Филология факультеті



жүктеу 0,59 Mb.
Pdf просмотр
бет12/54
Дата17.10.2022
өлшемі0,59 Mb.
#39689
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   54
« азіргі аза тілі. С з тіркесі мен жай с йлем синтаксисі» п ні

 
СӨЖ:
Н. Оралбаева.
 
232-264 – жаттығу.
 
Қолданылатын əдебиеттер: 
А.Байтүрсынов. Тіл тағылымы. Алматы, 1992. 
2. Қ.Жұбанов. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы, 1999. 
3. С.Аманжолов. Қазақ əдеби тілі синтаксисінің қысқаша курсы.Алматы,1994 
4. М.Балақаев.Т.Қордабаев. Қазіргі қазақ тілі (синтаксис).Алматы, 1971. 
5. М.Балақаев.Қазіргі қазақ тілі (синтаксис).Алматы, 1992. 
6. М.Балақаев.Т.Сайрамбаев. Қазіргі қазақ тілі. Алматы, 2004. 
7. Р.Əміров. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1983. 
8. Р.Əміров.Г.Əмірова. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1997. 
9. Т.Сайрамбаев. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1992. 
10.Қ.Жəукенов. Синтаксис. Алматы, 1996. 
 
6-дəріс 
Дəріс тақырыбы: 
Сөйлем мүшелері: тұрлаулы, тұрлаусыз

Дəріс мазмұны: 
Сөздердің сөйлем мүшесі болуының негізгі шарттары. 
Сөйлем мүшелерінің құрамы: дара, күрделі, үйірлі мүшелер. Бұларды бір-
бірінен ажырату жолдары, белгілері. Сөйлемдегі айқындауыш жəне бірыңғай 
мүшелер. Сөйлем мүшелерінің орын тəртібі жəне оның қызметі. Сөйлемнің 
тұрлаулы 
мүшелері: 
бастауыш, 
баяндауыш. 
Тұрлаусыз 
мүшелер: 
толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш: мағынасы мен сөйлемдегі орны. 
 
№ 6 семинар 
Семинар тақырыбы
: Бастауыш болатын сөз таптары жəне олардың 
тұлғалық, мағыналық ерекшелігі. 
 
Семинар мазмұны: 
Анықтауыштық қатынас сын-сапалық, сан-
мөлшерлік, меншіктік мағыналарды білдіреді. Мысалы: Қонақ үйде, дөңгелек 
үстел үстінде қызғылт, күңгірт сəулесі бар тас шам жанып тұр (М.Əуезов). 
Сөйлемнің ішіндегі анықтауыштық қатынасқа дөңгелек, қызғылт, күңгірт 
сөздерінің жұмсалуын жатқызар едік. 
Толықтауыштық қатынас – қимылдық немесе сапалық күйдің затқа тікелей 
немесе жанама түрде ауысып түсуіне байланысты тура объектілік 
қатынастарды білдіреді. Мысалы: – Не əкелгенімді білемісің саған? 
Ойыншық машинаны алып бердім (Ш.Айтматов). Мұндағы не əкелгенімді, 
саған, машинаны сынды сөзтұлғалар толықтауыштық қатынастың көрінісі. 
Пысықтауыштық қатынас – мезгілдік, мекендік, себептік, мақсаттық, 
амалдық, сын-мөлшерлік мағыналарды білдіреді. Əсіресе, Ұйғыр көшесі 
сияқты сырт аймақтарда ұзын-ұзын барақ, жеке-жеке оңаша жай ағаш үйлер 


тіпті көп болатын (Ə.Нұршайықов). Сөйлемдегі қос сөздер мен сырт 
аймақтарда сөзтұлғаларын осындай қатынасқа жинақтауға болады. 

жүктеу 0,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   54




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау