Дипломды қ ж ұ м ы с иондаушы сәулелердің бағыттарын анықтау тәсілі. Орындаған: 14-14 тобының студенті

Бұл өрнектен θ > 90⁰ бұрышқа ауытқыған кванттардың энергиясы hυ' < m₀c², ал θ =180⁰ болғандарының энергиясы hυ' ≤ m₀c² / 2; болғандығын көреміз. Коптондық шашыраудың дифференциалдық қимасын Клейн – Нишин – Тамм төмендегідей өрнек арқылы анықтады:

γ – квант зарядталған бөлшектердің немесе ядроның электр өрісінде электрон – позитрон жұбын тудыруы мүмкін. Бұл жұптардың туындау процесі γ – квант энергиясы электрон мен позитронның тыныштығы массаларының қосындысынан (1,02 Мэв) үлкен болған жағдайда ғана болуы мүмкін.

Жұптардың туындауы вакуумда болуы мүмкін емес, себебі импульстің сақталу заңы орындалмайды. Жұптардың туындау процесінде ядроның (немесе атом электронның ) алған тебілу энергиясы Е_А – ны ескеру қажет:
hυ = m ₊ c ² + m _– c ² + E _A (16)
Мұндағы m ₊ c ² және m _– c ² позитрон және электронның толық энергиясы.

Жұптардың туындау қимасы Z² пропорционал болып, энергияға тәуелділігі өте күрделі болады (3 – сурет).

Бұл процесте туындаған позиторн өте аз уақыт аралығында аннигиляция процесі нәтижесінде энергиялары 0,51 Мэв – ке тең болған екі фотонға айналады. [3,6]