Дипломды қ ж ұ м ы с иондаушы сәулелердің бағыттарын анықтау тәсілі. Орындаған: 14-14 тобының студенті

жүктеу 3,16 Mb.

бет	5/17
Дата	21.12.2017
өлшемі	3,16 Mb.
	#5218
түрі	Диплом

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 17

/dх – тың орташа мәндері 1 - суретте келтірілген. Ауыр зарядталған бөлшектермен салыстырғанда электрондар үшін

энергия шығынының флуктуациясы үлкен болады.

2 – сурет.

2 - суретте әртүрлі қалыңдықтағы графиттен өткен электрондардың энергия бойынша таралуы келтірілген.[2]
б) Энергияның радиациялық шығыны.

Зарядталған бөлшектер үдемелі қозғалыс кезінде электромагниттік сәуле шығарады. Сондықтан электрон заттың атомдындағы өріс әсерінен тежелгенде радиациялық энергия шығыны туындайды. Оны тежелу сәулеленуі деп атайды. Тежелу сәулеленуінің квантының спектрі тұтас болып оның жоғарғы шекарасы электрон энергиасымен шектеледі.

Егер энергиясы Е - ге тең болған электрондық тежелу кезінде шығарған сәулесінің жиілігі ν - ге тең болған жағдайда, электронның заттың атомымен әсерлесу қимасы σ (Е,ν) см²*сек / атом болса, оның меншікті радиациялық шығыны:

(5)

Мұндағы N – ортаның бірлік көлеиіндегі атомдар саны; ν _мах = Е / h;

Тежелу сәулеленуі кезінде фотонның туындау ықтималдығы оның жиілілігіне кері пропорционал болғандықтан радиациялық шығын энергиясы электрон энергиасына пропорционал болады.

Радиациялық шығынды эффектифті қима σ_рад арқылы сипаттау ыңғайлы. Эффектифті қима σрад энергияға тәуелді емес. Радиациялық шығынның орташа мәні:

(6)
Мұндағы σ_рад =

;

Радиациялық шығынның орташа қимасы. Егер Е >> 137 m c ² / Z ^1/3 болса эффективті қима энергияға тәуелді болмастатан оның шамасы шамамен:

(7)

Электрон энергиясы кіші болған жағдайда σ_рад энергияға тәуелді болады:

Сонымен электронның затпен әсерлесуі нәтижесінде оның энергия шығыны ионизацияға және радиациялық сәулеленуге жұмсалады екен. Олардың арақатынасы электрон энергиясына сәйкес әртүрлі болады: ионизациялық шығын Z - ке және энергияның логарифмне, ал радиацялық

шығын Z² - қа және энергияға сызықты тәуелді. Сондықтан үлкен энергиялы электрондар үшін радиациялық шығын ионизациалық шығыннан үлкен болады. Радиациялық шығын мен ионизациялық шығын тең болатын кездегі электрон энергиясын

жүктеу 3,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 17