Класс — бұл ұқсас нысандар жинағы. Кластағы барлық
нысандар атрибуттарының жинағы бірдей. Ол деректор
базасында кестелер түрінде сақгалады. Кестенің жолдары
мен бағаналары екі өлшемді матрица түзеді.
7.9 Күрделі деректермен жұмыс істеу
Деректердің реляциялық деректері коммерциялық
сәттілікпен орындалады, себебі оларда қарапайым жөне
түсінікті теория қолданылады. Оньщ карапайымдылығына
куатгылығы мен әлсіздігі қосарланған, себебі деректердің
реляциялық базалары оңай кұрылады, бірақ оларда күрделі
деректерді үлгілеу қиынға соғады.
Географиялық дерекгер базасы күрделі дерекгерді күрайды:
сызықгық жөне аудандық кеңістіктік нысанньщ контурлары
— бүл күрылымның координатгар жиынтығы. Кеңістіктік
нысандар: анық топологиялық қатынастар, анық емес
кеңістіктік катынастар немесе жалпы қатынастар қүрайтын
жүйелер болып біріктіріледі.
Реляциялық деректер базалары геодеректер базаларьшьщ
негізі болып табылады. ГДБ-ның басты мақсаты —
реляциялық деректер базасьша тәуелсіз деректердің біртекті
үлгісін қүрастыру арқылы күрделі географиялык дерекгерді
өңдеуден түрады.
7.10 Геодеректер базаларын жобалаудың жетекші
принциптері
Геодеректер базаларының қүрылымы — нысандар
жинақгары, кеңістіктік объекттер кластарының, топология,
катынастар және баска элементтер өздерінің деректерінің
логикалық үлгілеріне жақын деректердің географиялық
базаларын жобалауға мүмкіндік береді.
Деректердің реляциялық базаларының технологиясын
кеңітетін ГДБ-ның бірнеше аспектілері бар. Олар:
•
геодеректер базасы географиялық деректерді төрт
тәсілмен көрсетеді: дискретті нысандар — векторлық
кеңістіктік нысандар көмегімен, үзіліссіз қүбылыстар —
растрлар көмегімен, бепіктер — ТЩ көмегімен, орналасу
орны — локаторлар мен мекен-жайлар комегімен;
139
* ШИИВ5И
• геодеректер базасы кеңістіктік нысандар пішін ін
сақтайды, ал ГАЖ бағдарламаларында
кеңістіктік
операцияларды орындау үшін жақын, жанасқан және
қиылысқан нысандарды іздеуге арналған функциялар бар;
• геодеректер базасы ны сандар кластаірының
топологиялық интегралданған жинақгарын үлгілей алады,
мысалы, көліктік, инженерлік тораптар немесе жерді табиғи
жайылымдарға немесе меншікті жерлер телімдерге бөлу;
• геодеректер базасы кеңістіктік жөне кеңістіктік емес
нысандар арасындағы жалпы және еркін қатынастарды
анықгай алады;
• геодеректер базасы домендер мен корректіліктті
тексеру ережелері көмегімен атрибуттар жүйелерінің
и
түтастығын қолдаи алады;
• геодеректер базасы кеңістіктік нысандар сақталатын
кестелермен кеңістіктік нысандардың қүбылысын (кластар
тәсілдерін) байланыстыра алады;
• геодеректер базасы бірнеше версияда көрсетіле алады,
ол көптеген түтынушыларға бір мезетте бірдей деректерді
түзетуге мүмкіндік береді.
Геодеректер базасының екі түрі —
көптүтынушы бар.
П ерсоналды геодеректер базасы жеке жобаға
бағдарланған ГАЖ үшін тиімді.
Көптүтынушы геодеректер базасы ірі өндірістер үшін
тиімді.
персоналді жөне
Бакьыау сүрактары:
1. ДБ-ға анықгама беріңіз?
2.КДБ-ға анықтама беріңіз?
3. ДҚБЖ бағдарламалар кешені мен тілдік қүралдары не
үшш керек;
4.
Реляциялық деректер базаларының дөстүрлі негіздегі
қанша жобалау тәсілдерін білесіз?
5. Реляциялық деректер базалары не үшін кджет'-
6. Географиялық деректер базасы не үшін қажет?
140
8. ГАЖ-ДАН ДЕРЕКТЕРДІ ШЫҒАРУ ЖӘНЕ
ТЕХНИКАЛЫҚ КДМСЫЗДАНДЫРУ
8Л Өнімді шығару: сараптау нәтижелерін көрсету
Нәтижелерді шығару кез келген сараптаудың соңғы
өнімі. Сараптау нәтижелерін шығару қондырғьпшң типіне
байланысты тұрақгы немесе уақытша болуы мүмкін. Бірінші
катеғорияға кағаз, таспа немесе магнитгі тасымалдағьшітарға
шығару жатады және олардың барльпы нәтижені үзақ уақыт
сақгайды. Екінші категория - монитор экранына немесе
сараптау нәтижелерін демонстрациялауға немесе файлдарды
сараптауда, немесе түрақгы шығаруға қолдану туралы алдьш-
ала карастыру мақсатымен проекцияльш, экранға шығару.
Өнімді шьиару адамдық бағдарланған және машинальщ-
бағдарланған деп бөлінеді. Машиналық бағдарланған түрі
ақпаратты ң
компью терлік
тасымалдағыш тарда
материалдарды сақтау үшін қолданылады; ол ГАЖ
шығаруды жүйелік тармақтан сақтау жөне түзету жүйе
тармақгарына қайтарады. Адамға бағдарланған шығару
адаммен кдбылдануға арналған. Бүл пішіндердегі дерекгер
қүрылымы, ақпарат тасымалдағышы ж әне басқа
бағдарламалар мен компьютермен үйлесімділігі туралы
шешімді талап етеді.
8.2 Картографиялық өнімді шығару
Карталар географиялық ақпаратгарды ең жинақы әдіспен
көрсете алатын күрал.
ГАЖ әр қилы карталарды қүрастыруға мүмкіндік береді.
Алайда бүгінде
көптеген
ГА Ж -сарапш ы ларды ң
картографиялық өндіріс пен дизайнда тәжірибелері шектеулі
болып отыр. Сол себептен картаны тұтынушылар түрақгы
түрде үлғаюда және тиімді көрсету талаптарының маңызы
артып келеді.
Карталарды дайындау мақсаты сәйкес нақты қоршаған
ортаның қалай көрінуі туралы түтынушыға көрініс беру
болып табылады. Жалпыгеографиялық карталар өртүрлі
географиялық феномендердің кең спектрін біруақытта
көрсетуге үмтылуда. Көптеген карталар ГАЖ-ға шығу
алдында таңдалған тақырып жақтауында қүрылымды
қатынастарды ерекшелейтін тематикалық карталарға
141
Достарыңызбен бөлісу: |
