Биологиялық зерттеудің жаңа әдістеріне модельдеу жатады. Бұл әдісте процестердің өзі жасанды түрде немесе модельдерін жасау арқылы зерттеледі. Кескін үлгісін нотаға, яғни математикалық модельге айналдыруға болады. Бұл жағдайда модельдегі қатынастар математикалық түрде ұсынылады, әрі қарай тәжірибелер математикалық есептеулер арқылы жүзеге асырылады.
Біз өз жұмысымызда әдеби зерттеулер мен ғылыми зерттеулерді біріктірдік. Зерттеу барысында біз байқау, сипаттау, салыстыру және әдебиетте жоқ сұрақтар қою үшін эксперименттік әдістерді қолдану арқылы жинадық. Бұл саладағы ғылыми және практикалық мәліметтер биологияда топтық серуенге барғанда мен сабақ берген сыныптардағы сабақтан тыс жұмыстардың нәтижелерін салыстыру арқылы алынды. Біз топ серуен кезінде алдымызға қойған мақсатымызды ғылыми мәліметтерде жинақталған анықтамалармен салыстыра отырып, күнделікті тіршілк барысында сабақтан тыс орындалатын жұмыстардың өзіндік мәні мен мағанасы бар екенін өзіміздің зерттеу жұмысымызда көз жеткіздік.
Осы себептен біздің жұмысымызда әдебиеттік және зерттеулік мәліметтер аралас көрсетіліп отырылады.
Сыныптан тыс жұмыстар дегеніміз - студенттер жеке немесе топта мұғалімнің атынан орындауы керек практикалық жаттығулар. Сыныптан тыс жұмыстар 4 формада ұйымдастырылады:
1. Биология сабағында жасалған жұмыс
2. Табиғатта орындалған жұмыстар
3. Табиғатта орындалатын жұмыс түрлері
4. Жұмыс жаттығу алаңында жүзеге асырылады.
Осылайша ұйымдастырылған сыныптан тыс іс-шаралар соңында тәжірибе, арамшөптер, жинақтар, монтаждар, сабақ барысында дайындалған бақылаулардың нәтижелері дайындалады.
Өсімдіктер мен жануарлардың кейбір бақылаулары кестеге енгізілмеген, өйткені олар ұзақ мерзімді. Сабақ барысында микроскоптардың болмауына байланысты құралдар мен жабдықтардың жетіспеуі сабақтан тыс уақытта аяқталмаған жұмысты қажет етеді. Ұсақ жануарлардың шеберханасын студенттерді 4-5 адамнан тұратын топқа бөлу арқылы жүргізуге болады. Оқушылар мұғалімнің нұсқауымен жануарларға ұзақ мерзімді биологиялық бақылаулар жүргізеді және бақылаулардың нәтижелерін сабақта қолданады. Әр оқушы оқу жылында 1 немесе 2 сабақтан тыс жұмыстарды орындауы керек, оны мұғалім бағалайды.
Кейде сабақтан тыс орындалатын жұмыстар үй тапсырмасы сияқты алдын - ала беріледі. Оның мерзімі оқытылатын материалдың мазмұнына байланысты бірнеше күн, апта немесе ай бұрын белгіленіп, беріледі.
Мысалы өсімдіктану пәнінен:
1. Суда өсірілетін өсімдіктермен тәжірибе жасау - 2 ай;
2. Жапырақтың бетінде крахмал таңбасын түсіру - 2 күн;
3. Жапырақтың бойынан О2 оттегі бөлінуі - 3 күн;
4. Тамырдың қысымының көтерілуі - 2 күн;
5. Сабақтың бойымен судың көтерілуі - 3 күн;
6. Бегонияның жапырағы арқылы көбеюі - 2 ай;
7. Қаракүйені өсіру - 20 күн;
8. Мүктің өскінін өндіру -15 күн;
9. Папоротниктің өскінін өсіру - 2 ай;
1-кесте Өсімдіктану пәнінен сабақтан тыс орындалатын жұмыстар
үй тапсырмасына берілетін уақыты
Достарыңызбен бөлісу: |