ҚЕҰ басқару Тəжірибелі мамандарға

4б

4б

Біз  осы құрал ОШЕ барлық елдерінде ұйымның тəжірибесіне жəне жалпы саланың даму деңгейіне қарамастан 

Біз  осы құрал ОШЕ барлық елдерінде ұйымның тəжірибесіне жəне жалпы саланың даму деңгейіне қарамастан 

КЕҰ білімді басқаруға көмегін тігізетініне үміттенеміз. 

КЕҰ білімді басқаруға көмегін тігізетініне үміттенеміз. 

Жазылған ұсыныстар тек қана қолайлы  жағдайда қызмет атқаратын жəне өз қызметтерін ұйымдастыру үшін 

Жазылған ұсыныстар тек қана қолайлы  жағдайда қызмет атқаратын жəне өз қызметтерін ұйымдастыру үшін 

күрделі жүйелік шаралар  қабылдайтын үлкен КЕҰға қолдануға келетіндігін түсінеміз. 

күрделі жүйелік шаралар  қабылдайтын үлкен КЕҰға қолдануға келетіндігін түсінеміз. 

Заңнамасында əлі де кемшіліктері бар жəне КЕҰ қатысты саясаттары бірізді емес елдерде кейбір ұсыныстарды 

Заңнамасында əлі де кемшіліктері бар жəне КЕҰ қатысты саясаттары бірізді емес елдерде кейбір ұсыныстарды 

қолдану киынға соғатынына  біз келісеміз.  

қолдану киынға соғатынына  біз келісеміз.  

Сонымен қатар кішігірім немесе жаңа ашылған волонтер қызметкерлері бар, бюджеттері төмен, қамқорлық 

Сонымен қатар кішігірім немесе жаңа ашылған волонтер қызметкерлері бар, бюджеттері төмен, қамқорлық 

кеңестері дұрыс ұйыдастырылмай екі үш достардан құрылған   КЕҰда осы ұсыныстарымыз    тым  жауапты 

кеңестері дұрыс ұйыдастырылмай екі үш достардан құрылған   КЕҰда осы ұсыныстарымыз    тым  жауапты 

əрі күрделі болғандықтан кейінге қалдырылуы ғажап емес.  

əрі күрделі болғандықтан кейінге қалдырылуы ғажап емес.  

Бірақ біздің ойымызша кез келген КЕҰ жауапты болып өз басқару жүйесін алдын ала ойластыруға міндетті. 

Бірақ біздің ойымызша кез келген КЕҰ жауапты болып өз басқару жүйесін алдын ала ойластыруға міндетті. 

Алдын ала ойластырылған басқару жүйесі  КЕҰ жағымды дамуын белгілеп, ұйымда тұрақтылық əрі салмақты 

Алдын ала ойластырылған басқару жүйесі  КЕҰ жағымды дамуын белгілеп, ұйымда тұрақтылық əрі салмақты 

шешімдерді  қабылдауды  қамтамасыз  етеді.    Əділ  басқару  елдегі  үшінші  сектордың  тұтастығының  көрінісі 

шешімдерді  қабылдауды  қамтамасыз  етеді.  Əділ  басқару  елдегі  үшінші  сектордың  тұтастығының  көрінісі 

болып  табылады.  Жауапты  басқарма  ұйымның  қызметіне  қатысып,  басқарушыларға  стандарртарды 

болып  табылады.  Жауапты  басқарма  ұйымның  қызметіне  қатысып,  басқарушыларға  стандарртарды 

насихаттап өз əрекетімен КЕҰ негізгі құндылықтарын  бекітеді. Сол себептен басқарманың  пайда болуы мен 

насихаттап өз əрекетімен КЕҰ негізгі құндылықтарын  бекітеді. Сол себептен басқарманың  пайда болуы мен 

қызмет етуі тек қана  мемлекеттік немес жеке салаға емес КЕҰға да  маңызды. 

қызмет етуі тек қана  мемлекеттік немес жеке салаға емес КЕҰға да  маңызды. 

Осымен кем дегенде болашақ даму үшін біз жаңа ашылған əрі тəжірибелі ұйымдарды бұл құралды қолдануға 

Осымен кем дегенде болашақ даму үшін біз жаңа ашылған əрі тəжірибелі ұйымдарды бұл құралды қолдануға 

шақырамыз. Біз ОШЕ елдеріндегі үшінші секторды нығайтуға ұмтылысыңызға алғыс білдіріп, осы мақсаттарға 

шақырамыз. Біз ОШЕ елдеріндегі үшінші секторды нығайтуға ұмтылысыңызға алғыс білдіріп, осы мақсаттарға 

жетіп үлкен жетістіктер тілейміз. 

жетіп үлкен жетістіктер тілейміз. 

КЕҰ басқару мəселелері бойынша  Орталық жəне Шығыс Еуропа жұмыс тобы

КЕҰ басқару мəселелері бойынша  Орталық жəне Шығыс Еуропа жұмыс тобы

5а

5а

Құралды қалай пайдалануға болады

Құралды қалай пайдалануға болады

Бұл кітапта ақпарат арнайы  əр түрлі жолдармен жазылған. 

