Атқару механизмдерін автоматтандыру

Басқару жүйелерінде электр атқарғыш механизмын әдетте бағдарлаушы құрылым түсетін сигналдармен сәйкес жұмыс органының орын ауыстыруы үшін қолайлы құрылымдарды айтады. Жұмыс органдарымен әр түрлі тектегі дросселдік жапқыш,клапан,бағыттаушы құрылғылары,реттегіш органдары және тағы басқалар. Айналдырушы да, ілгермелі де бұл орын ауыстыруда жұмыс органдары бір немесе бірнеше айналымдардың шектеріндегі бола алады. Демек, жұмыс органы көмегімен атқарғыш механизм басқарылатын объектке тікелей әсерді жүзеге асырады.

Жалпы жағдайда электр атқарғыш механизмы электр қозғағыштан, түйін кері байланыс, демалыс элементінің жағдайының нұсқағышының датчигі және түпкі сөндіргіштер, редуктордан тұрады.

Атқарғыш механизмдерді электр қозғағыш ретінде шамаға дейін демалыс элементінің орын ауыстыру жылдамдығының төмендетуі үшін электромагниттер немесе жұмыс органымен (білік немесе шток) бұл элементтің тікелей қосуының мүмкіндік қамтамасыз ететін томендететін редукторы бар электр қозғағыштары қолданылады.

Демек, кері байланыстың түйіндері әсердің реттеуін нобайға кіріспесі, атқарғыш механизмды демалыс элементінің орын ауыстыруын пропорционал шама үшін арналған,және мүшелеген олардан жұмыс органы. Түпкі сөндіргіштер көмегімен табыста болуы мүмкін механикалық буындардың бұзылуларының құтылуға өз түпкі жағдайларының жұмыс органымен атқарғыш механизмды электр қозғағышты ажырату өндіріп алады, сонымен бірге жұмыс органының орын ауыстыруын шектеу үшін.

Әдеттегідей, реттейтін құрылым істеп шығарылатын сигналдың қуаты жұмыс органының тікелей орын ауыстыруы үшін жеткіліксіз болады, сондықтан атқарғыш механизм әлсіз кіретін сигнал қуаттың күшейткіші ретінде берілуі мүмкін.

Барлық атқарушы механизмдерді-автоматтандырудың өндірістік процесстерді қазіргі техниканың тіптен әр түрлі салаларындағы кең қолдану тапқан бөлу мүмкін барлық электр атқарғыш механиздері екі топқа бөлінеді:

1.Электрмагнитті

2.Электрқозғалтқышты

Әр типтегі электрқозғалтқышы бар конструкциялық электрлік атқарушы механизм. Әдетте электр қозғағыш атқарғыш механизмдары қозғаушы, редуктор және (соңғы кейде болмауы да мүмкін) тежеуіштерден тұрады. Басқаруды сигиал қозғаушыға және тежеуішке бір уақытта түседі, тоқтатады және қозғаушы демалыс органын қимылдатады. Қозғаушы сигналдың жоғалуында сөнеді, тетік тежеуді тоқтатады. Элементтер, қатысушы реттейтін әсердің құрастырылуында схеманың оңайлығы, аз сан, және биік қолдану кезіндегі қасиеттер автоматты реттеудің қазіргі өнеркәсіптік жүйелерінің атқарушы құрылымдарының жасауы үшін негізбен атқарғыш механизмдар басқарылатын қозғаушылар бар. Кейбір атқарушы механизм кең тарала қоймаса да, атқарғыш механизмдер электрлік белгі басқарылатын механикалық, электр немесе гидравликалық жалғастырғыштарды болатын басқарылмайтын қозғаушылармен алды. Тән олардың тән ерекшелігі қозғаушы реттеуді жүйенің жұмысы әрдайым үздіксіз жұмыс істейтін болып табылады, реттеуіш аспаптан басқаруды сигнал жұмыс органына басқарылатын муфта арқылы беріледі.

Атқарғыш механизмдерді өз кезегінде басқарылатын қозғаушыларымен түйіскен және жапсарсыз басқарумен деп бөлуге болады.

Түйіскен басқарумен атқарғыш механизмдардың электр қозғағыштарының қосылуы, ажырату және реверстеуі әр түрлі релелік немесе түйіскен аппаратура көмегімен өндіріп алады. Бұл түйіскен басқарумен атқарғыш механизмдерді негізгі айырмашылық ерекшелікке анықтайды; бағдарлаушы кіруге атқарушы құрылым берілетін сигналдың шамасын тәуелді болмағанында емес, орын ауыстыруды бағыт (немесе фазамен) таныс бұл сигналмен анықталғанында мұндай демалыс органының жылдамдығының тетіктерінде. Әдетте түйіскен басқарумен атқарғыш механизмдері сондықтан жұмыс органының тұрақты орын ауыстыру жылдамдығы бар атқарушы құрылымдарына әкетеді. Басқару түйіскен күйінде тетіктің атқарушы органын орын ауыстыруды орташа ауыспалы жылдамдықтың алулары үшін оның электр қозғағышының импульсты жұмыс тәртібін кең қолданылады.