біз болған соң
Әсем сурет салайық

Тәрбиеші: Балалар, әже ауылына саяхатқа барғыларың келеме?
«Әжей ауылына» саяхат. /Әжейдің үйіндегі тұрмысқа қажетті жиһаздары/
«Өнер – таусылмас азық, жұтамас байлық» дейді халық. Қазақтың қолөнері халқымыздың ғасырлапдан қалған асыл қазынасы. Бабаларымыздан қалған қандай қазына бар? Оның бірі – ою - өрнек, оларды жоғалтпай әрі қарай жалғастыру біздің міндетіміз.
«Қарты бар үйдің қазынасы бар» - деп, сіздің үйге келіп қалдық.

Апа: Сәлеметсіңдерме, төрлетіңдер. Ертеде халқымыз тұтынған нәрселерінің бәрін оюмен әшекейлеп безендірген.

Тәрбиеші: Балалар, кім әжеге ою – өрнек туралы өлең оқиды?

Міне, балалар, біздер әжей ауылына барып, көптеген мағлұмат алдық. «Ауылыңда қартың болса, жазып қойған хатпен теңдегендей, біздер қазір жұмбақтар тыңдаймыз.


Несібелі: «кіруге адам батпайды

Затыңды аман сақтайды»/сандық/



Текшелеп төрге жиғаным не?/көрпе,жастық/

Әжемен қоштасу.

- Жарайды балалар, енді біздер Оюхан еліне барамыз. Кішкене еңбектенейік.

Тәрбиеші балаларға қағаздарын үлестіреді. (әр баланың алдында қажетті құрал – жабдықтар тұрады)

Балалар тәрбиешіні мұқият тыңдап, қойылған сұрақтарға жауап береді.

Мүйіз, қосмүйіз, арқар мүйіз, қошқармүйіз, қырықмүйіз, сынықмүйіз.

Жомарт мынау табиғат

Өсіргендей бізге арнап

Қып-қызыл болып жалындап

Қырға өседі қызғалдақ /Арнұр /
Қазағымның оюын
Біз де іздеп қарайық
Ою менен өрнектің
Әдемісін табайық. /Адель/

Әжей кесте тігеді


Ойып түрлі оюды
Жібереді өрнегі
Шарықтанып өнерді /Камилла/


Көздің жауын алатын 
Көрсең апам киізін, 
Елестетер оюы 
Иір арқар мүйізін./Алинура/
Киіз үйдің ішінде 
Ала қотан отырып, 
Қазтабанды қолданып, 
Басқұр , баулар тоқыдық./Айзере/
Ою-өрнек дегенде, ою-өрнек, 
Қошқар мүйіз оюы болсын ермек . 
Кел, жолдастар, көңілді ән салайық /Т.Аружан/
Қазақта бір ою бар -«Қошқар мүйіз»
Орын алар тұрағы, көрпе - киіз.
Шеберлер осы өрнекпен сәндегенде
Көз тартып құбылады оюымыз./Қаламқас/
Балалар саусақпен салу тәсілі арқылы ою салады.

Рефлек –сивті – түзетуші -лік


Қорытынды:

Балалар, бүгінгі күн сендерге ұнады ма?

Несімен?

Бүгін біз не жайлы айттық?

Оларды қай жерлерде кездестіруге болады?

Ою – өрнектер неше топқа бөлінеді?

Кімнің үйіне саяхатқа бардық?
Балалардың жұмыстарына баға беру. Мақтап – мадақтау.
Соңында тәрбиеші халқымыздың сүйікті ақын қызы Фариза Оңғарсынованың өлеңінен үзінді оқиды:
Түрін-ай текеметтің, асыл қандай!

Үңілдім үнсіз ғана басымды алмай

Келе ғой қошақаным өзімен деп

Әжем кеп сипағандай шашымнан жай.

Күйімді кешсеңдер-ау сол беттегі,

Тұрғандай ана көңіл тербеп мені.

Жан бітіп жайраңдады жан-жағымда

Қазақтың қошқармүйіз өрнектері,

деп сабағымызды қорытындылаймыз.

Балалардың жауабы.

Иә

Сурет салу, жұмбақ шешу, құрастыру, т.б.


Фариза Оңғарсынованың өлеңінен үзінді тындады.






Күтілетін нәтиже:

Білу керек: ұлттық ою – өрнектер тарихын,сырын,тілін.

Болу керек: рухани бай,мәдениетті,ұқыпты.

Істей білу керек: ою – өрнектерді сала білуге,ажырата білуге,ұрпақтан – ұрпаққа жеткізе білу.
жүктеу 2,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау