Иллюстрациялы материалдар

1.Иманалиев Ш.И. Балалар мен жасөспірімдердің гигиенасы ,-Алматы.Ғылым

баспа орталығы.2008.

2.Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы.

Оқулық-Алматы «Ғылым».-2002.-300бет.

Қосымша:

1.Төлемісов А.М., Қасмақасов С.Х Қазақстан Реснубликасының мектеп жасындағы балаларының физикалық дамуын есептеу және бағалау әдісі.

Әдістемелік құралы.- Алматы 2008.-230 бет.

Орыс тілінде

Негізгі:

1.Гигиена детей и подростков: Учебник(Под ред В. Кучма.-М.ГЭОТАРМЕДИА,2008-480с.

1.Медицинские и социальные аспекты адаптации современных подростков к

условиям воспитания, обучения и трудавой деятельности. Баранов А.А., Кучма В.Р., Сухарева Л.Л.М. Медицина.-2006.-Голубаев В.В.и др. Практикум по оснаванием педиаторы и гигиены детей дошкольного возраста.- М. Издательский центр»Академия».2000-200с.

2.Кучма В.Р Гигиена детей и подростков при работе с видео-дисплейными

терминалами.-М. Медицина, 2000,-160с.

7. 
   Қорытынды сұрақтар:
   

1. 
   Балалар мен жасөспірімдер арасында жақыннан көрушіліктің алдын алу шаралары қалай жүргізіледі?
   
2. 
   Жоғарғы оқу орындарының құрылысы мен жоспарлануының негізгі гигиеналық қағидаларын атаңыз.
   
3. 
   Сумен қамтамасыз етуде қандай санитарлық – эпидемиялогиялық талаптар қойылады?
   
4. 
   Кәріз жүйесімен қамтамасыз етуде қандай санитарлық – эпидемиялогиялық талаптар қойылады?
   
5. 
   Жылумен қамтамасыз етуде қандай санитарлық – эпидемиялогиялық талаптар қойылады?
   
6. 
   Желдетумен қамтамасыз етуде қандай санитарлық – эпидемиялогиялық талаптар қойылады?
   
7. 
   Жарықпен қамтамасыз етуде қандай санитарлық – эпидемиялогиялық талаптар қойылады?
   

Кафедра отырысында талқыланды

№1

- денсаулық сақтау жүйесіндегі «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» пәнінің маңызын;

- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» пәнінің мақсаттары мен міндеттерін;

- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасының» базалық терминологиясы мен түсінігін;

- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» пәнінің зерттеу нысандары мен қолданылытын әдістерін;

- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» пәнінің басқа ғылымдармен байланысын;

- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» пәнінің гигиеналық аспектілерін;

- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» пәнінің тәжірибелік қызметте қолданылу деңгейін.

- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» пәніне сипаттама беруді;

- Балалар мен жасөспірімдер гигиенасының әдістерін жіктелеуді;

- Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы дәрігерінің жұмысын ұйымдастыруды;

- Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бойынша алған білімдерін тәжірибеде қолдануды;

- Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бойынша алған білімдері мен дағдыларын тәжірибеге енгізуді.

1. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы пәні, мақсаты мен міндеттері.

2. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы пәнін оқып білуде қолданылатын негізгі әдістер.

3.Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы дәрігерінің жұмысын ұйымдастырылуының негіздері.

4. Ортаның (факторлар) жағдайларына гигиеналық бағалаудың критерийлері.

5. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасындағы нормалау.

1. Иманалиев Ш.И. Балалар мен жасөспірімдердің гигиенасы, - Алматы. Ғылым баспа орталығы. 2008.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Оқулық - Алматы «Ғылым». - 2002. - 300 бет.

қосымша:

1.Телемісова А.М., Қасмақасов С.Х. Қазақстан Республикасының мектеп жасындағы балаларының физикалық дамуын есептеу және бағалау әдісі. Әдістемелік құралы. -Алматы 2008. -230 бет.

2. Гигиена детей и подростков: Учебник /Под ред. В.Р.Кучма. - М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008.- 480 с.

3. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков при работе с видео-дисплейными терминалами.- М.: Медицина, 2000,- 160 с.

1. 
   Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы пәнінің мақсаттары мен мәселелерін атаңыз.
   
2. 
   Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы пәнінің әдістерін атап айтыңыз.
   
