ҚЕҰ басқару Тəжірибелі мамандарға

21б

21б

6

6

3

КЕҰ ең жоғарғы кəсіби жəне  этикалық стандарттарды 

КЕҰ ең жоғарғы кəсіби жəне  этикалық стандарттарды 

насихаттайды

насихаттайды

Мүдделер қайшылығы саласындағы саясат басқармаға ұйым ішіндегі жүріс-тұ-

рысты  бейтарапты  бақылап,  көптеген  мүдделер  бір-біріне  қайшы  келген  жағ-

дайларды шешуге көмектеседі («Тəжірибелік мысал: мүдделер қайшылығы 

«Тəжірибелік мысал: мүдделер қайшылығы 

саясаты»

саясаты»

).

Əдеттегідей, саясатқа болашақ немесе бар болған қайшылықтардың бəрін ашу 

жəне жеке мүддесі бар тұлғаларды шешім талқылау мен қабылдаудан шектеу 

талаптары жатады. 

Көптеген басқармалар өз мүшелерінен жыл сайын болашақ мүдделер қайшы-

лықтарын ашу туралы мəлімдемеге қол қоюды талап етеді. Мүдделер қайшы-

лығы туралы ереже басқарма мүшелерінің қызметкерлерге, волонтерлерге, со-

нымен бірге, отбасы мүшелеріне, бизнес серіктестеріне т.б. таралуы тиіс. 

Əрине, саясат тек қағаз жүзінде болғаны жеткіліксіз. Ол нəтиже əкелу үшін бас-

қарма оның сақталуын ойлауы тиіс. 

Тəжірибелік мысал: мүдделер қайшылығы 

Тəжірибелік мысал: мүдделер қайшылығы 

саясаты

саясаты

Мүдделер қайшылығы саласындағы саясат қиын 

немесе əділсіз жағдайда көмекке келеді. Ол 

сіздің КЕҰ-ң абыройын қорғауға көмектеседі. Егер 

Мүдделер қайшылығы туралы Ережені дайындап, 

қабылдағыңыз келсе, онда сондай құжаттардың 

үлгілерін ОШЕ азаматтық қоғам Қоры (www.

ceetrust.org) немесе Венгрия азаматтық қоғамын 

дамыту Қоры (www.ctf.hu) сайттарынан іздеуге 

болады. 

Мүдделер қайшылығы туралы Ережеде мынадай 

құрамдық бөлімдер болу керек:

1. 

Мақсат қою. 

Мақсат қою. 

Ереже мүдделер қайшылығы 

деп не түсініледі жəне кімге қатысты екенін 

белгілейді. 

2. 

Əрекет жасау нұсқаулығы. 

Əрекет жасау нұсқаулығы. 

Басқарма мен 

қызметкерлер кез келген шынайы, солай 

болып көрінетін немесе болашақ мүдделер 

қайшылығы туралы мəлімдеу тиіс. Оларға 

өздері, жақындары, отбасы мүшелері тікелей 

немесе жанама пайда алуы мүмкін жағдайда 

шешім талқылау немесе қабылдауға тыйым 

салынуы тиіс.

3. 

Жыл сайын мүдделер қайшылығы 

Жыл сайын мүдделер қайшылығы 

туралы мəлімдеме. 

туралы мəлімдеме. 

Басқарма мүшелері 

мен қызметкерлер осы Ережені 

қабылдайтындарын растап, мəлімдемеге қол 

қояды. Мəлімдемеде олар шынайы немесе 

болашақ мүдделер қайшылық оқиғаларын 

көрсетеді

Ескертпелер

22а

22а

КЕҰ ең жоғарғы кəсіби жəне  этикалық стандарттарды 

КЕҰ ең жоғарғы кəсіби жəне  этикалық стандарттарды 

насихаттайды

насихаттайды

6

6

4

6

4

1

6

4

2

Басқарма кəсіби қызмет көрсету стандарттарын орна-

Басқарма кəсіби қызмет көрсету стандарттарын орна-

тады 

тады 

Басқарманың мамандық үлгілері жиі жағдайда жалпы ұйымның мамандырылу 

деңгейін көрсетеді.  Бірқалыпты жəне жақсы жұмыс істейтін басқарма əдеттегі-

дей, дəл сондай абыройы бар ұйымды басқарады. Басқарма өзінің кəсіби жүріс-

тұрысына ерекше назар аударуы керек болатын бірнеше сала бар. 

Басқарма өз қызметінің ережелерін орнатады.

Басқарма өз қызметінің ережелерін орнатады. Оған дайындалған рəсімдер 

керек.  Басқармада  «құқық  басымдылығы»  ұстанымы  жауаптылықты  нығайта-

ды,  нəтижелікті  жақсартады  жəне  ұжымдық  жұмыстың  мықты  негізін  салады. 

Басқарма  мүшелері  үшін  əрекет  жасаудың  ең  жақсы  нұсқауы – ол  нақтылап 

дайындалған негізгі құжаттар болып табылады. Бұл құжаттар жаңа мүшелерді 

қалай  сайлау  керек,  отырыстар  кестесі  жəне  шешім  қабылдау  рəсімі  қандай 

болу керек екенін бекітеді. Басқарма нақтылау рəсімдерді мазмұндауы мүмкін, 

тіпті отырыстар орны мен күн тəртібінің түріне дейін. Жарғылық құжаттарда да 

жазылған, тиісті ережелер мен нұсқауларда мазмұндалған басқарманың барлық 

жүріс-тұрыс  ережелерін  бір  жинаққа  жинау  керек,  ол  əр  басқарма  мүшесінде 

болу тиіс («Басқарма үшін нұсқаудың мазмұнын»

«Басқарма үшін нұсқаудың мазмұнын»

 қараңыз). Жақсы басқарма 

төрағасы осы ережелер мен рəсімдерді біліп, барлық басқарма мүшелері олар-

ды жұмысында пайдалануын бақылау тиіс.

 

Басқарма  салмақты  шешімдерді  қабылдайды.

Басқарма  салмақты  шешімдерді  қабылдайды.  Дұрыс  шешім  қабылдау  екі 

себепке байланысты: шынайы ақпарат пен оны сауатты пайдалану. Басқарма 

мүшелері толық жəне деркезінде ақпаратқа мұқтаж жəне ұйымды басқарып, кү-

шейту үшін оны қалай пайдалану керек  екендігін түсіну тиіс. 

Басқарма үшін нұсқаудың мазмұны

Басқарма үшін нұсқаудың мазмұны

Бұл толық тізім емес, бірақ басқарма өз 

қызметінде қандай дайындалған ережелерді 

басшылыққа алу тиіс екені туралы түсінік 

береді. 

1.  Басқарма мүшелерін сайлау.

2.  Басқарма мүшесінің кетуі немесе шығару 

рəсімі. 

3.  Басқармадағы бос орындарды толтыру.

4.  Жаңа басқарма мүшелерін жұмыспен 

таныстыру.

5.  Комитеттерді құру.

6.  Басқарманың өзін-өзі бағалауы.

7.  Басқарма отырыстарын шақыру.

8.  Жедел шешімдер.

9.  Күн тəртібін дайындау жəне тарату.

10.  Басқарма отырыстарына қатысу талабы.

11. Кворум.

12.  Дауыс беру əдістері.

13.  Отырыстар хаттамаларын дайындау жəне 

бекіту.

14.  Жаңа Ережелерді дайындау жəне бекіту.

15.  Басқарма мүшелерінің шығындарын өтеу.