65
8.2 Жұмыс орнының жоспары
Қарастырылып отырған жұмыс орны
бөлме
5 қабаттық ғимаратта
орналасқан. Бөлме параметрлері: ұзындығы 9 м, ені 6 м, биіктігі 3 м, терезе
өлшемі 1,5*2, ағаш есік, ағаш қабырғалар ішкі әрлеуі. Жұмыс орындарының
қолайлы талаптарын қанағаттандыру үшін бір адамға шаққандағы жұмыс
орны 6 м
2
, көлемі 23 м
3
кем емес болуы керек. Жұмыс аймақтарының көлемі
54 м
2
және
ортақ көлемінің өлшемі
162 м
2
.
Сурет 8.1
Жұмыс бөлмесі
мұндағы 1 – кондиционерге қолайлы орындар; 2 – жұмыскерлер жұмыс
орындары; 3– терезе жақтаулары; 4 – есік жақтауы; 5– өрт сөндіргіш баллоны.
Программист жұмыс орнындағы жабдықтар:
ақпаратты көрсету құралы (монитор);
ақпаратты енгізу құралы (пернетақта, манипуляторлар);
ақпаратты тарату мен байланыс құралдары (модем, телефон);
ақпаратты сақтау құралдары (дискеталар мен флэш
карталар);
қосалқы жабдықтар және тағы басқалары.
Жұмыс орнын нормаланған нұсқауларға сәйкес орындау маңызды.
Монитор үстел үстінде орналастыруда дисплейден ақпаратты бақылау ара
қашықтығы 450
500 мм интевалында болуы қажет. Дисплей ортасының және
көлденең сызығын көру қолайлы бұрыш 20 градус болатындай етіп орнату
керек. Пернетақтаны үстел үстіне орнатуда оның тіреуішінің еденге қатысты
пернетақтаның биіктігі шамамен 650
800 мм құрайды, ал пернетақтаның
жантаюы 6
10 градус аралығында. Үстел үстіне компьютерді орнатқаннан
кейін аяқ қою үшін тіреуіш және де биіктігін реттеуге мүмкіндігі бар кресло
(370мм бастап 500 мм дейінгі биіктікте) қолданылады.
66
8.3 Есептеу бөлімі
8.3.1 Кондиционерлеу жүйесін есептеу
Ауаны технологиялық кондиционерлеудің талаптары өнеркәсіптің әр
түрлі салаларындағы технологиялық процестерді жүргізуде, сондай-ақ
радиоэлектрондық жабдықтың, басқа құралдар мен аспаптардың және т.б.
жұмыс қабілеттілігін қамтамасыз ету үшін ауа ортасының белгілі бір
параметрлерін (ауаның температурасын, ылғалдылығын және қозғалысын)
өндіріске сай қолдауға негізделеді. Өзінің тағайыны бойынша кондиционер
жүйесі қолайлы және технологиялық болып бөлінеді. Қолайлы жүйелер
үйлесімді санитарлық-гигиеналық талаптарға жауап беретін ауаның
температурасын, ылғалдылығын, тазалығы мен қозғалыс жылдамдығын жасау
және автоматты қолдау үшін тағайындалады. Кондиционердің технологиялық
жүйелері белгілі бір өндірістік және технологиялық процесс талаптарына
басым дәрежеде жауап болатын ауа параметрлерін қамтамсыз ету үшін
тағайындалады.
Аумағы 15-тен 140 м2 дейінгі тұрғын және қоғамдық бөлмелерде сплит-
жүйе кондиционерлері кең таралуда. Олар сыртқы блоктан (компрессорлы-
конденсаторлы) және ішкі блоктан (буландырғыш) тұрады. Сыртқы блок
ғимарат қабырғасына,шатырға немесе шатыр астына, қосалқы бөлмеге,
балконға, яғни ыстық конденсатор төменірек температурасы бар атмосфера
ауасымен салқындатылатын жерге орнатылуы тиіс. Ішкі блок тікелей
кондиционерленетін бөлмеге орнатылады және ауаны салқындату немесе
жылыту, сүзу және бөлмедегі ауаның қажетті қозғалысын жасау үшін
тағайындалады. Ішкі блоктар берілген температураны ұстайды және бөлмедегі
ауаның тең бөлінуін қамтамасыз етеді және шусыз жұмыс істейді (шу деңгейі
35-38 дБ). Кондиционерленген ғимараттың жылулық және ылғал теңгерімін
белгілі әдістермен орындалады. Мұнда ғимараттың ауа ортасының қалпы
өзгеруіне әкеп соғатын, барлық факторлар есепке алынуы керек.
