Г. С. Афонин, В. Н. Бар щенков, Н. В. Ко ндр атьев

261
 
 
 
ол тұтқаны пойызды күйге ауыстырып, тұтқалардың жалғасу беріктігін 
тексеріп,  локомотив  пен  бірінші  вагон  арасындағы  соңғылық 
крандардың ашық екеніне көз жеткізеді.  
Егер  жүк  жиынтығының  магистральі  қуатталған  болса,  локомотив 
бекітілгеннен  кейін  және  басқару  кабинасының  ауысуы  есептеулі 
резервуардың  қуаттылығының  аяқталуы  жүргізілмейді.  Тұтқалар 
байланыстырылғаннан  кейін  және  соңғылық  крандардың  ашылуы 
көлікшіні  I  күйіне  ауыстырып,  ал  теңестірілетін  резервуарда  қысым 
0,5...0,7 кгс/см
2
қуаттағыштан көп болса II күйі орнатылады.  
Локомотив  пойыздың  жолаушылық  жиынтығына  жалғасқан  кезде 
оның  тежеуіш  желі  қуатталған  немесе  қуатталмағанына  тәуелсіз, 
тұтқалардың  байланысқанынан  кейін  және  соңғылық  крандарды  ашу 
көлікшінің кранының тұтқасын 3.4 с I күйде оны кезекті пойызды түрге 
ауыстыру арқылы орнатады.  
Локомотивтің  жиынтықтан  ажыратылуы.  Станцияға  келгеннен 
кейін  көлікші  электропневматикалық  тежеуді  өшіріп,  1,5.1,7 
кгс/см
2
тежеулі  баспалдағын  орындайды.  Көлікшінің  көмекшісі 
соңғылық  крандарды  алдымен  локомотивте,  содан  кейін  бірінші 
вагонда  жабады  және  тұтқаларды  ажыратады.  Жиынтықты 
пойыздардың  қозғалыс  нұсқаулығы,  маневрлік  жұмыс  және 
станцияларды технико-реттеуіш актқа (ТРА) сәйкес бекітеді.  
Локомотике  қызмет  жасау  барысында  бір  көлікшімен  оны 
жиынтықтан ажырату алдында көлікші тиелген режимге локомотивтің 
ауа  таратқышын  ауыстыруы  керек.  Жиынтық  бойынша  ажырату 
операциясын  орындау  вагон  қараушының  міндеті  болып  табылады. 
Электрлік  жылыту  құрылғыларымен  жабдықталған  жолаушылық 
пойызда,  локомотивтің  ажыратылуын  вагон  аралық  электрлік 
байланыстарда  пойызды  электрмеханикпен  ажыратылғаннан  кейін 
вагон қараушы жүзеге асырады.  
Электропойызды 
бақылау 
кабинасының 
ауысу 
реті. 
Электропойыздарда №  395    көлікші кранымен  қалдырылатын басқару 
кабинасында  ЭПТ  қуат  көзін  өшіріп  V    күйінде  көлікшінің  кранының 
тұтқасын теңестірілетін резервуарда 1,3.1,5 кгс/см
2
қысымды төмендету 
қажет.  Содан  кейін  кранның  тұтқасын  4  күйге  ауыстырдаы.  Кран 
арқылы  ауаны  шығару  тоқтатылғаннан  кейін  көлікші  өнімді  және 
тежеуіш  магистральдағы  ажыратқыш  крандарды  жауып,  көлікшінің 
кран  тұтқаын  6  күйіне  орнатады.  Тежеуіш  ауыстырғышты  3  күйіне 
қояды.    
Жұмыс  жасайтын  басқарушы  кабинаға  өткеннен  кейін  көлікші 
тежеуіш 
ауыстырғышты 
1 
күйіне 
ауыстырып 
өндірмелі 
магистральдағы ажыратқыш кранды ашады.  
Кранның тұтқасын 2 күйде орнатады. Теңестірілген резервуар көлікші 
кранында 
қысым 
қуатталатынға 
дейін 
көбейіп, 
тежеуіш 
магистральдағы  ажыратқыш  кранды  ашып  ЭПТ  қуат  көзін  қосады. 
Дабылды лампа жануы керек.  