3. 
   Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы пәні қандай бөлімдерден тұрады?
   
4. 
   Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы дәрігерінің негізгі жұмыс бағыттарын атап айтыңыз.
   
5. 
   Ортаның (факторларын) жағдайларын гигиеналық бағалауының критерийлерін атаңыз.
   

№2

• 
  «денсаулық» түсініктемесін;
  
• 
  ҚР балалар мен жасөспірімдерінің денсаулық жағдайын;
  
• 
  балалардың денсаулық жағдайын бағалауда қолданылытын жалпы принциптерін;
  
• 
  балаларда ауру дамуының негізгі заңдылықтарын;
  
• 
  денсаулық жағдайына әсер ететін факторларды;
  
• 
  денсаулықтың негізгі көрсеткіштерін;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің дене дамуын зерттейтін көрсеткіштер мен әдістерін;
  
• 
  балалардың дене дамуының стандарттарын;
  
• 
  балалар ағзасының биологиялық дамуын;
  

• 
  балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын сипаттайтын көрсеткіштерді оқып білу;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын бағалауды;
  
• 
  балаларда ауру дамуының негізгі заңдылықтарын қалыптастыруды;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайына әсер ететін факторларға сипаттама беруді;
  
• 
  денсаулықтың белгілерін анықтайтын критерийлерді сипаттауды;
  
• 
  балалардың дене дамуын бағалауды;
  
• 
  соматометриялық көрсеткіштерді анықтауды;
  
• 
  соматоскопиялық көрсеткіштерді анықтауды;
  
• 
  физиометриялық көрсеткіштерді анықтауды;
  
• 
  баланың биологиялық дамуының деңгейін анықтауды;
  
• 
  баланың морфофункционалдық жағдайына баға беруді.
  

1. 
   Өсіп келе жатқан ұрпақтың денсаулық жағдайы.
   
2. 
   Оқушылардың денсаулық жағдайына кезеңдік медициналық бақылау жүргізу.
   
3. 
   Денсаулық түсініктемесі.
   
4. 
   Балалар халқының денсаулық жағдайын бағалау.
   
5. 
   Денсаулықтың негізгі көрсеткіштері.
   
6. 
   Балалар мен жасөспірімдердің дене дамуы.
   
7. 
   Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын сипаттайтын көрсеткіштерді зерттейтін әдістемелер.
   
8. 
   Дене дамуын зерттеу және бағалау әдістері.
   
9. 
   Балалардың дене дамуының стандарттары.
   
10. 
    Балалардың биологиялық дамуының деңгейі.
    
11. 
    Балалар мен жасөспірімдер ағзасының морфофункционалдық жағдайы.
    

1. Иманалиев Ш.И. Балалар мен жасөспірімдердің гигиенасы, - Алматы. Ғылым баспа орталығы. 2008.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Оқулық - Алматы «Ғылым». - 2002. - 300 бет.

қосымша:

1.Телемісова А.М., Қасмақасов С.Х. Қазақстан Республикасының мектеп жасындағы балаларының физикалық дамуын есептеу және бағалау әдісі. Әдістемелік құралы. -Алматы 2008. -230 бет.

2. Гигиена детей и подростков: Учебник /Под ред. В.Р.Кучма. - М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008.- 480 с.

3. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков при работе с видео-дисплейными терминалами.- М.: Медицина, 2000,- 160 с.

1. 
   Денсаулыққа түсініктеме беріңіз.
   
2. 
   Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын зерттейтін әдістерді атаңыз.
   
3. 
   Балалар халқының денсаулық жағдайын қалай бағалайды.
   
4. 
   Балалардың денсаулық топтарын атаңыз.
   
5. 
   Балалар мен жасөспірімдердің дене дамуын қалай бағалайды?
   
6. 
   Денсаулықтың негізгі көрсеткіштерін атаңыз.
   
7. 
   Соматометриялық көрсеткіштерді атап айтыңыз.
   
8. 
   Соматоскопиялық көрсеткіштерді атап айтыңыз.
   
9. 
   Физиометриялық көрсеткіштерді атап айтыңыз.
   
10. 
    Балалар ағзасының биологиялық дамуы туралы айтыңыз.
    

