Әож 35. 07 (574+71) Т. С. Нұрышева, заң ғылымдарының кандидаты, А.Қ. Балабекова

жүктеу 445,89 Kb.

бет	2/3
Дата	04.12.2017
өлшемі	445,89 Kb.
	#3050

1 2 3

Үш құрастырушы бойынша әр көрсеткіш, өз кезегінде көптеген параметрлерді қамтиды, оның ішінде ақпараттық қызмет көрсету және мемлекеттік қызметтің веб-сайттары, сондай-ақ азаматтардың оларға қолжетімділігі, интернет-пайдаланушылардың салыстырмалы саны, мобильдік телефондық байланысты пайдаланушылар, тұрғындардың сауаттылығы деңгейі, реттейтін нормативтік құқықтық база және өзге де факторлар.

3-ші кестеде – Электрондық үкіметтің даму деңгейі бойынша әлем елдерінің рейтінгісі беріледі (193 мемлекет)*

Жылдар	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN
Жылдар	Рейтинг		Жалпы индекс		Интернет-қызмет көрсету сапасы және қамту деңгейі		АКТ-инфраструктураның даму деңгейі		Адами капитал
2008	81	7	0.4743	0.8172	0.3211	0.7659	0.1306	0.6966	0.9759	0,9908
2010	46	3	0.5578	0.8448	0.5270	0.8825	0.1796	0.6799	0.9677	0.9708
2012	38	11	0.6844	0.8430	0.7843	0.8889	0.3555	0.7163	0.9134	0.9238
*Ескерту – БҰҰ зерттеу материалдары негізінде құрастырылды. Интернет-ресурс: http://www.unpan.org/

Осы кестеде берілген көрсеткіштерден Канада 2008 жылға қарағанда (7 позиция) өзінің позициясын төмендетіп алғанын байқауға болады. Ол 2012 жылы 193 мемлекеттердің арасынан электрондық үкіметті дамыту деңгейі индексі бойынша - 0,8430, яғни 11 орынға тұрақтаған. Соған қарамастан онлайн-қызмет көрсету және телекоммуникациялық инфрақұрылым индексі сәйкесінше 0,7659 және 0,6966-ден 0,8889 және 0,7163-ке дейін ілгері жылжыған. Сондай-ақ адами капитал индексі 0,9908-ден 0,9238-ге дейін төмендеген.

Қазақстандағы е-үкімет БҰҰ жоғары бағасына иеленді. Электрондық үкіметке жаһандық дайындық бойынша БҰҰ-мен жүргізілетін жыл сайынғы рейтингісі көрсеткіштеріне сай, Қазақстан 2010 жылға 46 орыннан 2011 жылы 38 позицияға көтерілді, яғни электрондық үкіметті дамыту деңгейі индексі - 0,6844. Содай-ақ онлайн-қызмет көрсету және телекоммуникациялық инфрақұрылым индексі сәйкесінше 0,3211 және 0,1306-дан 0,7843 және 0,3555-ке ілгерілеген. Бірақ адами капитал индексі 0,9759-дан 0,9134-ке дейін кері жылжыған.

Transparency International халықаралық ұйымы 1996 жылдан бастап, жыл сайын мемлекеттік сектордың сыбайлас жемқорлығы деңгейіне зерттеу жүргізіп келеді [7].

Жыл сайынғы Сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексі (одан әрі - СЖҚИ), ең алғаш 1995 жылы жарияланған, және осы уақытқа дейін жоғарыда аталған ұйымның танымал өнімі болып табылады.

Сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексі елдердегі (183 ел) мемлекеттік қызметшілер және саясаткерлердің арасында сыбайлас жемқорлықтың таралуы деңгейін бағалау бойынша бөлінеді. Бұл кешендік индекс, себебі ол әр түрлі өкілді ұйымдармен жүргізілген, әрі сыбайлас жемқорлыққа қатысты сараптамалық сұрауларға және зерттеулерге негізделген.

Индекс әлемдегі әр мемлекеттің кәсіпкерлері және аналитиктерінің, сонымен қатар зерттеу жүргізілген елге қатысты елде тұрып жатқан сарапшылардың пікірлерін білдіреді. Қазақстан Республикасы 1999 жылы зерттеуге қосылды.

Индекс елдер мен аумақтарды 0-ден (сыбайлас жемқорлықтың ең жоғары деңгейі) 10-ға дейін (сыбайлас жемқорлықтың ең төмен деңгейі) жіктейді.

4-ші кесте – Сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексі (176 ел), Transparency International*

Жылдар	KAZ	CAN	KAZ	CAN
Жылдар	Елдердегі сыбайлас жемқорлықты қабылдау бойынша рейтингі		Сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексі
2008	145	9	2,2	8,7
2009	120	8	2,7	8,7
2010	105	6	2,9	8,9
2011	120	10	2,7	8,7
2012	133	9	2,8	8,4
* Ескерту – Transparency International Халықаралық ұйымының зерттеу материалдары негізінде құрастырылды. Интернет-ресурс: http: //cpi.transparency.org/

4-ші кестеге сәйкес, Канада 8,4 сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексімен 9-шы орында екенін байқауға болады. Қазақстан 176 елдердің ішінен 2,8 сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексімен 133 орында тұрақталған, яғни мемлекеттік сектордың өте жоғары сыбайластанғанын білдіреді.

Қазақстанның алдында 50 ең дамыған бәсекелестікке қабылетті мемлекеттердің қатарына ену стратегиялық міндеті қойылған болатын [8]. Сондықтан Қазақстан үшін бәсекеге қабылеттілік аясындағы рейтинг те қызығушылық танытады. Осындай рейтингтердің бірі ретінде Бүкіләлемдік экономикалық форумның әдістемесі қарастырылады, бұл зерттеулер 2004 жылдан бері өткізілуде [9]. Жаһандық бәсекеге қабылеттілік индексі 113 өзгермеліктерден құрастырылған, ол әр түрлі деңгейде экономикалық дамудағы әлемдік елдердің бәсекеге қабылеттігін сипаттайды. Өзгермелі элементтер жиынтығының үштен екісі компаниялардың басшыларына жаһандық сұрақ қою нәтижелерінен (зерттеліп жатқан мемлекеттердегі бизнес-климатқа әсер ететін факторлардың кең шеңберін қамту мақсатында), ал үштен бірі жалпыға қолжетімді қайнар көздерден (халықаралық ұйымдармен тұрақты негізде жүргізілетін зерттеулердің нәтижелері мен статистикалық көрсеткіштер) құралады. Өзгермелі элементтер ұлттық бәсекеге қабылеттікті айқындайтын 12 бақылаушы көрсеткіштерге біріктірілген (5-ші кесте). Қорытынды рейтингте зерттеу объектісі болып табылатын барлық мемлекеттер біріншіден соңғы орынға дейін орналастырылады, бірінші орын – ең жоғары болып табылады.

5-ші кесте – Жаһандық бәсекеге қабылеттілік рейтингісі (144 ел)*

Жылдар	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN
	Рейтинг		Жалпы баға		Институттардың саны		Инфраструктура		Макроэкономикалық тұрақтылық		Денсаулық және бастауыш білім		Жоғары білім және кәсіби дайындық
2008	66	10	4,11	5,37	81	15	76	6	74	43	81	6	59	9
2009	67	9	4,08	5,33	86	17	75	7	59	31	80	7	59	9
2010	72	10	4,12	5,30	91	11	81	9	26	36	85	6	55	8
2011	72	12	4,18	5,33	94	11	82	11	18	49	85	6	55	12
2012	51	14	4,38	5,27	66	11	67	13	16	51	92	7	58	15

	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN	KAZ	CAN
	Тауар нарығы және қызмет көрсетулердің тиімділігі		Еңбек нарығы тиімділігі		Қаржы нарығының дамуы		Технологиялық даму деңгейі		Ішкі нарық мөлшері		Компаниялардың бәсекеге қабылеттілігі		Инновациялық потенциал
2008	80	16	12	7	97	10	75	9	55	14	86	18	62	13
2009	84	16	18	7	111	11	69	11	55	14	88	17	64	12
2010	86	11	21	6	117	12	82	16	55	14	102	16	101	11
2011	87	12	21	5	121	13	87	16	55	14	109	24	116	11
2012	71	13	19	4	115	11	55	20	55	13	99	26	103	22
*Ескерту – Бүкіләлемдік экономикалық форумның зерттеу материалдары негізінде құрастырылды. Интернет-ресурс: http://www.weforum.org/gcr

жүктеу 445,89 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3