Әдебиет: 1, 348-354б., 2,200-205б.
Қайталау сұрақтары:
1 Термогенез деген не?
2 Температураның төмендеу жағдайында салқынға төзімді өсімдіктерде қандай өзгерістер байқалады?
7 тақырып Су жетіспеушілігі. Өсімдік жасушаларындағы су потенциалының төмендеуі
Жоспар:
1 Осмолиттер
2 Осмолиттер қасиеттері және қызметі
3 Кейбір кең таралған осмолиттердің биосинтезі.
4 Өсімдіктерде деградация кезінде пайда болатын ақуыздар.
5 Су тапшылығымен пайда болатын ақуыздардың қорғаныш және реттегіш қызметтері.
6 Су тапшылығы кезінде пайда болатын гендердің экспессиясын ретегіші. Дабыл рецепциясы.
Әдебиет: 1, 88-93б., 2,85-86б.
Қайталау сұрақтары:
1 Өсімдіктер қандай жағдайда су тапшылығына ұшырайды?
2 Су тапшылыгына өсімдіктердің қайтымды реакциялары?
3 Су стрессі жағдайында жасушаның осмос қысымы қандай болады?
8 тақырып Абсциз қышқылының жетіспеушілігі
Жоспар:
1 Абсцизді қышқылдың ашылуы.
2 Абсцизді қышқылдың биосинтезі.
3 АБК –дабылының берілуі.
4 Осмостық стресс АБК –гормон.
5 АБК тұқымдарының тыныштығын реттеу.
6 АБК синдромының тапшылығы.
7 АБК және жапырақ формалары.
Әдебиет: 1, 302-304б.
Қайталау сұрақтары:
1 Неліктен АБК-ны осмостық стресс – гормоны деп атайды?
2 АБК гормоны жапырақ формасын қалай реттейді?
9 тақырып Механикалық стресс
Жоспар:
1 Этиленнің физиологиялық маңызының ашылуы.
2 Этилен биосинтезі.
3 Дабылдың рецепциясы және таралуы.
4 Этилен механикалық стресс гормоны ретінде.
5 Этилен және жанасу.
6 Этилен және жараның жазылуы.
7 Шамалы кеңдіктерде жапырақ түсуін ретту.
8 Жемістің жетілуі мен дамуы.
9 Биотикалық стресс
10 Этилен және ананастың гулдеуі.
Әдебиет: 1, 370-374б.
Қайталау сұрақтары:
1 Өсімдік ағзасының жанасу реакциясына әсері?
2 Этилен жаралайды қалай жазады?
10 тақырып Тұздарда өсімдіктердің зақымдануы
Жоспар:
1 Тұздардың зақымдау әсері.
2 Тұздардың осмостық эффектінің кері әсері, адаптациялар.
3 Тұздардың улы әсердiң құтылуын стратегия сияқты өсiмдiк жасушасының плазмасының иондық гомеостаттығы.
4 Өсiмдiктiң қорғайтын жүйесiне су дефицитiне орнықтылықтың клеткалы тетiктерiнiң кiрiгуi және тұздардың биiк шоғырландыруларына ықпалы.
5 NaCl-ға гендер орнықтылығының регуляциясы.
6 Гликофиттермен және галофиттердiң арасындағы айырмашылықтары.
Әдебиет: 1, 361-364б., 2,206-208б.
Қайталау сұрақтары:
1 Ауылшаруашылық мәдениеттер неліктен гликофиттерге жатады?
2 Улы эффект дегеніміз не?
3 Гликофиттермен және галофиттердiң арасындағы негiзгi айырмашылықтар қандай?
11 тақырып Биотикалық стресс
Жоспар:
1 Биомассаның жеу кедергiсін келтiретiн заттардың синтезi.
2 Қорғаныш қосылыстар - протеинез ингибиторлар.
3 Фитогемагглютиндер.
Әдебиет: 1, 370-374б.
Қайталау сұрақтары:
1 Өсiмдiктердiң химия құрамы механикалық стресстерде қалай өзгередi?
2 Гормон қандай механикалық стресстiң әсерi арқылы шығарылады?
3 Өсiмдiк ағзаларында инфекция әсерінен қандай өзгерiстер пайда болады?
12 тақырып Оттегінің жетіспеушілігі
Жоспар:
1 Өсiмдiктерге оттектiң дефицитi шарттарындағы ауалы айырбасты қолдауға мүмкiндiк беретiн анатомо - морфологиялық ерекшелiктер.
2 Оттектiң дефицитi шарттарындағы анаэробтық метаболизмін белсендендіру.
3 Аноксияға өсiмдiктерiнiң акклимациясы.
4 Гендердiң экспрессиясындағы гликолизға ауалы метаболизмге ауысқан жағдайындағы өзгерісі.
5 Аэренхимасының пайда болу процессiнде О2 дефициті кезінде этилен өсiмдiк гормон қатысады.
Әдебиет: 1, 366- 370б.
Қайталау сұрақтары:
1 Кеуектi топырақтың газды фазасындағы оттектiң шоғырлануы қандай?
2 Топырақтағы оттектiң концентрациясының төмендеуі қандай жағдайда болады?
3 Ортадағы оттектiң төмен концентрациясы кезінде қандай гормон синтезделеді?
13 тақырып Липидтердің зақымдануы
Жоспар:
1 Оттектiң белсендi формаларының әсерінен биомолекулалардың бұзылуы.
2 Липидтердің бұзылуы.
3 Нуклеин қышқылдарының бұзылулары.
4 Ақуыздардың бұзылуы.
5 Атмосфералық озоннның өсiмдiктердегi тотықтырғыш стресс тудыруы.
Әдебиет: 1, 326-327б., 2,25-28б.
Қайталау сұрақтары:
1 Қандай жағдайлар өсiмдiктерде тотықтырғыш стрессін тудырады?
2 Оттектiң белсендi формаларына қандай заттар жатады?
3 Липидтердің қышқылданған тотығын қандай заттар әсері арқылы пайда болады?
14 тақырып Нуклеин қышқылдарының зақымдануы
Жоспар:
1 Нуклеотидтердің тотықтырғыш модификациялары.
2 Нуклеин қышқылдарының тотықтырғыш модификациялары.
Әдебиет: 1, 337-339б., 2,13-20б.
Қайталау сұрақтары:
1 Қандай заттар нуклеотидтердің тотықтырғыш модификациясын тудырады?
2 Қандай модификациялар ДНҚ-ның шынжырлардың үзiлуiн тудырады?
15 тақырып Белоктардың зақымдануы
Жоспар:
1 Оттектiң белсендi формаларымен ақуыздардың бұзылуы.
2 Амин қышқылдарының тотығуы.
3 Ақуыз құрылымының бұзылуы.
Әдебиет: 1, 338-339б., 2,13-15б.
Қайталау сұрақтары:
1 Қандай факторлар ақуыздардың бұзылуын тудырады?
2 АФК- тер модификацииилары амин қышқылдарының тотықтырғыш қандай болады?
Тәжірибиелік тапсырмалар
1. Температурасы біртіыдеп төмендетілетін тонқазытқыш камерасында әр түрлі өсімдіктердің төзімділігі сыналды. Сонда шоколад ағашының қурауы +8°С-да, хинна ағашы +2°С, мақтанікі +1°С, картоп -1°, жүгері -2°, лимон -8°, күздік қара бидай - 30°, шырша - 43° температурада қурағандары анықталды. Мына мәліметтердің негізінде аталған өсімдіктердің суыққа және аязға төзімділік бағасын беріңіз.
2. Жылусүйгіш өсімдіктердің төменгі плюс температурада сола бастауын қалай түсіндіреміз?
3. Қай өсімдіктер (аязға төзімділер немесе жылусүйгіштер) липид мембранасында қанық емес майлы қышқылдар мөлшерінің жоғарылығымен айырық шаланады?
4. Қыста - 43° аязға дейін төзімді шырша инелерінің, жазда -8°С дейін салқындағанда қурап қалуын қалай түсіндіреміз?
5. Өсімдікке ең қауыптысы қайсы: қысқы аяз ба, әлде көктем
аяғындағы қатқақ суық па?
6. Не себептен ақ мамыргүл (акация) Ленинградта үсиді, ал Саратовта, (ондағы суық аяздар Ленинградтан әлдеқайда күштірек) аман-есен қыстап шығады?
7. Қыста ағаш өсімдіктерінің өскіндерінің қор ұлпаларында крахмалдың қантқа айналуының қандай маңызы бар?
8. Топырақ құрғақшылығында жапырақтардың қайсысы тез сола бастайды: жоғарғысы ма немесе төменгісі ме?
9. Қант қызылшасының жас тамырында редуцирленген қанттың мөлшері шамамен 14 %, ал сола бастаған тамырда - 5 есе көбірек. Бұл неменеге байланысты?
10. Не себептен өсімдікті суармалы жерге егу кезінде, тынайтқыш дозасын өсіруді қолдану керек?
11. П.А. Генкелдің әдісі бойынша егіс алдындағы шынықтырудың (тұқымды суға салып қойып, одан соң кептіру), әлде қашан өркендеген өсімдіктің сола бастаған кезіндегі шынықтырудан нәтижелі болуы не себептен?
12. Құрғақшылыққа төзімділігі жоғарылығымен ерекшеленбейтін қызғалдақтардың шөлде өсуін қалай түсіндіруге болады?
13. Батпақтанған топырақта өсетін солтүстік өсімдіктерінде неге ксерофиттердің көп белгілері бар? Осы белгілерді атап шығыңыз.
Шеттік бақылау сұрақтары
1 Адам өміріндегі өсімдіктердің маңызы
2 Систематика, микро және макросистематика, биосистематика, эволюция, филогенез, филогенетика, флористика
3 Вирустардың практикалық мәні
4 Пермофилді организмдер
5 Балдырлардың табиғаттағы маңызы
6 Өсімдіктер жүйесінің категорияларымен номенклатурасы
7 Вирустар мен бактериофагтардың жалпы сипаттамасы
8 Вирустардың химиялық құрамы және құрылысы
9 Балдырлардың практикалық маңызы
10 Күлқайыр гүлділер қатары. Стеркулиялар. Баобабтар
11 Қазтамақгүлділер қатары. Қазтамақтар тұқымдастары
12 Итшомыргүлділер (Крушинагүлділер) қатары. Жүзімгүлділер қатары
13 Сүттігүлділер қатары. Сүттігендер тұқымдас
14 Шамшатгүлділер қатары. Шамшаттар тұқымдасы. Қайыңдар тұқымдасы. Жаңғақтар тұқымдасы. Талгүлділер тұқымдасы
15 Ворсянкагүлділер қатары. Үшқатар тұқымдасы. Валерианалар, Ворсянкалар тұқымдасы
16 Қолоқойгүлділер қатары. Туттар, кенептер. Қолоқойлар тұқымдастары.
17 Қалампырлар тұқымдасы
18 Шайгүлділер қатары
19 Пальмагүлділер қатары. Пальмалар тұқымдасы
20 Лалагүлдер қатары. Орхидея тұқымдасы. Елекшөпгүлділер қатары
21 Өсімдіктердің табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы
22 Өсімдіктердің басқа тірі организмдер тобындағы орны
23 Өсімдіктердің табиғаттағы заттардың айналуын жүзеге асырудағы және халық шаруашылығындағы маңызы
24 Клетканың пішіні мен мөлшері
25 Клеткадағы эргостикалық заттар
26 Клетка қабықшасының өсуі
27 Клетка қабықшасы құрымындағы өзгерістер
28 Клетка онтогенезі
29 Эволюциялық процесс барысында вегетативтік мүшелер мен ұлпалардың пайда болуы
30 Мүшелердің пайда болуы
31 Паразитті өсімдіктердің гаусториі
32 Тұқым және өскін морфологиясы
33 Өсімдік органдарының метаморфозы
34 Өркеннің метаморфозы
35 Тамыр метаморфозы
36Аналогиялық және гомологиялық органдар
37 Негізгі жинақтау ғылымы – систематиканың биологиялық ғылымдағы маңызы
38 Систематиканың методологиялық негізі
39Монофилия, полифилия, арогенез және аллогенез
40 Ботаниканың негізгі бөлімдері.
41 Клетка – тірі материяның негізгі құрылымдық және функциялық бірлігі.
42 Өсімдіктер ұлпалары.
43 Тамыр морфологиясы.
44 Тамыр анатомиясы.
45 Өркен – туралы ұғым.
46 Гүлдің құрылысы. Гүлшоғырлар. Жемістер.
47 Төменгі сатыдағы өсімдіктер.
48 Жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер. Жалаңаштұқымдылар.
49 Жабықтұқымды өсімдіктер бөлімі.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Негізгі:
1 Кенесарина Н.А. Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері. Алматы, 1988.- 215 б.
2 Кенесарина Н.А. Өсімдіктер физиологиясының лабораториялық сабағына арналған шағын практикум. Алматы, 1993. - 62 б.
3 Жатқанбаев Ж. Өсімдіктер физиологиясы. Алматы, 1988. - 356 б.
4 Кенжеев К. Өсімдіктер физиологиясының практикумы. Алматы, Мектеп,1989. - 103 б.
5 Қалекенұлы Ж. Өсімдіктер физиологиясы. Алматы, 2004. - 456 б.
Қосымша:
6 Кенесарина Н.А.Биохимия есептерінің жинағы. Алматы, 1991. – 60 б.
7 Қалекенов Ж.К., Каржасова А.В. Өсімдіктер физиологиясының практикумы. Алматы, 1994. – 163 б.
Достарыңызбен бөлісу: |