Екіншісі ақсүйектер арасындағы билік үшін күрес

жүктеу 6,64 Kb.

Дата	25.09.2022
өлшемі	6,64 Kb.
	#39400
түрі	Құрамы

бөж2

1.Алтын Орда халқының этникалық құрамына қарай олардың шаруашылық және мәдени типтері де әртүрлі болды. Олардың ішінде Қыпшақ, Арғын, Құнырат, Керей, Уақ, Қаңлы, Найман сияқты түркі тілдес тайпалар Дешті Қыпшақ деп аталатын далалық аймаққа қоныстанып, негізінен көшпелі мал шаруашылығымен айналысқан.
Алтын Орда мемлекеттілігін әлсіретіп, ақырында оның ыдырауына әкелген себептер:бірінші – әртүрлі этникалық тектен туған сепаратистік ұмтылыстар;
екіншісі – ақсүйектер арасындағы билік үшін күрес;
үшінші – сыртқы күшті анықтау. 1380 жылы атақты Куликово алқабында славян әскерін талқандаған көшпенділер Мәскеу билеушісі Дмитрий Донской әскерімен шайқаста жеңіліс тапты. 1391 және 1399 жылдары Ақсақ Темір әскері Алтын Орданы дүр сілкіндіріп, екі рет соққы берді. Бұл аз болғандай, Тоқтамыс хан мен Едіге қол тигенше соғысты. Осыған сәйкес, 15 ғасырдың аяғында Алтын Орда Қазан, Қырым, Астрахань (Ноғай), Қазақ және Өзбек хандықтарына бөлінді.
2.Ақ Орда мемлекеті 8 ғ - 15 ғ басы. 13 ғасыр мен 15 ғасырдың басында Шығыс Дешті Қыпшақта өмір сүрген Ақ Орда мемлекеті, Ақ Орда - Қазақстан аумағында Моңғолдардан кейінгі құрылған алғашқы мемлекет, орталығы Сығанақ, Ақ Орданың аумағы Жошы ханның екі баласы Орда Ежен мен Шайбан хандарының жерін қамтиды, Ақ Орданың этникалық негізі бірыңғай еді, оны құрған халық сол өңірде ежелден тұрып келе жатқан Қазақтар болатын, қазақ халқының қалыптасып, мемлкеттің құрылуына Ақ Орда зор тарихи рөл атқарды, негізін қалаған Орда Ежен, Ақ Орданың келесі ханы Барақ Сырдария бойындағы қалаларды қайтару үшін әрекет жасайды, 1428 жылы Шығыс Дешті Қыпшақтағы билік Жошының Шайбани әулетінің ұрпағы Әбілқайырға тиеді, Ақ Орданың біраз жерін жаулап алып, өз хандығын құрады, Ақ Орда өмір сүруін тоқтатады

жүктеу 6,64 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: