Әдістемелік нұСҚаулар караганда 2018 Жұмыстың мақсаттары мен міндеттері

жүктеу 435,5 Kb.

бет	2/2
Дата	04.01.2022
өлшемі	435,5 Kb.
	#36042
түрі	Нұсқаулар

1 2

МУ к лаб.раб.1 каз ОКДМ (1)

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Ескерту: Тік тісті дөңгелектер үшін

– тәждің ені бойынша жүктеменің үлестіруін есепке коэффициенті, ол материалдың қаттылығынан, дөңгелектердің тіректердің жөнінде орналасуынан, коэффициентінен тәуелді және 5-ші кесте бойынша анықталады.
Кесте 5 – коэффициентінің мәндері

Тіректерге біршама дөңгелектердің орналасуы					>
	0,4	0,8	1,2	1,6	0,4	0,8	1,2	1,6
Симметриялы	1,02	1,05	1,1	1,15	1,08	1,08	1,15	1,25
Симметриялы емес	1,08	1,12	1,15	1,28	1,13	1,28	1,5	––
Консольдік	1,17	1,4	––	––	1,45	––	––	––

– динамикалық коэффициентғ, (ол шеңберлі жылдамдығынан тәуелді), осы зертханалық жұмыстың аясында қабылданады.
1.3.4 Тәуелді графигін салу:
, (1.16)
1.3.5 Конусты беріліс бере алатын қуатты анықтау
,кВт (1.17)
мұнда – дөңгелектің бұрышты жылдамдығы, келесі формула бойынша анықталады:
,рад/с (1.18)
мұнда – жүргізетін біліктің айналу жиілігі (дөңгелектің білігі), келесі формула бойынша анықталады:
,айн/мин (1.19)
1.3.6 Қарастырылып отырған берілістің тістердің іліністегіндегі, әрекет ететін күштерді анықтау:

– шеңберлі күші:

, Н (1.20)
– радиалды күші:
, Н (1.21)
мұнда – ілініс бұрышы, .

– осьтік күші:

,Н (1.22)

1.3.7 Тісті дөңгелек пен дөңгелек үшін тістердің майысқанда төзімділікке шекті кернеулерді анықтау:

,МПа (1.23)
мұнда – тістердің майысқанда төзімділік шегі, ол кернеулердің ауысу циклының негізгі санына сәйкес келеді:

– қаттылығында, келесі формула бойынша анықталады:

,МПа (1.24)
– > қаттылығында, МПа қабылданады;

- қауіпсіздік коэффициенті, келесі формула бойынша анықталады:
, (1.25)
мұнда – материалдардың қасиеттерінің тұрақсыздығын есепке алатын коэффициенті: көміртекті және қоспалы нормалы немесе жақсартылған болаттардан тісті дөңгелектерді жасағанда , суарылған материалдарды пайдаланғанда ;

– дайындаманы жасап алу тәсілін есепке алатын коэффициенті: поковка мен штамптаулар үшін , илектеу үшін , құйылған дайындамалар үшін ;

– берілістің реверсивті жұмысын есепке алатын (реверсивті) коэффициенті: (реверсивті емес берілісте), (реверсивті берілісте және ), (реверсивті берілісте және > );

- ұзақ төзмділік коэффициенті, ол берілістің жүктеме тәртібі мен жұмыс істеу мерзімнің әсерін есепке алады, осы зертханалық жұмыстың аясында болып қабылданады.

– тістердің өтпелі беттерінің кедір-бұдырлығын есепке алатын коэффициенті: төмен емес кедір-бұдырлығында ажарлау мен тісфрезерлеу үшін болып қабылданады, нормалау мен жақсартудағы жылтырату үшін болып қабылданады;
1.3.8 Майысқанда тістердің төзімділікке тексеруі

Майысқанда тістердің төзімділікке салыстырмалы бағасы келесі формула бойынша есептелінеді:

, (1.26)
мұнда – жүктеме коэффициенті, келесі формула бойынша анықталады:
, (1.27)
мұнда – тістің ұзындығы бойынша жүктеменің бірқалыпты емес үлестіруін есепке алатын коэффициенті (жүктеменің шоғырлану коэффициенті), коэффициенттен, тістердің жұмыс беттерінің қаттылығынан, тіректердің жөнінде тісті дөңгелектердің орналасуынан тәуелді және 6-ші кесте бойынша анқыталады.
Кесте 6 – коэффициентінің мәндері

	Тістердің беттерінің қаттылығы
				>
	I	II	III	I	II	III
1	2	3	4	5	6	7
0,2 0,4	1,00 1,03	1,04 1,07	1,18 1,37	1,03 1,07	1,05 1,10	1,20 1,45
0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8	1,05 1,08 1,10 1,13 1,19 1,25 1,32	1,12 1,17 1,23 1,30 1,38 1,45 1,53	1,62 –– –– –– –– –– ––	1,09 1,13 1,20 1,30 1,40 –– ––	1,18 1,28 1,40 1,53 –– –– ––	1,72 –– –– –– –– –– ––
Ескерту. 1-ші бағанада келтірілген мәліметтер, тісті дөңгелектің консольдік орналасуымен берілстерге жатады; II – тіректер жөніне дөңгелектердің симметриясыз орналасуымен берілстерге жатады; III – симметриялы орналасуымен берілстерге жатады.