Температура айырымы нәтижесіндегі жылудың түсуі және жоғалуы:
Жылудың саны Q
қоршау
мына формуламен анықталады:
Q
қоршау
= V
ғимарат
Х
0
(t
шыққан
-t
келген),
Вт (8.1)
мұндағы V
бөлме
= 6х9х3 = 162 м
3
– бөлме көлемі;
Х
0
= 0,42 Вт/м3
0
С – меншікті жылулық сипаттама;
t
сырт.есеп
= 27,6
0
С - жылдың жылы мезгіліне арналған сыртқы есептік
температурасы;
t
сырт.есеп
= - 10
0
С - жылдың суық мезгіліне арналған сыртқы есептік
температурасы
t
іш.есеп
= 22
0
С - жылдың жылы мезгіліне арналған ішкі есептік
температурасы;
67
t
іш.есеп
= 19
0
С - жылдың суық мезгіліне арналған ішкі есептік
температурасы.
Жылы жыл мезгілі үшін:
Qқоршау = 162х0,42х(27.6-22)=381,02 Вт.
Суық жыл мезгілі үшін:
Qқоршау = 162х0,42х(-10-19)= -1973,16 Вт.
Әйнек арқылы күннің радиациясынан түсетін жылу. Күннен бөлінетін
жылу әйнектің түріне байланысты 90%-ға дейін бөлме ортасымен жұтылады,
қалған бөлігі шағылысады. Ең үлкен жылу жүктемесі тура және шашырай
түсетін күн сәулесінің ең үлкен деңгейінде алынады. Сәуле түсу қарқыны
жергілікті кеңдікке, жыл мезгіліне және тәулік уақытына байланысты.
Күн шағылысуынан бөлінетін жылу (радиация) мынадай формуламен
анықталады:
Q
p
=(
q
1
∙ F
0
1
+ q
11
∙ F
0
11
)
𝛽
𝐾.𝐾
(8.2)
мұндағы
q
1
,
q
11
– тура және шашырай түскен күн радиациясының жылулық
ағыны, Вт/
м
3
;
F
0
1
,
F
0
11
– тура күн радиациясымен сәулеленетін және сәулеленбейтін
жарық ойықтары ауданы,
м
2
;
β
K.K
– жылу өткізгіш коэффициенті.
Сырт көлеңкелейтін күнқағарлар, жақтаулар және т.б. болмаған
жағдайда, күн сәулесінің терезеден бөлмеге түсуі,
F
0
1
=
F
0
;
F
0
11
=0.
Q
p
=
q
1
∙ F
0
∙
β
K.K
= (
q
тік
+
q
жайыл
) ∙
K
1
c
∙
K
2
∙
β
E.K
∙ n ∙ H
0
∙
B
0
, Вт (8.3)
Күн сәулесі терезеден түспеген көлеңке жағдайында (шашыраған
радиация),
F
0
1
=0,
F
0
11
=0.
Q
p
=
q
11
∙
F
0
∙
β
K.K
=
q
жайыл
∙
K
1
T
∙
K
2
∙
β
K.K
∙ n ∙
H
0
∙
B
0
, Вт (8.4)
мұндағы
q
тік
,
q
жайыл
– тура және шашыраған радиациялардың жылулық
ағындары, Вт/
м
2
;
F
0
= n∙
H
0
∙
B
0
– жарық ойығының ауданы,
м
2
(n-терезелер саны,
H
0
-
бтіктік,
B
0
-ені);
K
1
– шыны жақтаулармен көлеңкеленген коэффициент;
(
K
1
C
– түскен сәуле ойықтары үшін,
K
1
T
– көлеңкедегі ойықтар үшін)
K
2
– кірленген терезелер коэффициенті;
