Доплер эффектісі және оның қолданылуы аймағы. Доплер эффектісін қалай байқауға болады

жүктеу 0,74 Mb.

бет	9/9
Дата	21.04.2020
өлшемі	0,74 Mb.
	#29920

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Доплер эффект

Астрономия
Күзет сигнализациясы. Қозғалатын объектілерді анықтау үшін.

Қолданудың негізгі салалары:

Доплерлік радар-объектіден көрсетілген сигнал жиілігінің өзгеруін өлшейтін радар. Жиіліктің өзгеруі бойынша объект жылдамдығының радиалды құраушысы есептеледі (объект және радар арқылы өтетін тура жылдамдық проекциясы). Доплерлік радарлар әртүрлі салаларда қолданылуы мүмкін: ұшу аппараттарының, корабльдердің, автомобильдердің, гидрометаторлардың (мысалы, бұлттардың), теңіз және өзен ағыстарының, сондай-ақ басқа да объектілердің жылдамдығын анықтау үшін.

Астрономия:

Спектр сызықтарының жылжуы бойынша жұлдыздардың, галактикалардың және басқа да аспан денелерінің қозғалысының радиалды жылдамдығын астрономияда сәулелік жылдамдықпен көктегі жарықтың радиалды жылдамдығын атай алады. Аспан денелерінің спектрі бойынша Доплер әсерінің көмегімен олардың сәулелік жылдамдығы анықталады. Жарық тербелістері толқындарының өзгеруі, егер оның сәуле жылдамдығы байқаушыдан (қызыл ығысу) бағытталса, көздің спектріндегі барлық спектралдық сызықтардың ұзын толқындар жағына және егер сәулелік жылдамдықтың бағыты байқаушыға (күлгін ығысу) бағытталса, қысқа жаққа ығысады. Егер жарық жылдамдығымен (~300 000 км/с) салыстырғанда, онда қарғыс емес жақындауда сәулелік жылдамдық кез келген спектрлік желінің толқын ұзындығының өзгеруіне көбейтілген және қозғалмайтын көздегі осы желінің толқын ұзындығына бөлінген жарық жылдамдығына тең.

Спектр сызықтарының енін үлкейту бойынша жұлдыздардың фотосферасының температурасын өлшеуге болады. Температураның жоғарылауы кезінде желілердің кеңеюі газдағы сәуле шығаратын немесе жұтатын атомдардың хаотикалық жылу қозғалысының жылдамдығының артуымен байланысты.

Сұйық немесе газ ағынының жылдамдығын контактісіз өлшеу. Доплер әсерінің көмегімен Сұйықтықтар мен газдар ағынының жылдамдығын өлшейді. Бұл әдістің артықшылығы датчиктерді тікелей ағынға орналастыру қажет емес. Жылдамдық ультрадыбыс немесе оптикалық сәулелену толқындарының шашырауы бойынша (оптикалық Шығын өлшегіштер) ортаның біртекті еместігінде (жүзінді бөлшектерінде, негізгі ағынмен араласпайтын сұйықтық тамшыларында, сұйықтықтағы газ көпіршіктерінде) анықталады.

Сұйық немесе газ ағынының жылдамдығын контактісіз өлшеу. Доплер әсерінің көмегімен Сұйықтықтар мен газдар ағынының жылдамдығын өлшейді. Бұл әдістің артықшылығы датчиктерді тікелей ағынға орналастыру қажет емес. Жылдамдық ультрадыбыс немесе оптикалық сәулелену толқындарының шашырауы бойынша (оптикалық Шығын өлшегіштер) ортаның біртекті еместігінде (жүзінді бөлшектерінде, негізгі ағынмен араласпайтын сұйықтық тамшыларында, сұйықтықтағы газ көпіршіктерінде) анықталады.

Күзет сигнализациясы. Қозғалатын объектілерді анықтау үшін.

Күзет сигнализациясы. Қозғалатын объектілерді анықтау үшін.
Координаттарды анықтау. Коспас-Сарсат спутниктік жүйесінде жердегі авариялық таратқыштың координаттары Доплер әсерін пайдалана отырып, одан қабылданған радиосигнал бойынша жерсерікпен анықталады.
GPS және ГЛОНАСС ғаламдық позициялау жүйелері.

жүктеу 0,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9