И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

жүктеу 28,35 Mb.

Pdf просмотр

бет	230/251
Дата	25.05.2022
өлшемі	28,35 Mb.
	#38762

1 ... 226 227 228 229 230 231 232 233 ... 251

Х==,-“ Т Т С (HI-7) г — / / / 1 — 250-сурет.
„ * , — Г = со болгандағы орташа еркін ж ү р у

( 1 1 1 . 4 )
/
1
I 2
к d - n
Эффсктивтік диаметр
d-ni
молекуланың ст эффективтік
қимасымен алмастырып, төмсндегі формулаға кслеміз:
). = — 4
------- .
( П 1 . 5 )
Y2zn
Температура тұрақты болғанда
п
қысым
р
-ге пропор-
ционал өзгеретіндіктен, сркін жүрудің орташа жолы қы-
сымға кері пропорционал болады:
(
111
.
6
)
Атап өтксміміздей, молекулалардыц эффективтік диа
метр!, температура артқан сайын, азая туседі. Сондық-
тан орташа еркін жүру жолы температураның жоғарла-
уымен артады. Я-ның Г-ге тәуелділігі Сезерленд форму-
лаеымен өрнектеледі:
Х==,-“ Т Т С '
(HI-7)
г
—
/
/
/
1
—
250-сурет.
мұндағы
С
— Сезерленд тұрақтысы деп аталатын әрбір
газга тән тұрақты шама, оныц өлшсмділігі темгіерату-
ранікіндей.
?„ * , —
Г
=
со болгандағы орташа еркін
ж ү р у
жолы.
(111.7)-ден
Т = С
болғанда
X
манінің 0 , 5 ^ болатын-
дыгы шыгады.
376

250-суретте оттегі үшін (С=125°) Х-ның температу-
раға тәуелділігі келтірілген.
Орташа еркін жүру жолын және бір секунд ішіндегі
соқтығысулар санын бағалайық. 92-параграфта біз м"о-
лекулалардың мөлшерінің бірнеше ангстрем шамасында
болатындығып тағайындадық. Молекуланың эффектшв-
о
тік радиусы 1 А-ге, яғни 10~10
м
-ге тең деп алайық. Қа-
лыпты
жағдайларда
п
Лошмидт
санына,
яғни
2,68 • 1025
м
-ге тең болады. Осы нәтижелерді (111.4) фор-
мулаға қойып,
Х =
1

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 226 227 228 229 230 231 232 233 ... 251