№3

• 
  бала бақшадағы күн тәртібінің ерекшеліктерін;
  
• 
  балалар күн тәртібінің негізгі компоненттерін;
  
• 
  тамақтану тәртібін (тамақ қабылдау аралығы мен тамақ қабылдау жиілігі);
  
• 
  тәулік бойында таза ауада болу уақытын;
  
• 
  ұйқының ұзақтығы мен жиілігін;
  
• 
  міндетті сабақтардың орны мен ұзақтығын;
  
• 
  осы кезеңдегі тәрбиелеу мәселелерін;
  
• 
  топтар бойынша дифференциациялауды;
  
• 
  бала бақшадағы тәрбиелеу және оқыту бағдарламаларын.
  

• 
  балалар мен жасөспірімдердің күн тәртібін құрастыруды;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің тамақтану тәртібін ұйымдастыруды;
  
• 
  тәулік бойында таза ауада болуына сипаттама беруді;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің күн тәртібін құрастыру ерекшеліктері бойынша алынған білімдерді қолдануды;
  
• 
  мектепке дейінгі мекемелерде балалардың оқу – тәрбие үдерісін ұйымдастыруды;
  
• 
  оқушылардың функциональды жағдайын зерттеуді;
  
• 
  оқушылардың еңбекке қабілеттілігін зерттеуді;
  
• 
  оқу сабақтарын регламенттеуді.
  

1. 
   Бала бақшадағы күн тәртібі.
   
2. 
   Балалар күн тәртібінің негізгі компоненттері.
   
3. 
   Тамақтану тәртібі (тамақ қабылдау аралығы мен тамақ қабылдау жиілігі).
   
4. 
   Бала ағзасына ұйқының маңызы.
   
5. 
   Балаларда ұйқы мен сергек болу ұзақтығы.
   
6. 
   Баланың қимыл – қозғалыс белсенділігі.
   
7. 
   Бала бақшадағы тәрбиелеу және оқыту бағдарламалары.
   
8. 
   Осы кезеңдегі тәрбиелеу мәселелері.
   
9. 
   Топтар бойынша дифференциациялау.
   
10. 
    Таза ауада белсенді дем алу.
    

1. Иманалиев Ш.И. Балалар мен жасөспірімдердің гигиенасы, - Алматы. Ғылым баспа орталығы. 2008.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Оқулық - Алматы «Ғылым». - 2002. - 300 бет.

қосымша:

1.Телемісова А.М., Қасмақасов С.Х. Қазақстан Республикасының мектеп жасындағы балаларының физикалық дамуын есептеу және бағалау әдісі. Әдістемелік құралы. -Алматы 2008. -230 бет.

2. Гигиена детей и подростков: Учебник /Под ред. В.Р.Кучма. - М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008.- 480 с.

3. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков при работе с видео-дисплейными терминалами.- М.: Медицина, 2000,- 160 с.

1. 
   Балалар күн тәртібінің негізгі компоненттерін атап айтыңыз.
   
2. 
   Тамақ қабылдау аралығы мен тамақ қабылдау жиілігін атаңыз.
   
3. 
   Бала ағзасына ұйқының маңызы қандай?
   
4. 
   Балаларда ұйқы мен сергек болу ұзақтығы қандай?
   
5. 
   Қазіргі кезде бала бақшада қандай тәрбиелеу және оқыту бағдарламалары қолданылады?
   

№4

• 
  өсіп келе жатқан ұрпақтың дене тәрбиесінің ерекшеліктерін;
  
• 
  дене тәрбиесінің негізгі міндеттерін;
  
• 
  оқушылардың дене тәрбиесі жүйесін;
  
• 
  дене тәрбиесінің формалары мен құралдарын;
  
• 
  шынықтыру қағидаларын;
  
• 
  шынықтыру формалары мен құралдарын.
  

• 
  балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде дене тәрбиесі мен шынықтыруға гигиеналық баға беруді;
  
• 
  балалардың дене тәрбиесіне гигиеналық баға беруді;
  
• 
  дене тәрбиесінің негізгі, қосымша, факультативті және өзіндік оқытудың әр түрлі формалары мен амалдарын ажыратуды;
  
• 
  дене тәрбиесінің гигиеналық қағидаларына сипаттама беруді:
  

• 
  өсіп келе жатқан ағзаның қимыл – қозғалысын және оның функциональды мүмкіндіктерін есепке алып, биологиялық қажеттіліктің оптимальды қозғалыс тәртібі;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдердің жасына, жынысына, денсаулық жағдайына және дене дайындығына қарай дене тәрбиесінің түрін және қолдану амалдарын ажырату;
  
• 
  дене тәрбиесінің түрі мен әр түрлі амалдарын кешенді қолдану және жүктемені біртіндеп көбейту мен сабақтарды жүйелендіру;
  
• 
  дене шынықтыру сабағы кезінде қоршаған ортаның гигиеналық толыққанды жағдайын құрастыру.
  

1. Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде дене тәрбиесі мен шынықтыруға гигиеналық баға беру.

2. Дене тәрбиесін ұйымдастыруға гигиеналық баға беру әдістемесі.

3. Дене тәрбиесінің ұйымдастырылуына медициналық бақылау жүргізу.

4. Дене тәрбиесінің негізгі амалдары.

5. Шынығудың негізгі қағидалары.

6.Шынықтыру түрлері мен амалдары.

7.Шынықтырудың ұйымдастырылуына медициналық бақылау жүргізу.

1. Иманалиев Ш.И. Балалар мен жасөспірімдердің гигиенасы, - Алматы. Ғылым баспа орталығы. 2008.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Оқулық - Алматы «Ғылым». - 2002. - 300 бет.

қосымша:

1.Телемісова А.М., Қасмақасов С.Х. Қазақстан Республикасының мектеп жасындағы балаларының физикалық дамуын есептеу және бағалау әдісі. Әдістемелік құралы. -Алматы 2008. -230 бет.

2. Гигиена детей и подростков: Учебник /Под ред. В.Р.Кучма. - М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008.- 480 с.

3. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков при работе с видео-дисплейными терминалами.- М.: Медицина, 2000,- 160 с.

1. Балалар мен жасөспірімдер мекемелеріндегі дене тәрбиесі мен шынықтырудың ерекшеліктері қандай?.

2. Дене тәрбиесін ұйымдастыруға гигиеналық баға беру әдістемесі қандай?

3. Дене тәрбиесінің ұйымдастырылуына медициналық бақылау қалай жүргізіледі?

4. Дене тәрбиесінің негізгі амалдарын атап айтыңыз.

5. Дене тәрбиесі топтарын атаңыз.

6.Шынығудың негізгі қағидаларын атап айтыңыз.

7.Шынықтырудың ұйымдастырылуына медициналық бақылау қалай жүргізіледі.

№5

І. Тақырыбы: Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде тамақтануды гигиеналық бағалау. Ас блогын санитарлық – гигиеналық тексеру әдістемесі.
ІІ. Мақсаты: балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде тамақтануды гигиеналық бағалау, ас блогын санитарлық – гигиеналық тексеру әдістемесі бойынша тәжірибелік дағдылар мен теориялық білімдерін нығайту және жүйелендіру.
III. Оқыту мақсаты:

Студент білуі тиіс:

• 
  балалар ағзасы үшін негізгі азық – түліктердің (ақуыз, көмірсу, майлар) рөлін;
  
• 
  минералды заттар мен дәрумендердің рөлін;
  
• 
  үйлесімді тамақтану қағидаларын;
  
• 
  ұйымдастырылған ұжымдарда балаларға тамақтануды ұйымдастыру ерекшеліктерін;
  
• 
  ас блогын санитарлық – гигиеналық тексеру әдістемесін;
  
• 
  балалардың тамақтануына баға беру әдістемесін.
  

• 
  балалар мен жасөспірімдер мекемелерінде тамақтануға гигиеналық баға беруді;
  
• 
  ас блогын санитарлық – гигиеналық тексеру жүргізуі мен тексеру актін толтыруды;
  
• 
  балалардың тамақтануын үйлесімді ету шараларын жүргізуді;
  
• 
  салауатты тамақтануды насихаттау шараларын жүргізу.
  

1. Балалар мен жасөспірімдердің үйлесімді тамақтануы.

2. Халықтың салауатты тамақтану саласындағы мемлекеттік саясат.

3. Балалардың тамақтануын үйлесімді ету саласындағы бағдарламалар.

4. Тамақтануды теңгеру концепциясы.

5. Балалар ағзасы үшін негізгі азық – түліктердің (ақуыз, көмірсу, майлар) рөлі.

6.Балалар ағзасы үшін минералды заттар мен дәрумендердің рөлі.

7.Үйлесімді тамақтану қағидалары.

8. Ұйымдастырылған ұжымдарда балаларға тамақтануды ұйымдастыру ерекшеліктері.

9. Ас блогын санитарлық – гигиеналық тексеру әдістемесі.

10.Балалардың тамақтануына баға беру әдістемесі.
V. Білім берудің және оқытудың әдістері: ауызша сұрау, пікір-талас
VI. Әдебиет:

Қазақша

негізгі:

1. Иманалиев Ш.И. Балалар мен жасөспірімдердің гигиенасы, - Алматы. Ғылым баспа орталығы. 2008.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Оқулық - Алматы «Ғылым». - 2002. - 300 бет.

қосымша:

1.Телемісова А.М., Қасмақасов С.Х. Қазақстан Республикасының мектеп жасындағы балаларының физикалық дамуын есептеу және бағалау әдісі. Әдістемелік құралы. -Алматы 2008. -230 бет.

2. Гигиена детей и подростков: Учебник /Под ред. В.Р.Кучма. - М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008.- 480 с.

3. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков при работе с видео-дисплейными терминалами.- М.: Медицина, 2000,- 160 с.

1. Балалар мен жасөспірімдердің үйлесімді тамақтануының негізгі қағидаларын атап айтыңыз.

2. Халықтың салауатты тамақтану саласындағы мемлекеттік саясатының мағынасы неде?

3. Балалардың тамақтануын үйлесімді ету саласында қандай бағдарламалар бар?

4. Ақуыз, көмірсу, майлардың пластикалық рөлі неде?

6.Минералды заттар рөлі қандай?

7. Дәрумендердің рөлі қандай?

8. Астың және дара тамақтардың тәуліктік мөлшері қанша?

9. Ас блогын санитарлық – гигиеналық тексергеннен соң қандай құжат толтырылады.

№6

• 
  адамды кәсіптік бағытта қалыптастыруын;
  
• 
  заманауи еңбек шарттарына байланысты жаппай мамандықтарды бағалауын;
  
• 
  жұмысшы ағзасына қойылатын талаптарын: (санитарлық сипаттама және профессиограмма);
  
• 
  Кәсіпке бағыттау мақсатында мамандықтарды топтастыру қағидаларын;
  
• 
  кәсіби іріктеу алдында дәрігердің міндеттерін;
  
• 
  дәрігерлік – кәсіптік кеңес жүргізудің әдістемесі мен жасөспірімдердің кәсіпке жарамдылығын анықтауын;
  
• 
  балалардың жиһаздары мен жабдықтарына қойылатын гигиеналық талаптарын;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдер мекемелерінің жабдықталуы мен жиһаздарын таңдау сұрақтарын;
  

• 
  медико-физиологиялық кәсіптік кеңес жүргізуді;
  
• 
  заманауи еңбек шарттарына байланысты жаппай мамандықтарды бағалауды;
  
• 
  жасөспірімдердің кәсіптік дайындығын анықтауды;
  
• 
  балалардың жабдықтарына гигиеналық баға беруді;
  
• 
  балалардың жиһаздарына гигиеналық баға беруді;
  
• 
  балалар мен жасөспірімдер мекемелерінің жабдықталуы мен жиһаздары мен жабдықтарының жіктелуін.
  

1. 
   Кәсіптік бейімділік.
   
2. 
   Кәсіпке бағыттау.
   
3. 
   Кәсіпке бағыттау мақсатында мамандықтарды топтастыру қағидалары.
   
4. 
   Медико-физиологиялық кәсіптік кеңес беру.
   
5. 
   Мамандық таңдаудағы қарсы көрсеткіштер.
   
6. 
   Еңбекке жарамдылық туралы қорытынды.
   
7. 
   Балалардың жиһаздардына қойылатын гигиеналық талаптар.
   
8. 
   Баланың дене ұзындығы мен пропорциялық өлшемдеріне жиһаздардың сәйкес келуі.
   
9. 
   Мектепке дейінгі жастағы балаларға орындық пен столдың таңбалары және өлшемдері.
   
10. 
    3 – 7 жастағы балалар үшін төсек орынның функционалды өлшемдері.
    
11. 
    Заманауи білім беру мекемелеріндегі жиһаздардың топтары.
    
12. 
    Мектеп жиһаздарының өлшемдері және оның таңбалары.
    
13. 
    Оқушы стөлдерінің функционалды өлшемдері.