Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

188
12-ТАРАУ
ДАТЧИКТЕР ЖӘНЕ
ТҮРЛЕНДІРГІШТЕР
12.1.Жалпы мәліметтер
Өлшеуіш техникалық дамуы электрлік жəне электрлік емес пара- 
метрлерінен тəуелсіз, өлшеудің электрлік əдістерін кеңінен қолдану 
жолымен жүреді, əртүрлі электронды аппаратарда өлшеу немесе қол- 
дану ұсынылады. Сондықтан, өлшем үшін, электрлік аспаппен өлшенуі 
мүмкін, физикалық шаманы электрлік шамамен өлшеуге жататын түр- 
лендіруді қамтамасыз ететін түрлендіргіш (12.1-сурет), қажет. Мұндай 
түрлендіргіш 
датчик 
деп аталады.
Датчиктің шығу шамасы кернеу (12.1, 
а
-сурет) болып табылса, өл- 
шеу жүргізу ыңғайлы болады. Бұл өлшенетін обьектіден қандай да бір 
қашықтықта нəтижелерді белгілеуді жүргізудің қажеттілігімен түсін- 
діріледі, ал кернеу сымдар арқылы оңай жіберіледі. Өкінішке орай, 
өлшеуге тиесілі физикалық шамаларды электрлік шамаларға, мысалы 
кернеуге түрлендіру үнемі мүмкін емес. Мұндай жағдайларды түрлен- 
діргіш екі сатыда орындалады (12.1, 
б
-сурет). Бірінші сатыда өлшенетін 
физикалық шама екінші сатыда электрлік шамаға түрленетін басқа фи- 
зикалық шамаға түрленеді. Екі сатылы схемаға, мысалы атмосфералық 
қысымды өлшейтін құрылғы жатады. Мұндай құрылғының бірінші са- 
тысында анероидті қорап қолданылады, мұнда қатты кернеу құрылады. 
Атмосфералық қысым өзгеруі, қораптың сығылуына немесе үрілуіне 
əкеледі, яғни қарапайым потенциометриялық датчиктің көмегімен элек- 
трлік шамаға – кернеудің өзгерісіне айналатын, геометриялық өлшем- 
дердің өзгеруіне əкеледі. Ұшақтың биіктікті өлшейтін аспабы, дəл осы 
принциппен жұмыс жасайды.
Барлық датчиктер екі ерекшеліктерімен сипатталады: стати¬калық 
жəне динамикалық. 

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: