Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

ОӘК төрағасы________________В. А. Козионов. 20__ж. «_____»

1 кредит (45 сағат)

«Өмір қауіпсіздігі» пэні көптеген ғылымдар жиынтығынан пайда болған.

Ғылыми-эдістемелік принциптері, олардың мэні жэне еңбекті қорғау терминдері. басқа да пэндермен байланысы. қорғаудың даму тарихы. Терминдер мен анықтамалар. Негізгі терминдер мен анықтамалар.

Такырп.1. Тотенше жағдайлар (ТЖ) және оның салдарын жою

. Бейбіт және әскери мезгілдегі төтенше жағдайлар Пайда болу себептері және классификациям. Дүлей зілзаланы талдау. Төтенше жағдайлар, стихиялы апаттар, зілзалалар анықгамасы. Табиғи жэне техногенді сипатты Т.Ж. топтамасы. Табиғаттағы шұғыл жағдайлар. Адамның өзін-өзі ұстауы. Тэуекел жэне өмір сүру факторлары. Қазақстан Республикасының «Табиғи жэне техногенді сипаітағы төтенше жағдайлар туралы»

Такырып 2. Төтенше жағдайлардағы өмір қауіпсіздігін ұйымдастыру негіздері

Өмір қауіпсіздік ұйымдастыру негіздері. Қазақстан Республикасының Т.Ж. агенттігі, оның құ_рамы мпен құрылымдық-территориялық ұйымдары. Қазақстан Республикасының «Азаматтық қорғаныс туралы» Заңы. А.Қ. Ұйымдастыру тэртібі мен принциптері. Т.Ж. болған кездегі тұрғындардың қауіпсіздігі бойынша А.Қ. міндеттері мен ақпараттық рөлі.

Апаттардың қысқаша сипаттамалары. Апат болған жағдайдағ материалдық шығын мен адамдар шетінеуі. Метерологиялық және гидрологиялық сипаттағы апаттар. Атмосферадағы апаттар. Метерологиялық жэне агрометерологиялі қауіптілік түрлері: құйыедар, дауылдар, борандар, торнада, қатты нөсер, бүршақ, қатты қар жауу, мұзтайғақ, аяз, ыстық, тұман, кебу. профилактикалық шаралардың, атмосферадағы кауіптілікдегі қорғаныстардың түрлері, анықтамалары мен сипаттматары. Гидрологиялық сипаттағы апат. Су басу. Цунами.

Апаттар топтамасы. Кэсіпорындағы жұмыстарды механикаландыру, ұйымдастыі технологияларымен апат байланысы. Апатты болдырмау мен жою тэсілдері жоспарлары

Табиғи өрттердің түрлері. Шығу негіздері, таралуы, олардь сипаттамалары. Ауарайы, профилактикалық шаралар, табиғи өртті сөндіру мі локализациялау тәсілдері.

Қарсылас шабуылы қаупі төнгендегі адамдар іс-әрекеті. ¥жым қорғанысқа даярлық. Жеке қорғаныс құралдарын дайындау. Эвакуация. шараларды жүргізу. Өртке қарсы шараларды жүзеге асыру. Аэрозольм! радиактивті шаң кіруден қорғану жэне үйлерді дайындау. Үй жағдайы тамақтар мен суды қорғау. Ауылшаруашылық малдарын қорғау.

Т.Ж. болғандағы ұйымдардың жұмыс істеу тұрақтылық негіздері. Т.1 болғандағы ұйымдардың жұмыс істеу тұрақтылығын арттыру жолдары м£ тәсілдері. Азаматтық қорғаныстың инженерлік-техникалық шараларын жобал| нормалары. Қалалар салу мен жоспарлау, су, жылу, және жарықпен газС қамтамасыз ету жүйелеріне А.Қ. талапты нормалары. Т.Ж. ұйымдарының жұмі істеүін зерттеу жүргізу әдістемесі. Т.Ж. болғандағы үйымдардың жүмыс істеу тұрақтылығын арттыру жолдары мен тәсілдері. Зақымдану аймағына адамдар келуінің рүқсат етілетін уақытын анықтау. Заттарды және түрғындарды эвакуациялау.

2. Газдан қорғану қүралдарын оқып-үйрену

4. Найзағайдан қорғану есебі.

5. Мекемеден эвакуациялау уақытын есептеу.

6. Электр құрылғыларының жерасты қоғанысы есептеулері.

7. Т.Ж. кезіндегі объекті тұрақтылығын бағалау.

8. Радиактивті жэне химиялық уланған аймақтар қүрылымы меі

шекараларын анықтау. |

9. Рентген сәулеленуден қорғану экрандары есебі жэне дозиметр жүмысы оқып-үйрену.
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер

1."Табиги және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы" Қазақстан Республикасының Заңы, 5.07.1996 ж.

2. "Авариялық-құтқару қызметтері жөне күтқарушылар мөртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы, 27.03.1997 ж.

3. "Азаматтық қорғаныс туралы" Қазақстан Республикасының Заңы, 7.05.1997.Ж.

4. Правила поведения и действия населения при стихийных бедствиях, авариях, катастрофах. Оқулық, М.,Воениздат 1990 ж.

5. Гражданская оборона. Редакциясын басқарған Е. П. Шубина. М., "Просвещение", 1991 ж.

6.Үймдарда А.Қ жөне ТЖ туралы сабақтар жүргізу үшін оқу қүралы. ҚР ТЖА, Алматы. қ., 2001 ж.

7.. Сел тасқандары. Е. Дүйсенов. Алматы, "Қазақстан",1996 ж.

11. Абайлаңыз: Сел. Ү. Қ. Қараманов, А. С. Деговец. Алматы, Қайнар / МП "Саржайлау", 1992 ж.

12 Жер сілкінісі: өмірді сақтауға болады. Деректер, болдар, кеңестер. А. Нүрмағамбетов, А. Сыдыков. Алматы, "Ғылым", 1990 ж.

13. Қазақ даласының долы желдері. Е. Колесников. "Паритет" ЖШС, Алматы, 1994 ж.

14. Тосын жағдайды адам қауіпсіздігінің негіздері.. М.В. Регин, Р. А. Шабунин, В. А. Середа. Алматы, "Демеу", 1994 ж.

15. Тіршілік қауіпсіздігінін негіздері. В. Ситникова, М., 1997 ж.