Әдістемелік нұсқау Физика 10

Жалғасы
103
аКт қолдану 
дағдылары
Электрондық оқулық, Интерактивті тақта, видеороликтер, 
слайдтар.
осыған дейін 
меңгерілген 
білім
Физика, 7-сынып: жол, орын ауыстыру, бірқалыпты 
және айнымалы қозғалыстар, жылдамдық, бірқалыпты 
түзусызықты қозғалыстың графигі.
Жабдықтар
Видео-сабақ: “Күштер. Күштерді қосу. Ньютон заңдары”.
сабақ барысы
уақыт 
бойынша 
бөліп 
жоспарлау
сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер
ресурстар
сабақтың 
басы
5 мин
сабақтың басталуы.
Ұйымдастыру кезеңі. 
1. Сабаққа оң көңіл күймен ыңғайлану. 
2. “Қар кесегі” әдісі арқылы сабақтың 
тақырыбына жетелеу.
Сұрақтар: 
а)  Оқушылар  түзусызықты  және 
қисықсызықты қозғалыстар арасындағы 
айырмашылықтары жайлы атаңдар;
ә) Жылдамдық — векторлық шама ма, 
әлде скаляр шама ма? Жауаптарыңды 
негіздеңдер.
б) Кинематика нені зерттейді? 
в)  Оқушылар  центрге  тартқыш  үдеудi 
көп  жағдайда 
r  шеңбер  радиусы,  Ò 
айналу периоды арқылы өрнектеу
ыңғай лы екендігін еске түсіріп форму-
лаларын  есеп  шығаруда  қолдануға 
болатынын түсіндіріңдер;
3. Сабақтың тақырыбы, мақсаты айты-
лады.
4. 
Бағалау  критерийлерін  анықтау 
(оқушылармен бірге):
—  Айналмалы  қозғалыс  энергиясы 
жайлы мағлұмат бере білуі;
—  Айналмалы  қозғалыс  энергиясы 
формулаларын  есептер  шығаруда 
қолдана білуге үйрете алуы;
—  Түйінді  сұрақтарға  жауап  беріп, 
қорытынды жасай алуы 
тиіс.
“Күштер. 
Күштерді қосу. 
Ньютон заңдары” 
тақырыбына 
презентация.

Жалғасы
104
5.  Бағалау:  Мұғалім  ынталандыратын 
сөздермен, бонустармен бағалайды. 
Бірігіп жасаған критерийлер бойынша 
оқушылар  арасында  өзара  бағалау 
өткізіледі.
сабақтың 
ортасы
30 мин
1) 
Жаңа материалды зерделеу.
“Айналмалы бекеттер” әдісі
Мұғалім сұрақтар береді: 
1. Бiр инерциялық санақ жүйесi берілген. 
Басқа  санақ  жүйесiнiң  қозғалысы 
бойынша санақ жүйесінің инерциялық 
немесе инерциялық емес екенiн қалай 
анықтауға болады? 
2. Жерге қатысты денелер қозғалысында 
инерция  заңының  орындалмайтынын 
қандай жағдайларда байқалады? Жеке 
тәжiрибелерден өздерiң таңдаған санақ 
жүйесiнде  Ньютонның  бiрiншi  заңына 
қайшы келетiн құбылыс байқалатынына 
бiрнеше мысал келтiрiңдер.
3.  Қандай  да  бiр  инерциялық  жүйеге 
қатысты  үдеумен  қозғалатын  санақ 
жүйесi инерциялық бола ала ма?
Мұғалім  сұрақ  қойған  кезде  оқушы-
ларға  әр  шағын  топты  бекетте 
орналастырып,  шаттастыратын 
сұрақты  талқылауға  және  ойларын 
қағазға  немесе  тақтаға  жазуға  10 
мин беріңіз. Уақыт аяқталғанда топ 
басқа бекетке ауысып алдағы топтың 
жұмысын  жалғастырады.  Ауысу  әр 
10
  мин  сайын  болып  тұрады,  әр  топ 
барлық позицияларда болып шыққанға 
және  барлық  топтардың  ойларын 
ойлап шыққанға дейін жалғаса береді. 
Содан соң мұғалім:
—  денелер  қозғалысының  себеп-
салдарлық  сипатын  қарастыратын 
физиканың бөлiмiн динамика (dynamis 
— “күш” деген грек сөзiнен шыққан); 
— оқушылар егер денеге сыртқы күштер 
әсер етпесе, онда дене өзiнiң тыныштық 
күйiн немесе бiрқалыпты түзусызықты 
қозғалысын оларға қатысты сақтайтын 
“Физика” 
оқулығы, 
10-сынып.
Физикадан 
“Күштер. 
Күштерді қосу. 
Ньютон заңдары” 
тақырыбындағы 
видео-сабақ.

Жалғасы
105
санақ  жүйелерi  бола  алатынын  еске 
түсіреді. 
Бұнда  жаңа  тақырып  бойынша 
терминдер тиянақталады.
Дескриптор.
1)  Оқушылар  айналмалы  қозғалыс 
энергиясы жайлы мағлұмат алады;
2)  Оқушылар  айналмалы  қозғалыс 
энергиясы формулаларын есеп шығаруда 
қолдануға болатынын түсінеді;
3) Осы шамалардың өзара байланысын 
көрсететін өрнекті жазады.
Күтілетін нәтижелер.
Оқушылар:
—  айналмалы  қозғалыс  энергиясы 
жайлы түсінік алады; 
—  айналмалы  қозғалыс  энергиясы 
формулаларын есеп шығаруда қолдана 
білуге үйренеді;
— бірін-бірі бағалай білетін болады;
— орындалған жұмыс бойынша ғылыми 
қорытынды жаза алады.
Қб: 
“Бас  бармақ”  әдісі  арқылы 
орындалады.
оқушылар:
—  күнделікті  өмірден  инерциялық 
санақ жүйелерi жайлы талқылайды; 
—  жұпта,  топта  мәселелік  сұрақтар 
құрастырады, оларға жауап береді.
“Пікір  алмасу”  (Showdown).  Әрбір 
топ  тақырыпқа  қатысты  4  сұрақ 
дайындайды. Әрбір сұрақты стикердің 
бірінші  жағына,  ал  жауабын  екінші 
жағына жазып, келесі топпен стикер-
лерін  ауыстырады.  Топ  басшысы 
с т и к е р д е г і   с ұ р а қ т а р д ы   о қ и д ы , 
топ  мүшелері  жауаптарын  жазып 
дайындайды. Көшбасшы белгі бергенде, 
барлығы  өз  жауабын  ашады  және 
ж а у а п т а р д ы   т а л қ ы л а п ,   д ұ р ы с 
жауаппен салыстырады.
1. Бiр инерциялық санақ жүйесi берілген. 
Басқа  санақ  жүйесiнiң  қозғалысы 
бойынша санақ жүйесінің инерциялық 
немесе инерциялық емес екенiн қалай 
анықтауға болады?
Бағалау 
критерийлері.
ИТ (сұрақтар 
көрсетіледі).