Физика билеттері 1-сурак: Белсенді датчиктер

Оствальд вискозиметрі сұйықтықтардың төмен және орташа тұтқырлығын өлшеуге жарамды

жүктеу 1,19 Mb.

бет	5/10
Дата	16.08.2022
өлшемі	1,19 Mb.
	#39104

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ôèçèêà áèëåòòåð³ 1-ñóðàê Áåëñåíä³ äàò÷èêòåð

10-сурак: Фотоколориметрдің құрылымы, жұмыс істеу принципі: Ответ
11-сурак: Бугер заңы Ответ

Оствальд вискозиметрі сұйықтықтардың төмен және орташа тұтқырлығын өлшеуге жарамды.

9-сурак:Жарықтың жұтылуы
Ответ: Жарыктын жутылуы— орта арқылы өткен жарық қарқындылығының сол орта бөлшектерімен өзара әсерлесуі нәтижесінде кемуі. Жарықтың жұтылуы кезінде зат қызады, атомдар не молекулалар иондалады не қозады, фотохим. процестер жүреді, т.б. Жарық энергиясы затта толығымен жұтылуы не сол заттан кері қарай басқа бір жиілікпен шығуы мүмкін. Жарықтың жұтылуының негізгі заңы — Бугер — Ламберт — Бер заңы. Жарықтың жұтылуы ғылым мен техниканың әр түрлі саласында (абсорбциялық спектрлік анализ, спектрофотометрия, колориметрия, т.б.) қолданылады.
10-сурак: Фотоколориметрдің құрылымы, жұмыс істеу принципі:
Ответ:Фотоколориметр – ерітінділердегі заттардың концентрациясын өлшеуге арналған оптикалық құрылғы. Колориметрдің әсері түрлі-түсті ерітінділердің олар арқылы өтетін жарықты сіңіру қасиетіне негізделген, соғұрлым олардағы бояғыш заттың концентрациясы неғұрлым күшті болса.

Фотоколориметр жұмысының негізгі принципі екі жарық ағынын салыстыру болып табылады – эталондық ерітінді арқылы өткен фондық деп аталатын және зерттелетін ерітінді арқылы өткен негізгі. Фондық жарық ағыны содан кейін анықтамалық арна арқылы түзетіледі.

11-сурак: Бугер заңы
Ответ:Бугер-Ламберт-Бер заңы — бір түсті (монохромат) жарық шоғының орта арқылы өткендегі әлсіреуін анықтайтын заң. Қалыңд. І-ге тең жұтатын қабат арқылы өткен жарық шоғының қарқындылығы І0 шамадан І шамаға дейін төмендейді. Ол былай анықталады: І=І0Һе-kҺl, мұндағы k — жұту көрсеткіші, ол заттың қасиетін сипаттайды; kжұтылатын жарықтың толқын ұзындығына () тәуелді, ал қарқындылығына тәуелсіз болады. Ерітінділер үшін k=СҺ болып жазылады, С — ерітілген зат концентрациясы,  — ерітілген зат (жұтатын зат) молекуласының толқын ұзынд. -ға тең жарықпен өзара әсерлерін сипаттайтын коэффициент, ол С-ке тәуелсіз. Бұл заңды тәжірибе арқылы француз ғалымы П. Бугер ашқан (1729), неміс ғалымы И.Г.Ламберт оны теориялық жолмен қорытқан (1760), ал тағы бір неміс ғалымы А.Бер ерітінділер үшін тұжырымдаған (1852). Бугер-Ламберт-Бер заңы ерітінділердің жарықты жұтуын өлшеу арқылы ерітілген заттың концентрациясын анықтау әдісінің негізіне алынған. Бугер-Ламберт-Бер заңының орындалу ауқымы кең, бірақ жарық қарқындылығы өте жоғары (мыс., импульсті лазердің фокусталған шоғы) болған жағдайда kкоэффициенті жарық қарқындылығына тәуелді болады да, бұл заңнан ауытқушылық байқалады.
Бугер-Ламберт және Беер заңдарын біріктіріп. жарық сіңірудің негізгі заңын алуға болады. Ерітінді сіңірген электромагниттік сәуле шығару мөлшері, оны өзіне сіңіретін бөлшек концентрациясы мен ерітінді қабатының қалыңдығына пропорционал,
It = I0*10-εcl
It/I0— қатынасын Т арқылы белгілейді де, оны өткізушілік немесе мөлдірлік коэффициенті деп атайды, яғни
T = It/I0 = 10-εcl
Өткізушілікке кері шаманы жарық сәулелерін сіңіру деп атайды, ал сіңірудің ондық логарифмін - оптикалық тығыздық немесе абсорбциялық тығыздық дейді, яғни:
A = lgIt/I0 = εcl
Бұл оптикалық тығыздық - талданатын заттың концентрациясы мен ерітінді қабатының қалыңдығына тура пропорционал болатын негізгі жарық сіңіру заңының логарифмдік өрнегі. Бугер-Ламберт-Беер заңының осындай түрдегі тұжырымдамасын сандық талдауға пайдалану өте ыңғайлы. Оптикалық тығыздықтың концентрацияға тәуелділігін график түрінде көрсету мақсатында ордината өсіне оптикалық тығыздық, ал абцисса өсіне концентрация мәнін алсақ, қабат қалыңдығы бірдей болғанда, координат басынан басталатын түзу сызық шығады. Ал олардың көлбеу бұрышы мольдік сіңіру көрсеткішіне тәуелді. яғни әдістің сезімталдығын анықтайды. График зерттелетін ерітінділерге жарық сіңірудің негізгі заңын қолдануға мүмкіндік береді. Алайда оптикалық тығыздықтың концентрацияға түзу сызықты тәуелділігі әркез байқала бермейді. Мұндай ауытқулардың себептері түрліше, оларды тікелей өлшегенде ескерген жөн.
Жарық сіңірудің негізгі заңы өлшеудің спектрофотометрлік және колориметрлік әдістерін пайдалану арқылы абсорбциялық спектроскопияда кеңінен қолданылады. Бұл әдістердің көмегімен талданатын заттың концентрациясымен байланысты оптикалық тығыздығы немесе өткізгіштігі тікелей өлшенеді.

жүктеу 1,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10