262
 
 
 
Бақылау сұрақтары 
1.  Локомотивтің  өнімді  және  тежеуіш  магистральінің  тығыздығын 
қалай тексереді? 
2.  Көлікші  кранымен  ауа  таратқыштың  өзара  әрекеттігін  тексеруді 
локомотивте қалай орындайды? 
3.  №  367М    құлыптық  тежеуіш  құрылғысымен  жабдықталған 
локомотивті басқару кабинасын ауыстыру реті қандай? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

263
 
 
 
1 1   Т а р а у  
 
ПОЙЫЗДАРДЫ ТЕЖЕУІШТЕРМЕН 
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ 
 
 
11.1. Жүк және жолаушы пойыздарына арналған 
тежеуіш нормативтер. 
 
Жеткіліксіз  тежеуіштік  басу  кезіндегі  пойыздардың  жол  тәртібі 
Станциядан  жіберілетін  барлық  пойыздар  тежеуіш  бұғауларын 
басудың бірдей ең аз басуына ие болу керек ( 100 тс салмаққа немесе 
пойызға) МПС  бекітілген  тежеуіш  нормативтеріне  сәйкес  (2  қосымша 
темір  жол  құрамының  қимылдағы  тежеуіштеріне  эксплуатация 
кезіндегі нұсқаулық ЦТ-ЦВ-ЦЛ-ВНИИЖТ/ 277 – ары қарай нұсқаулық, 
1 қосымша МПС Рсесй бұйрығы № Е-501у 27.03.2001): 
Жүкті жүктелген, бос жүкті 400 ден 520 (қоса алғанда) дейін осьтар 
санымен және 90 км/ч – 33 тс  дейінгі жылдамдықта рефрижераторлы 
пойыздар;  
350 дейінгі ось санымен 100 км/ч – 55 тс дейінгі жылдамдықта бос 
жүкті;  
120 км/ч – 60 тс дейінгі жылдамдықта жолаушыларға арналған;  
90 нан 100 км/ч – 55 тс дейінгі жылдамдықтағы қозғалыстағы 
рефрижераторлық; 
100  ден  120  км/ч  –  60  тс  дейінгі  қозғалыс  жылдамдығына 
рефрижераторлық; 
Жүк  жолаушы,  бос  жүкті  350  ден  400  (қоса  алғанда)  дейін  ось 
санымен 90 км/ч – 44 тс дейінгі қозғалыс жылдамдығына.  
Іздестіру  жолында  ЭПТ  рұқсаты  берілмеген  ерекше  жағдайларда 
жолаушылық  пойыз  және  пневматикалық  тежеуге  көшкен  кезде 
іздестіру  максималды  рұқсат  етілетін  жылдамдықта  (130,  140,160 
км/сағ) азайтып іздестірге рұқсат етіледі.  
Құрамында 21 тс осьтік жүктемесі бар вагоны бар жүк пойыздары 
және 
автотежеуіштердің 
барлығы 
қосылулы, 
орнатылған 
жылдамдықпен (80 км/сағ қоса алғанда дейін) ере алады: 
33 тс көп бірақ 31 тс көп емес 100 тс жиынтық салмағына тежеулі 
баспамен және  75 % көп емес вагондар болған кезде, композияциялық 
тежеуіш 
бұғаулармен 
жабдықталған 
ауатаратқышпен 
орташа 
режиммен қосылған;  
31 тс көп бірақ 30 тс көп емес 100 тс жиынтық салмағына тежеулі 
баспамен  және    100  %  көп  емес  вагондар  болған  кезде, 
композияциялық  тежеуіш  бұғаулармен жабдықталған  ауатаратқышпен 
орташа режиммен қосылған;  
Барлық  вагондардың  қосылулы  автотежеуіштерінде  100  тс 
салмақтан  бірліктен  аз    тежеу  баспасы  бар  пойыздар,  сонымен  қатар 
жеке вагондарда тежеуіштерді іздестіру жолында өшіру кезінде жіберу 
мен өткізу рұқсат етіледі :