терминдік мағынадағы тірек сөздер

ағымы бірліктеріне тілдің барлық заңдылықтарын сақтай отырып бөліну 
керек. Эмоциялық паузалар өте сирек қолданылады.
Шын мәніндегі алгебраның тууы 
Сегіз жүз жиырмасыншы жылы халиф Мамұн өзінің сарайына 
бастарын қосып жинаған ғалымдардың ішіндегі ең көрнектісі орта азиялық 
математика және астроном Мұхаммед Хорезми болды. 
Сол кездегі математика ғылымы саласынан жасалған еңбектердің 
ішіндегі ең маңыздысы осы Мұхаммед Хорезмидің «Әлджебр және 
әлмукабаланы есептеу туралы қысқаша кітап» атты шығармасы. Оның бұл 
еңбегін латын тіліне аударғанда ғалымның «әл-ховарезм» деген сөзі 
«алгорифм» немесе «алгоритм» деген сөзге айналып кеткен. Қазіргі 
уақыттағы «алгоритм» деген сөздің мағынасы мынау: берілген есепті 
шығаратын математикалық амалдардың жиыны. < ... > 
Мұхаммед Хорезмидің бұл шығармасы араб тілінен латын тіліне 
аударылып, бірнеше ғасырлар бойы Батыс Европада алгебраның негізгі оқу 
құралы болып келді.
(О.Жәутіков, Математика тарихы) 
2.
Публицистикалық мәтін
тыңдарманға қандайда бір ақпарат 
жеткізіп
қана қоймай, оның еркіне, санасына әсер етуді көздейді. Ол үшін мұндай 
мәтіндер нық дыбысталып, ондағы барлық сөздер анық естілуі шарт, сондай-
ақ 
бағалауыш мәнді тірек сөздерді
мәтін бойында интонациялық құралдар 
(ой екпіні, баяу қарқын және т.б.) арқылы ерекшелеп отырған дұрыс. 
Сонымен бірге қарқынды өзгертіп отыруға, әуезді құбылтуға да әбден 
болады. Бірақ дауысты тым ойнақшытып, бір сарыннан (регистрден) екінші 
бір сарынға (регистрге) күрт ауысып отыру тыңдарманды шаршатып, 
қабылдауын қиындатып жібереді. Ой екпінімен айтылған тірек сөздерде 
дауыс қаттылығын жоғарылатып, бірақ оны тым үлкен мәндермен емес, орта 
мәндермен берген дұрыс. Тиісті жерінде эмоциялық паузаларды қолданған 
әсерлі. Дегенмен оларды шектен тыс көп қолданса, сөздің мәнері болмайды. 

жүктеу 2,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: