И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004



жүктеу 28,35 Mb.
Pdf просмотр
бет57/251
Дата25.05.2022
өлшемі28,35 Mb.
#38762
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   251
GO-сурот.
А / ( Г
і

г
г-= U(r)dr.
Соцгы өрпектіц тек 
f (г)
түріндегі функцияға және 
г
і және г2 мәндерінс байланысты болатындығы сөзсіз. 
Траекторпяның түріне ол ешқандай да байланысты бол- 
майды. Сондықтан центрлік күштер өрісі де потен­
циал ық болады.
§ 27 Энергии. Энергнямыц сақталу зацы
Тәжірпбс көрсеткепдей, бір денсніц ылғи басқа де­
нете жүмыс істете алатыи жағдайы болады. Дсненін 
псмесе системаның жұмыс істей алатын қабілетін сппат- 
тайгын фнзикалық шама э н е р г и я деп аталады. Де­
пеши энергиясы екі түрлі себептерден: біріншіден, қан- 
дай да бір жылдамдығы бар дененің қозғалысыиан, екін- 
шіден деиеніи күштердіц потенциал өрісіндс болуынан 
болуы мүмкін. Бірінші түрдегі энергия к и н е т и к а
л ы қ э н е р г и я деп аталады.
89


Ал скінші түрдсгі энергия пы потенция лык, энергия 
деп атайды. Қысқаша, кпнетпкалық энергия ----- козгалыс 
энергпясы, ал потенцпялык, энергия —- денспіц турған 
орныиың эпергиясы деп айтуга болады.
Кннетикалык, энергия. Айталық масеаеы 
т,
v жыл- 
дамдықпен қозгалатын / дене (матернялық нүктені ай- 
тып отырмыз) өзімен жанасып тұрган 
2
денсгс f күшпсн
эсер етсін дслік 
(61-сурст). 
dt
уа- 
қыттың ішінде күш түсірілген нүкте 
'ds = v d i
орыц ауыстыру жасайды 
да, осыпыц салдарынан / денс 
2
де- 
пеге қатысты 
мынадан жұмыс іс- 
тсйді:
V
- Ь
т
2
О  
J
д
ч
V
01-сурет.
dA = ids — i\dt.
(27.1)
Бұл жаіуційда, сөз жок, / депе өзіпің қозгалысы нсгі- 
зінде алынган энергия қорыныц ссебінси, ягпп 
Т
кипети- 
калық энергияныц ессбінен (сгер / депе козгал.маса, 
ds
орып ауыетыру польге тсң болар еді, демек, 
dA
жұмысы 
да нольгс тең болар сді) басқа дспеге қатысты жүмыс 
істейді. Сондықтан / депепіц іетегеп жұ.мысын оныц кп- 
петикалық эпергиясыпың кемуімеп1 тецсстіругс болады:
dA ~ — (IT
Соцгы, (27.1) тецдеуді еске үстай отырыи, мыпаны та- 
бамыз:
dT — —ivdi.
(27.2)
Ныотонныц үшінші заңы бойынша 
2
дене 
1
депеге 
Г = — f күшімен эсер етеді, осының салдарынан 
1
дене- 
ніц жылдамдығы 
dt
уақыттыц ішіиде
dv = J - t ' d l = - —- i d t
тп 
тп
1 Қапдай да бір 
а
шамасыііың өзгерісін но 
оііың
өсімшееімен, нс 
кемуімои сипаттауга болады. 
« 
шамасыныц өсімшссі (оны Да 
д е п
белгілейтіп боламыз) доп оси шамапыц соцгы ((«,) мәіідсріпіц аішрмасип аімады:
<-)сімше = Л(( — 

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   251




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау