ЭКОНОМИКАЛЫҚ ШОЛУ 1 /2013
36
Экспозициялардың басты тақырыптарының бірі –
Қазақстандағы ақша реформасы, ұлттық валютаның
енгізілуі. Тәуелсіз еліміздің тұңғыш Президенті
Н.Ә.Назарбаевтың ұлттық валютаны енгізу тура-
лы Жарлығы, қазақ халқының тарихи тұлғалары -
Әл-Фараби, Абай, Шоқан Уәлиханов, Құрманғазы,
Әбілхайыр хан, Сүйінбай ақынның портреттері
бейнеленген алғашқы ақша белгілеріміз арнаулы
стенділерге орналастырылған.
Музей қорының қызметі тек ішкі шараларды
өткізумен ғана шектеліп қалмайды, ол басқа қоғамдық
музейлермен, мәдени мекемелермен араласу,
тәжірибе алмасу, түрлі жобаларға, конкурстарға, кон-
ференциялар мен дөңгелек үстелдерге қатысу бары-
сында өз жұмыс аясын кеңейте түседі.
Өткен жылы филиал музейі «Мәдени мұра»
мемлекеттік
бағдарламасы
шеңберінде
Ба-
тыс Қазақстан облыстық тарихи-өлкетану музейі
ұйымдастырған «Музейлер – халық қазынасы» атты
жобаға қатысты. Мақсаты – облыстың қоғамдық
және мемлекеттік музейлерінің маңыздылығын
арттыру, олардың арасында тәжірибе алмасуды
ұйымдастыру, сондай-ақ өскелең ұрпақты өлке
тарихын және тарихи тұлғаларды оқып үйренуге
жұмылдыру. Облыстық музейдің арнаулы залын-
да филиалдың негізгі қорынан таңдап алынған
200-ден астам бағалы жәдігер қойылды. Олардың
ішінде: көне монеталар, Мемлекеттік банктің Орал
бөлімшесінің өткен ғасырдың 20-шы жылдарындағы
қызметкерлері бейнеленген тарихи фотосуреттер,
банк жүйесі ардагерлерінің жеке заттары мен на-
градалары, Ұлттық банктің тарихи даму кезеңдеріне
арналған тақырыптық стенділер т.б.
Ұлттық банк филиалының облыстық му-
зейде ұйымдастырған экспозициялық көрмесі
қала тұрғындарының, әсіресе, қаржы-банк са-
ласы қызметкерлерінің, жоғары оқу орында-
ры студенттерінің, сондай-ақ зиялы қауым
мен БАҚ өкілдерінің жоғары қызығушылығын
туғызды. Банк тақырыбына деген мұндай
қызығушылықты біріншіден - Ұлттық банктің
қызметі туралы ақпараттың және жариялылықтың
жетіспеушілігінен, екіншіден – халықтың Ұлттық
банк шығаратын өнімдерге, әсіресе, бағалы
металдардан жасалған монеталарға деген
сұранысының артуымен, үшіншіден – бұрын кез-
деспеген жаңа да сирек нәрсені білуге деген
құмарлықпен, сондай-ақ жай ғана әуесқойлықпен
түсіндіруге болады. Көрмені қараған әр адам,
оның келу себебіне қарамастан, көргенінен
қанағат алды деп айтуға болады. Экспозициялық
көрменің облыс музейіндегі төрт аптаға жуық
жұмысы
кезінде
келушілермен
араласып,
олардың пікір-тілектеріне құлақ асу және еске-
ру бұл саладағы жұмыс бағыттарын айқындауға
мүмкіндік берді. Бұл, әрине, алда тұрған теңгенің
20-жылдығын тойлауға арналған іс-шараларды
ұйымдастыруға көмегін тигізетіні анық. Сондай-ақ
облыстың орталық музейі ұйымдастырған жобаға
қатысу филиал музейінің танымалдығын артты-
рып, келушілердің санын көбейте түсті. Сөйтіп,
аталған шара екі жақ үшін де өзара тиімді болды
деуге болады.
Болашақта тындырылар істер ауқымы мол.
Бұл бір күннің жұмысы емес, түпсіз таусылмай-
тын, үнемі өзгерісті қажет ететін жұмыс. Мүмкін,
ертеңгі күн тағы бір жаңа идея әкелер. Оның
бүгінгіден жақсы болары сөзсіз.
ӘР ТҮРЛІ
37
ЭКОНОМИЧЕСКОЕ ОБОЗРЕНИЕ 1 /2013
СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ ФИНАНСОВОГО СЕКТОРА
ТЕНДЕНЦИИ ДЕПОЗИТНО-
КРЕДИТНОГО РЫНКА КАЗАХСТАНА
В 2012 ГОДУ
Осипов И.В. – главный специалист-аналитик
Департамента исследований и стратегии РГУ
«Национальный Банк Республики Казахстан»
Преодолев острую фазу кризиса, экономика
Казахстана продолжает расти третий год под-
ряд. Несмотря на замедление темпов роста эко-
номики в 2012 году до 5,0%, в целом прошедший
год сложился благоприятным для финансового
сектора, и в частности для депозитно-кредитного
рынка страны. В 2012 году депозитная база бан-
ков выросла на 7,2%, второй год подряд наблюда-
ется рост кредитной активности, в результате
которой кредитование банками экономики увели-
чилось за прошедший год на 13,0%.
Депозиты. Рецессия в экономике Европейского
союза и продолжающийся долговой кризис в странах
Европейского союза ужесточили требования в
отношении заемщиков на международных рынках
капитала, в связи с чем доступ казахстанских банков
к внешним рынкам капитала по-прежнему затруднен.
Другой проблемой является волатильность и цена
привлечения средств на мировых рынках капитала.
В таких условиях депозиты остаются для банков
основным источником фондирования.
Рост депозитного рынка в 2012 году замедлился,
что было обусловлено снижением депозитов
юридических лиц, тогда как темп роста сбережений
населения сохранился практически на уровне
предшествующего года.
Объем депозитов резидентов в депозитных
организациях за 2012 год повысился на 7,2% (в 2011
году – рост на 14,3%) до 8 994,5 млрд. тенге. При этом
депозиты юридических лиц понизились за год на 0,7%
(в 2011 году – рост на 10,2%) до 5 622,7 млрд. тенге,
а физических лиц – выросли на 23,8% (24,1%) до
3 371,8 млрд. тенге.
Продолжается снижение уровня долларизации
депозитной базы банков, обусловленное более
высокими ставками вознаграждения по тенговым
вкладам, по сравнению с валютными, и стабильным
обменным
курсом
тенге
не
позволяющим
зарабатывать на курсовой разнице.
За 2012 год объем депозитов в национальной
валюте увеличился на 9,6% до 6 311,5 млрд. тенге, а
в иностранной валюте повысился на 2,0% до 2 683,0
млрд. тенге (рисунок 1). В результате опережающего
темпа роста тенговых сбережений снизился уровень
долларизации депозитов, и удельный вес депозитов в
тенге в декабре 2012 года по сравнению с декабрем
2011 года повысился с 68,6% до 70,2% (рисунок 2).
Рисунок 1
Рисунок 2
На высоком уровне сохраняется лимит доверия
населения к банковской системе. Главным
элементом влияния на данный фактор стало
принятие государством в период кризиса решения
об увеличении размера гарантирования по
депозитам физических лиц до 5 миллионов тенге.
Решение об увеличении размера гарантирования
было временным и ограничивалось 2011 годом,
однако в декабре 2011 года был принят закон
предусматривающий сохранение данной нормы на
постоянной основе.
Вклады населения в банках (с учетом счетов
нерезидентов) повысились за 2012 год на 23,6%
(2011 год – на 22,6%) до 3 409,5 млрд. тенге. В
структуре вкладов населения тенговые депозиты
увеличились на 29,7% до 2 072,5 млрд. тенге,
депозиты в иностранной валюте повысились
на 15,2% до 1 337,0 млрд. тенге. В результате,
удельный вес тенговых депозитов повысился с
57,9% в декабре 2011 года до 60,8% по итогам
декабря 2012 года.
Ставки вознаграждения по срочным депозитам
в целом в 2012 году отличались понижательным
трендом, с пиковой точкой роста к концу года,
обусловленной повышением уровня вознаграждения
в тенговом и валютном сегменте (рисунок 3, 4).
