Дипломдық жобаның негізгі мақсаты жер асты жағдайындағы негізгі

 

 

10-15%  асыра  жүктеу  қорын  ескере  отырып,  желдеткіштің  қуаты 

есептеледі: 

 

                        N

двmin

 = (1,1 … 1,15) N

двmin

 = 1,12 · 109,6 = 122,7 кВт,          (2.13) 

 

                        N

двmax

 = (1,1 … 1,15) N

двmax

 = 1,12 · 631,5 = 707,3 кВт.         (2.14) 

 

Желдеткіш  қондырғысының  орташа  жылдық  электр  энергиясының 

шығыны мына формуламен есептеледі: 

 

                                          W

г

 = 

 · n

ч 

· n

д 

,                               (2.15) 

 

W

г

 = 

   24 

3183911

, 

 

мұндағы  n

ч

  және  n

д

  –  желдеткіштің  тәуліктегі  жұмыстық  сағат  саны 

мен бір жылдағы жұмыс күні; 

 – желдеткіш қондырғысының орташа ПӘК-і;  

 = 0,85 0,95 және 

 = 0,95 – қозғалтқыштан және электр 

желісінен беру ПӘК-і; 

= 0,8 0,9 – реттеу кезінде барлық энеп.ргия шығындарын 

ескеретін реттеу ПӘК-і. 

 

2.1 кесте – Осьтік желдеткіштердің жетекті электрқозғалтқыштарының 

негізгі техникалық деректері 

 

 

Желдеткіш қондырғылардың электр жетектерінде қуатына байланысты 

электр  қозғалтқыштардың  әртүрлі  түрлері  қолданылады:  150  кВт-қа  дейін 

тұтынылатын  қуат  кезінде  –  қысқа  тұйықталған  роторы  бар  төмен  вольтты 

асинхронды  электр  қозғалтқыштар,  150  кВт-тан  350  кВт-қа  дейін  қуат 

кезінде-кернеуі 380 В төмен вольтты синхронды қозғалтқыштар, 350 кВт-тан 

жоғары  қуат  кезінде  –  СД,  СДС,  СДВ  жоғары  вольтты  синхронды 

Желдеткіш 

шифры 

Жетекті электр қозғалтқышы 

Түрі 

Қуаты, 

кВт 

Айналу жиілігі, 

айн/мин 

Кернеуі, В 

ВОД-11 

А-101-3 

125 

1460 

220/380 

ВОД-16 

А-103-6М 

320 

985 

380 

ВОД-21 

СД-13-42-8 

500 

750 

6000 

ВОД-30 

СДС-15-49-12Р или 

СДС-15-49-10Р или 

СДС-15-64-10Р 

1000 

1250 

1600 

500 

600 

600 

6000 

ВОД-40 

СДС-17-41-16Р  

СДС-18-39-20Р 

1600 

375 

6000 

 

 

қозғалтқыштар  және  АКН  және  АКС  сериялы  фазалық  роторы  бар  жоғары 

вольтты асинхронды қозғалтқыштар. 

Реттеу  диапазоны  аз  болған  кезде  және  желдеткіш  қондырғыларда 

төмендетілген  жылдамдықтарды  қысқа  уақыт  пайдалану  кезінде  ротор 

тізбегіндегі 

кедергілері 

бар 

асинхронды 

электр 

қозғалтқыштары 

қолданылады. 

Каталог бойынша екі қозғалтқышты таңдаймыз: 

1) Қуаты 1600 кВт, ал айналу жиілігі 375 мин

-1

 синхронды СДС-17-41-

16Р электр қозғалтқышы. 

2) Қуаты 1600 кВт, ал айналу жиілігі 375 мин

-1

 синхронды СДС-18-39-

20Р электр қозғалтқышы. 

 

 

2.3 Желдеткіштің жұмыс режимі 

 

Желдеткіш  агрегатының  жұмыс  режимі  (жұмыс  дөңгелегінің 

күрекшелерін орнату бұрышы, қысым, бағыттаушы аппарат, өнімділігі, ПӘК) 

желдеткіштің  өзінің  желдету  сипаттамаларымен  қиылысу  нүктесімен 

анықталады. 

Желдеткіштің  нақты  физикалық  сипаттамалары  паспорттық  деректер 

каталогына негізделген. 

Желдеткіш  желісінің  сипаттамасы  келесі  теңдеулерде  ең  аз  және  ең 

жоғары қысымда көрінеді: 

 

                                    P

в.у.min

 = R

в.у.min

 ·

, ДаПа,                                 (2.16) 

 

                                   P

в.у.max

 = R

в.у.max

 ·

, ДаПа,                                 (2.17) 

 

мұндағы  R

в.у.min, 

R

в.у.max 

–  ең  аз  және  ең  үлкен  қысым  кезіндегі  желі 

тұрақтысы; 

                 Q

в

 – желдеткіш қондырғысының өнімділігі, м

3

/с. 

 

2.2 кесте – Желдетуші желінің сипаттамалары 

 

Q 

0 

50 

100 

150 

200 

       Q

2

 

0 

2500 

10000 

22500 

40000 

R

в.у.min ·

Q

2

 

0 

25 

100 

225 

400 

R

в.у.max ·

Q

2 

0 

50 

200 

      450 

800 

 

 

 

 

 

2.1 Сурет – Осьтік желдеткіштің аэродинамикалық сұлбасы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 Эксплуатация бөлім 

 

3.1 Желдеткіштерге техникалық қызмет көрсету жұмыстары 

 

Басты 

желдеткіш 

қондырғылары 

маңызды 

шахталық 

энергомеханикалық  жабдыққа  жатады.  Олардың  жұмыс  істеу  сенімділігіне 

еңбек  өнімділігі,  жұмысшылардың  денсаулығы  мен  қауіпсіздігіне 

байланысты.  Қондырғылар  –  шахталардағы  электр  энергиясының  негізгі 

тұтынушыларының  бірі.  Олардың  жұмысының  жоғары  сенімділігі  мен 

үнемділігі дұрыс техникалық қызмет көрсету кезінде ғана қамтамасыз етілуі 

мүмкін [9, 10]. 

Желдеткіш  қондырғыларын  пайдалану  процесінде  іске  қосу,  тоқтату, 

реттеу  операциялары,  сондай-ақ  олардың  жұмысын  қадағалау  орындалады. 

Резервтік  желдеткішті  жоспарлы  қосу  жергілікті  басқару  қалқанынан 

жүргізіледі.  Бұл  жағдайда  іске  қосар  алдында  желдеткіштің  (жұмыс 

дөңгелектерінің,  қалақтардың,  ағытқыштың,  подшипникті  тіректердің 

бекітілуі,  қосалқы  жабдықтың  жай-күйі  тексеріледі),  майлау  картасына 

сәйкес  барлық  тораптарда  майлаудың  болуын  белгілейді.  Желдеткішті  іске 

қосқаннан кейін бақылау-өлшеу аспаптары бойынша мыналарды анықтайды: 

берілуді, статикалық қысымды, мойынтіректердің температурасын. Түйіспелі 

қосылыстардың  герметикалығын  тексереді;  әрбір  жылжымалы  қосылыстың 

жұмысын  стетоскоппен,  металл  өзекпен  немесе  түтікпен  тыңдайды;  көзбен 

немесе  сезіп  діріл  деңгейін  анықтайды.  Жоғарыда  аталған  параметрлердің 

қажетті  деңгейлерге  сәйкестігін  белгілейді.  Желдеткіш  қондырғыларын 

беруді  реттеу  мәселелері  бұрын  егжей-тегжейлі  қаралды.  Желдеткіштерді 

өшіру  өте  қарапайым  операция.  Желдеткіш  қондырғыларға  техникалық 

қызмет көрсетудің мәні пайдалану процесінде қадағалау және күту бойынша 

операциялар  мен  жұмыстар  жүйесіне  негізделеді.  Желдету  қондырғыларын 

тексеру, жөндеу, ревизия, баптау және сынау жүргізу тәртібі мен мерзімдері 

3.1-кестеде келтірілген. 

Ауысым  сайын  және  тәулік  сайын  тексеру  кезінде:  жетек 

қозғалтқышының, 

мойынтірек 

тораптарының 

жұмысын 

(басқару 

аппаратурасының  аспаптары  бойынша  немесе  тікелей  сынап  термометрі 

бойынша  қыздыру  температурасы,  май  көрсеткіш  шынысы  бойынша  май 

деңгейі, көзбен тығыздау арқылы майдың ағуының болмауы, диаметрі 10-15 

мм және ұзындығы 300-400 мм есту түтігінің көмегімен үрлеу); кронштейнде 

орнатылған сағат үлгісіндегі индикатордың көмегімен немесе сезіп (алдыңғы 

және  артқы  тірек  блоктарының  орындарында  ортадан  тепкіш  желдеткіштер 

үшін);  желдеткіш  элементтерінің  бетон  каналдарға  жанасу  орындарында 

корпустардың,  қаптамалардың,  шығыс  қораптарының  ажыратуы  бойынша 

сорғыштардың  болмауы;  аспаптар  бойынша  берілісін,  қысымын  және 

қозғалтқышпен  тұтынылатын  қуатын  анықтайды  (параметрлер  журналдағы 

алдыңғы  жазбалармен  салыстырылады,  ал  күрт  айырмашылық  кезінде 

ауытқу  себептерін  анықтайды);  ал  май  станциясының  жұмысы  (бактардағы 

майдың деңгейі, май жүйесіндегі қысым, әрбір мойынтіректі төгуде ағынның 

болуы,  манометрлердің  жарамдылығы,  ондағы  қысымның  алдыңғы  түсуі