И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

жүктеу 28,35 Mb.

Pdf просмотр

бет	97/251
Дата	25.05.2022
өлшемі	28,35 Mb.
	#38762

1 ... 93 94 95 96 97 98 99 100 ... 251

Ілгер іле м сл! қозгалыс А іш алм алы к о зіа л ы с //(VV = f р = rnv L z = /г о)
М и е м е с е М 2 — к ү ш м о м е я т і т — м а с с а / z — и н е р ц и я м о м е н т і v

Ілгер іле м сл! қозгалыс
А іш алм алы к о зіа л ы с
//(VV = f
р =
rnv
L z
= /г о)
d p
d
L
—
--------- = Л \
d t
d t
f — к ү ш
М и е м е с е М 2 — к ү ш м о м е я т і
т —
м а с с а
/
z
— и н е р ц и я м о м е н т і
v
— с ы з ы қ т ы к ж ы л д а м д ы қ
to — б ұ р ы ш т ы қ ж ы л д а м д ы қ
w — С Ы З Ы К .Г Ы Қ ү д е у
р — б ұ . р ы ш т ы қ ү д е у
р — и м п у л ь с
L — и м п у л ь с м о м е п т і
Күш моменті мен инерция моменті ұғымдарын біз
қатты дененіц айналуын қарастыру негізінде енгіздік.
Алайда бұл шамалардың аймалмалы қозғалысқа қаты-
сынсыз-ақ бола беретіндігі есте болу керек. Мысалы, кез
келген деие, оныц айналғанына пемесе тыныш тұрғаны-
па қарамастан, кез келген оське қатысты белгілі бір
инерция моментіне пе болады, бұл дененің, өзінің коз-
ғалысынын күйіпе қарамастан, масса га ие болатынды-
ғына ұқсас. Сопдай-ақ күш моменті де дененің осыеи
(момент осы оське қатысты алынады) айналғандығына
немесе тыныш тұргандығына қарамастан бола Оереді.
Сонғы жағдайда қарастырылып отырған күштіц момен-
ті денеге эсер ететін басқа күштсрдіц моменттерімен те-
ңестірілетіні айқын.
(38.5)
тецдеуінен мыпау шығады: барлық сыртқы
күштердіц қорытқы моменті нольге тсц болғап кезде дс-
пе түрақты бұрыштық жылдамдықпен айналады. Ғ.гер
дененіц инерция моменті осы дененіц жске бөліктерінің
өз ара орналасуьшыц өзгеру салдарынан өзгере алатын
болса, онда м 2 = 0 болғап жағдайда і ло көбейтіндісі
[(38.4) тсңдеуін қарацыздар)] тұрақты болып қалады,
әрі I - инерция момептіпіц өзгсруі өзіпе сэйкес to бурыш-
тык жылдамдықтыц өнсруін тугызады. Одетте көрсеті-
летіи мыпадай қүбылыстың монісі осы жагдаймен түсін-
діріледі: айналмалы отырғышта түрған адам қолын жан-

ж а г ы н а с о з с а , ж а й л а п а й н а л а б а с т а й д ы , а л қ о л ы н д е н е -
с і и с қ ы с ы п т ұ р с а , т е з і р е к а й н а л а б а с т а й д ы .
О р т а к а і і н а л у о с і б а р с к і д п с к і д е н қ у р ы л г а п с и с т е м а -

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 93 94 95 96 97 98 99 100 ... 251