Негізгі бас атаулар КЕҰ басқарудың əр басты қағидаларына

қағидаларына

 сəйкес келеді. Бұл қағидалар ұсыныстарда түсіндіріледі. Əр ұсыныс өз 

алдына бас атауы бар бөлімше болып табылады. Шетінде жазылған ескертпе іс жүзінде

іс жүзінде

 жергілікті жағдайға сəйкес осы ұсыныстарды 

қалай қолдануға болатынын көрсетеді. Құрал беттерінде сіздің КЕҰ осы ұсыныстарды жүзеге асыру туралы өз ойыңызды, пікірлеріңізді 

жазуға  арнайы  орын  қалдырылған.  Басқару  жүйесін  жетелдіруді  қалайтын  ұйымдар  бұл  ұсыныстарды  жүзеге  асыруды  неден 

бастайтынын  білмеуі мүмкін. 

Бірінші  қадам – кітаптың  соңында  табуға  болатын  сіздің  ұйымыздың  басқару  қабілетін  бағалау  үшін  қолданылатын  сауалнаманы

сауалнаманы

 

пайдалану. Əрі қарай сіздің ұйымыңыздың мүдделеріне жəне басты бағыттарға сəйкес  біртіндеп өзгерістерді еңгізу əдісні қолдануға 

болады. «Əділ басқаруды енгізе бастаймыз»

«Əділ басқаруды енгізе бастаймыз»

 деген бөлімінде сіздің КЕҰ басқаруды жетелдіру туралы көп кеңестерді таба аласыз ал 

«Қайнар көздер»

«Қайнар көздер»

 

бөлімінде

 

осы тақырып тұралы басқа шығармаларға сілтемелер табасыз. 

Қағидалар

Ұсыныстар

Теориядан тəжірибеге

6а

6а

Адал басқару –  жауаптылықтың негізі

Адал басқару –  жауаптылықтың негізі

2

2

1

Жауапты ұйымда іске қосылған ішкі басқару жүесі бар. 

Жауапты ұйымда іске қосылған ішкі басқару жүесі бар. 

Ағылшын тілінде  governance сөзі  латын тілінің «бағыттау», «жетелеу»,  «жол 

көрсету» деген сөздерден пайда болған. 

Бұл белгілі бір қауымдастықта билікті алу, беру жəне пайдаланудан туындаған 

термин.

Батыс политологтардың ойынша «орынды,

адал басқару» – бұл билік жəне ресурстар бір адамның немесе бір топтың қо-

лында жиналмау үшін шешім қабылдау өкілеттіліктерін  ажырату  жолы. 

Мемлекеттік  секторда  əділ  басқару  əр  түрлі  биліктердің  (заңшығарушы,  атқа-

рушы жəне сот) тежемелiк əрі тепе-теңдiк жүйесiне негізделген. Ондай жүйеде 

азаматтар  билікті  іс  жүзінде  қадағалау  үшін  жəне  қоғам  мүдделеріне  шынайы 

қызмет  ету  үшін  биліктер  уақыт  сайын  қоғамды  қатыстыра  отырып  өз-ара  ке-

ңес алмасады. 

Коммерциялық  емес  ұйымдарда  адал  басқару  осыған  ұқсас  жүйе  бойынша 

əрекеттенеді.  Егер  қоғамдық  мүдделерді  қамтамасыз  ететін  тежемелiк  əрі 

Егер  қоғамдық  мүдделерді  қамтамасыз  ететін  тежемелiк  əрі 

тепе-теңдiк  ішкі  жүйесi  қолданылса  ұйым  адал  басқаруды  ұстанатынын 

тепе-теңдiк  ішкі  жүйесi  қолданылса  ұйым  адал  басқаруды  ұстанатынын 

айтуға  болады.

айтуға  болады.  Жалпы  басқару  мен  менеджмент  функциясын  ажырату  жəне 

олардың арасында өкілеттіліктерді бөлу КЕҰ адал басқарудың негізі. Осындай 

қағида  белгілі  бір  адамның  немесе  топтың  ықпалын  азайтып  ресурстарды  ең 

тиімді жолмен пайдалануды қамтамасыз ету мен ұйымның  өзінің қоғамға пайда-

лы бағыттан ажырамауын қадағалауға көмектеседі.   

(«Əдал басқару дегеніміз не?» 

«Əдал басқару дегеніміз не?» 

қараңыз).

Əдал басқару дегеніміз не?

Əдал басқару дегеніміз не?

КЕҰ басқару мəселелері бойынша  Орталық 

жəне Шығыс Еуропа жұмыс тобы əдал 

басқаруды келесідей белгілейді - «шешімдерді 

«шешімдерді 

қабылдаудың жариялығы арқылы КЕҰ 

қабылдаудың жариялығы арқылы КЕҰ 

басшылығымен ресурстарды тиімді жəне 

басшылығымен ресурстарды тиімді жəне 

жауапты таратуы жəне ортақ құндылықтар 

жауапты таратуы жəне ортақ құндылықтар 

негізінде ұйымды басқару».

негізінде ұйымды басқару».