– жүктеменің динамикалық әрекетін есепке алатын коэффициенті, (динамикалық коэффициенті), ол дөңгелектердің дәлдік дәрежесінен, тістердің жұмыс беттерінің қаттылығынан, шеңберлі жалдамдығынан тәуелді және 7-ші кесте бойынша анқыталады.
Кесте 7 – коэффициентінің мәндері

Дәлдік дәрежесі	Тістердің жұмыс беттерінің қаттылығы	Шеңберлі жылдамдығы , м/с
		3 дейін	3…8	8…12,5
6 7 8		1/1 1/1 1,15/1 1,15/1 1,25/1,1 1,2/1,1	1,2/1 1,15/1 1,35/1 1,25/1 1,45/1,3 1,35/1,2		1,3/1,1 1,25/1 1,45/1,2 1,35/1,1 – /1,4 – /1,3
Ескерту. Алымыда тік тісті берілістер үшін мәндері келтірілген, бөлгіште – қисық тісті үшін.

- тістердің аралығындағы жүктеменің үлестіруін есепке алатын коэффициенті:
, (1.28)
мұнда – кесілген жердің жабылу коэффициенті, осы зертханалық жұмыстың аясында болып қабылданады;

– дөңгелектің дәлдік дәрежесі;

– тістің еңісін есепке алатын коэффициенті, келесі формула бойынша анықталады:
, (1.29)
– тістің формасының коэффициенті, ол тістердің баламалы санынан тәуелді , келесі формула бойынша анықталады:
, (1.30)
Ауытқусыз кесілген дөңгелектер үшін, коэффициентінің мәні 8-ші кесте бойынша анқыталады.
Кесте 8 – коэффициентінің мәндері

	17	20	25	30	40	50	60	80	100	150
	4,25	4,06	3,90	3,80	3,70	3,65	3,63	3,60	3,60	3,60

өзара қатынасы төмен болатын ілінісетін дөңгелек үшін тістерді есептеу керек.
2 Жұмысты орындау тәртібі
1) Редуктордың сұлбасы сызылады, онда тістердің саны, сатылар мен біліктердің айналу жиілігі бойынша беріліс өзара қатынасы көрсетіледі .

2) Редуктордың қысқаша сипаттауы келтіріледі.

3) Берілген берілістің негізгі кинаматикалық және геометриялық параметрлері есептеленеді. Мәліметтерді есептеу мен өлшегнен параметрлерінің салыстыру талдауымен кестеге еңгізу.

4) Төрт вариант үшін ұзақ жұмыс істеудегі шекті жалғасу керенеулері анықталады.

5) Жүргізетін біліктегі төрт вариант үшін жалғасу беріктіктің шартынан шекті айнымалы моменті есептеленеді.

6) Төрт вариант үшін редуктордың қарастырылып отырған сатымен берілетін, құаты анықталады.

7) Төрт вариант үшін берілістегі күштер анықталады.

8) Төрт вариант үшін майысқанда есептегенде шекті кернеулер анықталады.

9) Майысқанда тістердің төзімділікке беріктіктің тексерісі өткізіледі.

10) Беріліс сұлбасында шеңберлі, радиалды және остік күштерінің бағыттамалары көрсетіледі.

11) Т_2Н=f(б_HP) төрт есептеу параметрлер бойынша тәуелділік графиктері салынады.

12) Оқытушының тапсырмасы бойынша бөлшектің жұмыс сызбасы сызылынады.

3 Бақылау сұрақтары
1) Механикалық берілістер.

2) Ілініспен берілістер.

3) Редуктор, ооның қызметі.

4) Тісті берілістердің артықшылықтары мен кемшліліктері.

5) Дөңгелектің формасы бойынша тісті берілістердің жіктеуі.

6) Тістердің түрі бойынша тісті дөңгелектердің жіктеуі.

7) Тік тісті тісті дөңгелектердің қолдануы.

8) Қисық тісті тісті дөңгелектердің қолдануы.

9) Шевронды тісті дөңгелектердің қолдануы.

10) Тісті дөңгелектердің сыну түрлері.

11) Тісті жұптың беріліс саны.

12) Цилиндрлі тісті дөңгелектердің негізгі геометриялық параметрлері.

13) Баламалы дөңгелектер.

14) Цилиндрлі тісті берілісте іліністегі күштер.

Әдебиет
1) Иванов М.Н. Детали машин: Учеб. Для машиностр. спец. вузов.- 4-е изд., перераб.- М.: Высш. школа., 1984.-336с., ил.

2) Детали машин. Атлас конструкций / Под ред. Д.Н. Решетова. М.: Машиностроение, 1979. – 367 с., ил.

3) Курсовое проектирование деталей машин: учеб. пособие для учащихся машиностроительных специальностей техникумов. /С.А. Чернавский, К.Н. Боков, И.М. Чернин и др. – 2-е изд., перераб. И доп. – М.: Машиностроение, 1987. – 416 с., ил.

АЖЖ кафедрасының мәжілісінде қарастырылған

Хаттама № ________

«______»_____________2018 ж.

АЖЖ кафедрасының

меңгерушісі

________________Коккоз М.М.

Оқу-әдістемелік бюросымен мақұлданған

Хаттама № ________

«______»_____________2018 ж.

ИТФ әдістемелік кеңесінің төрайымы

_______________Амерханова Ж.Б.

«Машиналар бөлшектері» пәні бойынша

5В071300 - «Көлік, көлік техникасы және технологиялары» мамандығының студенттеріне арналған

№2 зертханалық жұмысты орындауға арналған

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Жасағандар: Эттель В.А.

Апачиди Н.К.

Капжаппарова Д.У.

жүктеу 435,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2