Дəрістің мазмұны :
1.
Маркетингтік коммуникация кешені.
2.
Маркетингтік коммуникация кешенінің құрлымы.
3.
Маркетингтік коммуникация кешеніндегі жарнама.
4.
Жарнама функциялары.
1-сұрақ. Нарықққа ықпал ету маркетингтің негізгі принциптерінің бірі болап
табылда.ы Маркетинг – нарықта қызметтің табысьылығын жəне тиімділігін
көтеру, сатуды көтеру мақсатында өтімді ынталандыру, сұраныстың белсенді
қалыптасуын білдіреді.
Маркетинг тұрғысынан коммуникация нарық объектілері арасында
ақпараттармен алмасудың жүйесін қамтитын күрделі, көп аспектілі түсінікті
білдіреді.
Коммуникацияның əлеуметтік-психологиялық интерпритациясы негізгі төрт
компоненттен тұратын жүйе ретінде қарастырады:
- коммуникатор (жіберуші) адресатқа жіберілген негізгі үндеуді білдіретін
ақпарат көзі;
- үндеу – коммуникацияның негізгі идеясын білдіретін жазбаша немесе
ауызша бейнесі;
- үндеуді жеткізуші-адресатқа ақпаратты жіберу процесінде жүзеге
асырылатын коммуникация құралы;
- адресат- үндеуді қабылдайтын мақсатты аудитория.
Нəтежиесінде бұл жүйеге қол жеткізілген нəтежие – яғни қабылданған
үндеулерге байланысты адресаттың өзгерістері де кіреді.
Коммуникация жүйесі кəсіпорынның сыртқы ортаға бейімделуі ретінде
қызмет етеді. Сондықтан келесі əдістер қолданылады:
- риторикалық адресатқа өзінің сенімділігін білдіру үшін, өзінің дұрыстығын
көрсету үшін өзінің репутациясын қолдануды ұсынады;
- пропоганды- адресатты өзінің көзқарастары мен іс əрекеттерін дұрыс
екендігіне сендіруге бағытталған;
- келісімдер (переговоры)- қойылған мақсаттың шегінде екі жақтың
қанағаттануын білдірген кезде тиімді болып табылады.
Маркетингтік
коммуникация
кешені
–
туристтік
кəсіпорынның
коммуникация адресаттарымен белгілі бір қарым-қатнасты бекітуге жəне
оны ұстап тұруға бағытталған шаралар жүйесі.
Туристтік кəсіпорындардың маркетингтік коммуникациясының маңызды
мақсатты аудиториялары болып табылатындар:
1. Фирма қызметкерлері. Фирманың алға қойылған мақсатының көбіне тек
қана жетекшілеріне ғана емес, сонымен бірге оның персоналдарына, оларды
жігерленуіне де, коллективтегі психологиялық климатқа да байланысты
болып табылады. Бұл жағдайда коммуникацияның негізгі қолданатын
құралдары болып: еңбекті материалды ынталандыру, қызметте көтермелеу,
кəсіби шеберлік конкурстары саналады.
2. Потенциалды тұтынушылар. Мақсатты нарықпен коммуникация жүйесі
əртүрлі
құралдар
мен
инстументтермен
ерекшеленеді.
Туристтік
кəсіпорынның оларға жауапты реакциясынақты маркетингтік жағдайларға
байланысты əртүрлі болады. Нəтежиесінде ол фирма-коммуникатордың
ұсынытын туристік өнімін алудан тұрады.
3. Маркетингтік делдалдар. Олардың құрамына сауда делдалдары (турбюро,
экскурсиялық бюролар, турагенттіктер) ,сонымен бірге жеке маркетингтік
функцияларды орындайтын фирмалар жəне тұлғалар кіреді.
4. Байланысты аудиториялар. Кəсіпорынның нарықтық қызметіне тікелей
қатыспайтын тұлғалар немесе ұйымдар жатады. Белгілі бір жағдайда олар
өздерінің мақсаттарына жетуде ықпал етеді. негізгі байланысты
аудиториялар: қаржылық жəне сақтандыру компаниялары, бұқаралық
ақпарат құралдары, құқыққорғау органдары, санитарлық жəне экологиялық
байқау, тұрғындар болап табылады.
Байланыс аудиториялармен коммуникацияның негізгі құралы жарнама,
спонсопрлық шаралар, аймақтың, қаланың əлеуметтік проблемаларын
шешуге қатысу болып табылады.
5. Туристтік қызмет көрсетуді өндірушілер. – орналастыру, тамақтану,
көліктік қызмет көрсету бойынша қызметтерді ұсынытын кəсіпорындар.
Коммуникациялық ықпал етудің құралы ретінде жарнама, қоғаммен
байланыс құралдары қолданылады.
6. Мемлекеттік билік жəне басқаару органдары. Олармен қарым-қатнасты
бекіту жəне ұстап тұру үшін əртүрлі жалпы мемлекеттік бағдарламаларға,
презинтациялар жəрменкелерге қатысу қолданылады.
2-сұрақ. Маркетингтік коммуникация туристік кəсіпорын қызметінде басты
орын алады, себебі ол маркетингтің белсенді кешенінің бірі болып табылады.
Коммуникация кешенінің құрамына негізгі төрт элемен кіреді:
- жеке сату;
- өтімді ынталандыру;
- қоғаммен байланыс;
- жарнама.
Жеке сату дегеніміз фирманың сатуды жүзеге асыру жəне туристік өнімді
өткізу
мақсатында
бірнеше
потенциалды
сатып
алушылармен
тікелейбайланысы.
Жеке сату туризмде кеңінен таралған. Сатушы ролінде фирманың барлық
қызметкерлері саналады. Клиенттермен байланыс телефон арқылы, жеке
кездесуде немесе пошта арқылы жүзеге асырылады.
Өтімді ынталандыру турстік кəсіпорынның маркетингтік стратегиясының
шегінде əртүрлі шараларда мақсатты аудиториялармен байланыс жасау үшін
қажет шаралар мен əдістердің жүйесін білдіреді.
Қоғаммен байланыс – басқаша айтқанда паблик релейшнз қоғаммен жəне
турстік кəсіпорын арасында жақсы қарым-қатнас пен түсінушілікті орнатуға
бағытталған қызмет.
Жарнама- турстік өнімді ұсынуға жəне оған сұранысты қалыптастыруға,
сонымен бірге турстік кəсіпорынның имиджін қалыптастыруға мүмкіндік
беретін төленетін қызмет түрі.
