7.3 Деректер үлгісінің қүрылыстары
Геодеректер базасы нда ны сандар байланы сқан
реляциялық кестелерде сақгалады. Осы кестелердің бір
бөлігі кеңістіктік нысандардың жинағын көрсетеді. Баска
кестелер, кеңістіктік нысандар арасындағы түзетуді тексеру
ережелері арасындағы қатынастарды және домендер
атрибуттарын береді.
Осы қүрылымды және кестелердің осы жүйесінің
түтастығын баскаруға мүмкіндік беретін бағдарламалар бар
(мысалы, Агс ІпГо), және географиялы қ деректерге
қатынасатын нысандар арқьілы деректердің нысанды-
бағдарлық үлгісін көрсетеді.
Барлық түтынушыларға және қүрастырушылардың
көпшілігіне ГДБ-ның (геодеректер базасы) ішкі қүрылысы
детальдарьш білудщ немесе назар аударудың қажеттілігі жоқ
7.4 Геодеректер қорын жобалау
ГДҚ жобалау кез келген геодеректер базасын жобалауға
үқсас. Себебі, геодеректер базасы географиялық деректерді
көрсету үшін қосымша қүрылымы бар геодеректердің
реляциялық базасының данасы болып табылады.
Геодеректер базасы географ иялы қ ны сандарды ң
кеңістіктік және топологиялық кдтынастарын көрсететін
деректердің нысаңцық-бағдарлық қүрылымдары арқылы ДБ
жобалау процесін кеңейтеді және жеңілдетеді. Осы
қүрылымның бір бөлігі нысандар жинағын, өзен немесе
жол тораптарын немесе жер телімдерінің жинағын
интегралданған жүйе түрінде көрсету үшін арнайы механизм
болып табылады.
і
Д еректердің реляц и ялы қ базалары ны ң дәстүрлі
жобалаулары екі негізгі сатыдан түрады — деректердің
логикалық үлгілерін анықгау жөне геодеректер базаларының
үлгілерін (немесе схемаларьш) физикалық қолдану.
7.5 Деректердің логикалық үлгісін жобалау
Деректердің логикалық үлгілерін қүрастырудың негізгі
міндеті — қажет нысандардың жинағын және олардың
арасындағы кдтынастарды нақгы анықгау. Мысал ретінде
көшелерді, жер телімдерін, иелерін және қүрылыстарды алуға
136
болады. Олардың кдтынастары ретіңде
орналаскан”,
жекеменшігінде” немесе “бөлшегі болып...” мысалга алуга болады.
Деректердің' бастапқы логикалық үлгілерін күрған соң,
оның түтынушы талабына деректерді енгізу, жаңарту жөне
қатынасы бойынша сөйкестілігін, сонымен қатар оның
үйымдарда қабьшданған жүмыс процедурасы және істі
жүргізу ережелеріне катысты тексеру қажет.
Логикалық жобалауда әрбір түтынушылар топтарынан
өкілдер қатысқаны дүрыс. Бір топ үшін қүрастырылған
логикалық үлгіден басқа ескерілмеген түтынушылар
тарапынан кемшіліктер шығады.
Деректердің логикалық үлгілерін күрастыру интерактивті
процесс. Біртүгас “дүрыс” үлгі жоқ бірақ жақсы үлгілер және
жаман үлгілер бар. Үлгінің кдй уақытта толық жөне дүрыс
болатынын анықгау қиын, бірақ келесі сүрақгарға оң жауапгар
бөрінің дүрыс екенінің белгісі больш табылады. Деректердің
логикалық үлгілері барлық дерекгерді қосалқысыз сипатгайды
ма, деректердің логикалық үлгілері үйымдардағы істі дүрыс
жүргізудің ережелерін күптайды ма, дерекгердің логикалық
үлгілері әртүрлі түгынушылар топтарының өртүрлі көріністерін
ескере ме деген сүрақгар туады.
7. 6 Деректердің логикалық үлгісін көрсету тәсілдері
Бүрындары деректердің логикалық үлгілері мән-
байланыс диаграммалары түрінде (ЕК-диаграммалар)
көрсетілген. Бірнеше алдыңғы объекттік-бағдарлық үлгілерді
күрастырушылар жобалаудың әртүрлі өдістемелерін жөне
осы схемалардағы белгілеу жүйелерін үсынды.
Бүл өдістемелер деректер ағындары немесе деректерді
пайдалану сценарий сияқгы өр түрлі аспектілерден түрған,
бірақ ЕК-диаграммалар проблемалары олардың сыртқы
түрлерді жобалау өдістемесіне байланысты өзгеріп түрады.
Нысандық-бағдарлық үлгілерді қүрастырушылардың
көпшілігі бағдарламалық қамтамасыздандыру жөне дерекгер
қоры саласында компаниялармен кабылданған нысаңдық
үлгілерді көрсетудің стандартгық жүйесі болып табылатын
үлгілеудің типті тілін ШпіГіесІ Мосіе1іп§ Ьап§иа§е, УМЬ)
қолдана бастады.
\
V
137
ЦМЬ — жобалау әдістемесі емес, диаграммаларды көрсету
жүйелері. Нысандық-бағдарлық үлгілердің кез.-келген
әдістемесін алуға болады, және ІІМЬ-ді пайдалана отырып
үлгіні стандартты тәсілмен көрсетуге болады.
7.7 Деректер қорының физикалық үлгісін қолдану
Деректер қорының ф изикалы қ үлгісі деректердің
логикалық үлгісі негізінде қүрастырылады. Деректер
қорының физикалық-қүрылымдық үлгісі деректердің
логикалық үлгісіне үқсас болғанымен ерекшелігі де болады.'
Нысандар кластары оларды кестелерге пшғару кезінде
бөлшектене алады және біріге алады. Ережелер мен
катынастар әр түрлі тәсілдермен көрсетілуі мүмкін.
Деректер қорының физикалы қ үлгісі деректердің
логикалық үлгісіндегідей деректерді қүрай алады.
7.8 Деректер базасының логикалық үлгісінің және
үлгілерінің элементтері
Төмендегі кестеде деректердің логикалық үлгісінің негізгі
элементтері жөне оларға сәйкес деректер қорының
элементтері көрсетілген.
Логикалық элемент
Деректер қорының элементі
Нысан
Жол
Атрибут
Бағана, алаң
Класс
Кесте
қосымшаларда кездесетін алыстатылған көрінісі болып
табылады. Бүл көрініс деректер қорының элементтеріне
ауыстырылады.
Нысан үй, көл немесе клиент сияқгы негізді көрсетеді.
Ол кесте жолағы түрінде сақталады жөне атрибуттар
жинағымен басым болады. Атрибуттар нысанның аты,
көлемі, категориясы сияқгы сапасын сипаттайды немесе
басқа нысандардың идентификаторларын (кілттерін)
сақгайды. Атрибуттар деректер қоры кестелерінің жолдарында
(алаңдарында) сақгалады.
138
Достарыңызбен бөлісу: |
