ГАЗ ДА Р Д Ы Ң ЭЛ ЕгЛ Е М ТА Р К И I! ЕТ И КАЛ Ы Қ

шемдері бар және олар бір-бірінсн өз ара алыстагап 
кезде тез әлсірейтін күшгіен әрекеттесіл отырадьі. Бірақ 
тығыздық азаиған сайын молекулалардың меншікті ко­
лем! газдыц алып түрған көлемінеи азая түседі, ал мо- 
лекулалардың орташа кашықтықтарыыың үлғаятыны 
соншалықты, олардыц арасыидағы өз ара эрекеттесу 
күштсрім ескермеугс дс болады. Демск, ксз келген газ 
идеал газга жақын болатын жағдайда жоғарыда сипат- 
талган моделдің негізіндегі біздің ойларымыз дұрыс бо­
лады екен.
Молекула ыдыстың қабырғасына соққаи кезде, ол 
оған сан мәні өз импульсының өзгерісіне тец импульс 
береді. Қабырға бетінің әрбір AS элементіне көп мөл- 
шерде молекулалар үздіксіз соғылады да, осының арқа- 
сында ол 
At
уақытта AS-ке нормаль бойынша бағыттал- 
ған қорытқы А/С импульс алады. Механикадан білетіні- 
міздей, А/С-ның А^-ге қатынасы AS-ке эсер ететін күшті, 
ал осы күштің AS-ке қатынасы р.қысымды береді.
Молекулалар ретсіз, хаосты қозғалады; қозғалыс ба- 
ғыттарының ықтималдығы бірдей, олардың қайсысыныц 
да басқаларынан ешбір артықшылығы жоқ. Бұлай дей- 
T i
н себебіміз ыдыстың қабырғасына түсірілгеп қысым 
барлық жерлерде де бірдей болады. Егер қайсыбір ба- 
гытта молекулалар қозғалысы басым болса, онда ыдыс 
қабырғасының осы учаскесіне түсірілген қысым да ар- 
тык бол ар еді.
Молекулалардьщ жылдамдықтарының шамалары эр 
түрлі бола алады. Сонымен қатар, әрбір сокдығыстан1 
кейін молекуланың жылдамдығы өзгеріп отыруы тиіс, 
әрі жылдамдыктьщ өсу немесе азаю мүмкіншіліктері де 
бірдей болады. Бұл екі молекуланыц кинетикалык энер- 
гияларының косындысының соктығысканға дейін де, 
соқтығысканнан кейін де бірдей болуы тиіс екендігіиеи 
шығады. Демек, бір молекуланың жылдамдығы арткан 
кезде, екінші молекуланың жылдамдығы кемиді.
Қойылған мәселенің шешуін оңайлату үшін біз моле- 
кулалардың қозғалысына катысты кейбір жеңілдететін 
шар.ттарды енгіземіз. Біріншіден, молекулаларды өз ара 
перпендикуляр үш бағытта козгалады деп есептейміз. 
Егер газдың 
N
молекуласы болса, онда уакыттыц кез

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: