«Экология және жер қойнауын пайдалану салаларындағы табиғи ресурстарды тиімді қолдану»

жүктеу 0,85 Mb. Pdf просмотр бет 9/51 Дата 22.06.2023 өлшемі 0,85 Mb. #43050 түрі Конспект

2.Галогендердің геохимиясы.  Галогендер – негіз топшасында, 7 топтың элементтері, сілтілік металдармен  қосылып тұздарды құрайды. «Галоген» терминін 1811 жылы неміс физик  Швейнгер енгізді. Галогендерге фтор, хлор, бром, йод жатады. Фтордың – химиялық қасиеттері басқа галогендерден ерекше болады.  Ерекшелігі – екі дайлық қасиеттері. Біріншіден – ол өте белсенді, барлық  элементтермен әрекеттеседі. Фтормен жүретін реакциялар – экзотермиялық  реакциялар. Басқа жағынан фторидтердің хлоридтер мен бромидтерден  ерігіштігі өте аз. Фтордың геохимиясында кальций фторидінің аз ерігіштігі өте  аз маңызды. Литосферада фтордың кларкы 0,065 % . Көптеген термальды сулар фтормен  бай. Фтордың 86 минералы белгілі. Оның негізгі минералдары: 2Na 2 SO 4  *  NaCl * NaҒ – сульфогалит, Na 2 SO 4  * NaCl * NaҒ – майрерит, Na 2 SO 4  * Na(Cl,  Ғ) галеит.  Фтор адам мен тірі ағзаларға өте қажет.  Бром – химиялық қасиеттерімен және миграция ерекшелігімен хлорға ұқсас.  Литосферада бромның кларкы 0,023% құрайды. Бром - шашыранды элемент, ол  минералдарды өте аз мөлшерде басқа элементтермен құрайды. Күміс бромиді –  ол да өте сирек кездеседі. Бром мен хлор теңіздерде, мұхиттарда және әртүрлі булану өнімдерінде  шоғырланады. Теңіз ағзалары жердегі ағзаларға қарағанда броммен бай. Негізгі  бромның минералдары: бромаргирит – AgBr, йодбромид - Ag (Br,I,Cl), эмболит  - Ag (Cl,Br).  Йод – сирек және шашыранды элемент. Онын кларкы негізігі кендерде – 5*10 - 5 %, ал ащы кендерде - 4*10 -5 % құрайды. Йодтың және бромның химиялық қасиеттері жақын болғандықтан, геохимияда  олар бірге қарастырады. Теңіз және мұхит ағзаларында йодтың мөлшері өте үлкен (ламинария, фикус).  Егер адамда йодтың мөлшері аз болса, ол «эндомиялық зоб» деген ауыру пайда  болады. Йодтын негізгі минералдары: маршит – CuI, йодаргерит - AgI, йодбромид –  Ag (Cl, Br,I).  13  жүктеу 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз