И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

лық) күй тек бір секунд ішінде тесік арқылы бір бөлік- 
тен екінші бөлікке өтіп жатқан молекулалар саны, осы 
тесік арқылы қарсы бағытта өтіп жатқан молекулалар 
санына тең болған жағдайда қалыптасады. Тесік аркы- 
лы өтіп жатқан молекулалар саны 
nv
-ға пропорционал 
болатындықтан, тегіе-тең шарты мынадай болады:
ri\V\ = n 2v2.
Т
болатындықтан, былай жазуға да болады1: 
i L = iiL = i / 5 : .
(!i6.2)
Ра 
П2 
У T
,
Сонымен, газдың тығыздықтарының қатынасы кәдім- 
гі жағдайлардағыдан басқаша екен [(Пб.І)-ді к а ­
ра ңыз].
(116.2)-ні ескеріп, қысым үшін мынаны аламыз:
Р\
п {ҺТ
і 'і 
f Т
і
р
2
 
п2к Т ,
V To
Ыдыстың екі бөлігіндегі қысым бірдей болғанда те- 
пе-тең күй байқалатын әдеттегі жағдайдан айырмашы- 
лығы, вакуум жағдайында қысым ыдыстың температу- 
расы жоғары қабырға жағындағы бөлігінде артық бо­
лады.
Е к і г а з д ы ң қ а р а м а қ а р с ы и з о т е р м и я 
л ы к э ф ф у з и я с ьі. Ыдыстың барлық жерінде темпе­
ратура бірдей жэне алдын ала ыдыстың эр түрлі бөлі- 
гінде молекул ал ары массасы бойынша айырылатын 
түрліше газдар бар болатын жағдайды қарастыралық. 
Анығырақ болу үшін сол жақта сутегін (Д/ = 2), он ж а к ­
т а — оттегін 
(М = 32) 
алайық. Сутегінің 
р\
қысымы
оттегінің қысымынан 2 есе кіші бол- 
сын дел'ік. Демек, оттегінің 
п2
шама- 
сы сутегінің 
п\
шамасынан 2 есе ар- 
тык: 
п — 2п\.
Ал кысым екі газда Я 
шамасы ыдыстың сызыктык өлшем- 
дерінен 
артык болатындай 
етіп 
алынады.
Егер тоскауылдағы тесікті ашып 
жіберсек, онда тесік арқылы оттегі
1 Алдынғы параграфта айтылғанға орай, ыдыстык қабыргаоына 
соктыккан молекула кабырғаның температурасына сәйкес жы.ідам- 
дыкпен ыршиды деп есептейміз.

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: