Филология факультеті



жүктеу 0,59 Mb.
Pdf просмотр
бет33/54
Дата17.10.2022
өлшемі0,59 Mb.
#39689
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   54
« азіргі аза тілі. С з тіркесі мен жай с йлем синтаксисі» п ні

Негізгі əдебиеттер

1. Аханов К. Грамматика теориясының негіздері. – Алматы,1972.


2. Аханов К. Тіл білімінің негіздері. – Алматы, 1993.
3. Əбілқаев А. Қазіргі қазақ тіліндегі жай сөйлем түрлері. – Алматы, 1963. 
4. Əбілқаев А. Қазақ тіліндегі төл сөз бен төлеу сөз. – Алматы, 1956. 
5. Есенов Қ. Сабақтас құрмалас сөйлемнің құрылысы. – Алматы, 1982. 
№ 4- дəріс
. Тақырыбы: Қазақ тілінің синтаксистік құрылысы 
Қазақ тіл білімінде синтаксис, оның объектілері туралы да əр түрлі пікірлер 
орын алып келді. 1940 жылға дейінгі еңбектерде синтаксистің объектісі 
ретінде тек сөйлем ғана алынса, 1950 жылдар шамасында сөз тіркесі 
синтаксисі, ал 1980 жылдардан кейін күрделенген сөйлемдер мен күрделі 
синтаксистік 
тұтастық, 
тіпті 
функционалдылық 
мəселесі 
енгізілді. 
Т.Қордабаев, Қ.Есеновтің құрмалас сөйлем мəселесіне, Х.Арғынов, Р.Əмір, 
Ə.Хасенов, А.Əбілқаев, О.Төлегенов, М.Томанов, Ə.Əбілақов, Н.Демесінова, 
Р.Əміров, Т.Сайрамбаев, М.Серғалиев сөз тіркесі мен жай сөйлем 
синтаксисіне кеңінен назар аударды. Бұл еңбектер қазақ тілінің 1970-80 
жылдар ішінде жан-жақты зерделеніп, жанрлық түрленуі мен қоғамдық 
қызметінің өскенін көрсетті. 
Грамматиканың күрделі саласының бірі – синтаксис. Синтаксис саласының 
да зерттелуі Қазан революциясынан бұрын басталған. Ол туралы ең алғаш 
сөз еткен де – А.Байтұрсынов. Автор «Тіл құрал» (ІІІ кітап) сөйлем 
синтаксисі, оның ішінде сөйлемнің түрлерін нағыз тілдік факт ретінде 
көрсете білді. Автордың зерттеулері қазақ тілі ғана емес, бүкіл түркі 
халықтары үшін үлкен бастама болды. Басқа тілдегі зерттеулер 
А.Байтұрсыновтың ғылыми ойларын басшылық алып отырды. 
Негізгі əдебиеттер: 

1. Шалабаев Б. Текст лингвистикасы туралы. «Қазақ тілі мен əдебиеті». № 1, 


1993.


 2. Шалабаев Б. Қазіргі қазақ тіліндегі күрделі синтаксистік тұтастық. Қазақ 
филологиясы. Екінші кітап. 1975. 
3. Қазақ тілінің грамматикасы. Том 2. –Алматы, 1967.
4. Русская грамматика. Том ІІ. Синтаксис. – М.: Наука, 1980. 
5. Сарбалаев Ж. А. Байтұрсынұлының еңбектеріндегі қазақ тілі синтаксисінің 
мəселелері // Мемлекеттік тіл: бүгіні мен болашағы. – Астана, 1998. 210-213 
бет. 

жүктеу 0,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   54




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау