И. И. Жумагулов, А. А. Бегалина

Биологиялық  ерекшеліктері

жүктеу 1,36 Mb. Pdf просмотр бет 161/222 Дата 16.01.2022 өлшемі 1,36 Mb. #32946

Биологиялық  ерекшеліктері.  Қарақҧмық  жылусҥйгіш  ӛсімдік.  Оның тҧқымдары топырақ температурасы 7-8 о С  жеткенде ӛне бастайды,  алайда ӛскіндердің дамуы 15-30 о С аралығында жақсы жҥреді. Оның егін  кӛгі  бозқырауға  сезімтал  және  минус  2-3 о С  ауа  температурасында  жарақаттанады, ал - 4 о С-да ӛсімдіктер мҥлдем опат болады.   Гҥлдену  –  жеміссалу  кезеңінде  қарақҧмық  жоғары  температураға  ӛте сезімтал, ӛз кезегінде ол жемістердің тҥзілуіне теріс әсерін тигізеді,  әсіресе ылғал жеткіліксіздігі байқалғанда. Бҧл кезеңдегі ауаның оңтайлы  температурасы +19-25 о С аралығында және салыстырмалы ылғалдылығы  50  %-дан  кем  болмағаны  жӛн.  Температураның  +30 о С  жоғары  және  ауаның  салыстырмалы  ылғалдылығы  30  %-дан  тӛмен  жағдайда  тозаңдану  ҥдерісі  нашарлайды  да  тҥйіндердің  жаппай  опат  болуына  ҧрындырады.  Жеміссалуға  биологиялық  минимумнан  (12-14 о С)  тӛмен  температура да теріс әсерін тигізеді.  Қарақұмық  –  ылғалсүйгіш  дақыл.   Оңтайлы  температурада  оның  жаппай  егін  кӛгі  топырақтың  20-30  %  ылғалдылығында  пайда  болады.  Қарақҧмықтың  ылғалға  ең  жоғары  талабы  (50-60  %)  гүлдену  –  жеміссалу  кезеңінің алғашқы екі-ҥш аптасына сәйкес келеді.   Қарақҧмықтың  транспирациялық  коэффициенті  жоғары  және  500- 600 бірлікке тең. Оның ӛнімді қалыптастыруында гҥлдену-пісу кезеңдері  шешуші рӛл атқарады.  Қарақҧмықтың  тамыр жүйесі әлсіз дамыған ,  бірақ физиологиялық  белсенділігі ӛте жоғары. Тамыр жҥйесінің массасы бойынша (бір ӛлшем  алаңдағы) ол бидайдан 2,4 есе, арпадан 1,6 есе тӛмен, ал  сіңіру қабілеті ,  керісінше,   бидайдан  2,7  есе  және  арпадан  5,5  есе  асып  тҥседі.  Қарақҧмық ауалануы (аэрациясы), ылғалсыйымдылығы және қҧнарлығы  жақсы  топырақтарда  тамаша  дамиды.  Мҧндай  қасиеттер  жақсы  мәденилендірілген  жеңіл  және  орташа  саздақ  топырақтарға  тән.  Қарастырылып  отырған  дақыл  артық  қышқылдықты  кӛтере  алады,  дегенмен мол астық ӛнімін әлсіз қышқыл және бейтараптылыққа жақын  топырақтарда береді.   жүктеу 1,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз