Дәріс кешені пән бойынша: «Мейірбикелік қызметтегі әкімшілік үрдіс және менеджмент» Мамандығы бойынша

«Менеджмент» түсінігі заманауи отандық экономикалық лексикалық термин болғандықтан, «басқару» түсінігін береді.Нарықтық жағдайда өндірістерде жүзеге асырылатын, әртүрлі әлеуметтік-экономикалық үрдістерде, кеңінен қолданылады. Әлемдік тәжірибеде, жалпы (басты) менеджмент ҚР-да кеңінен таралған менеджменттің арнайы түрі,ұйым және өндірістің іс-әрекетінің жеке саласына бағытталған:инновациялық менеджмент, қаржылық менеджмент, персонал менеджменті және т.б..

Менеджмент сөзі француз тілінен "manage" (жүк және жолаушыларды тасымалдау) және итальян сөзі "maneggio" (циркте көрсетілетін жылқыларды үйретуі бойынша жаттығу).

Америкалық Менеджмент Ассоциациясы заманауи жағдайында жалпылай анықтаманы береді:

"Менеджмент адамзаттық және физикалық ресурстармен басқарып, ұйымдасқан түрде бірігуі, мақсатына жетуде жұмысшылардың еңбегінің моральдық жағдайының жоғары деңгейде қанағаттандырылуы мен күш пен уақыттың текке жұмсалмауы ".

Менеджмент қарапайым түрінде, менеджмент- адамзаттық, материалды жене материалды емес қорларды тиімді қолдану арқылы қойылған мақсатқа жету үрдісі.

Ең қажетті элементтердің анықтамасы келесі түсінікті береді:

Мақсаттың алға қойылуы-қажеттілігі мен талабының қанағаттандырылуына кепілдендіретін, ұйымдар мен индивуумдардың әрекетінің нәтижелері .

Материалдық қорлар-бұл негізінен ақшалай немесе жекелей түрдегі қаржылық қоры.

Менеджменттің кез келген ұйымдарда, денсаулық сақтау орындарында , жалпы берілген 5 функциясы бар:

Тәжірибеде барлық функциялар бір-бірімен өзара байланыста және ұйымдарда басқару кезеңдерінің үздіксіз кезеңін көрсетеді. Басқару жұмысының сапасы әр кезеңде әсер етуі мүмкін. Мысалы, кадрлардың қандай жұмысқа қажеттілігін жоспарлауымен тығыз байланыста. Өз кезегінде адамдар, жұмысқа іріктелініп алғандықтан, ұйымның жұмысының сапалылығын нәтижелігін қамтамасыз етеді.

Денсаулық сақтауда менеджмент негізі және түсінігі

Обьект белгілеріне байланысты басты және функциональды менеджмент болып бөлінеді.

Басты(жалпы) менеджмент медицина мекемелерінің басқаруында ерекше орын алады.
Функциональды (арнайы) менеджмент емдеу-сауықтыру мекемелерінің әрекеті мен жетекшілерінің басқаруымен анықталып айқындалады.Бұл басқару инновациялық, қаржылық, кәсіптік және маркетингтік болып бөлінеді.

ЕСҰ-да басты менеджменттің стратегиясына үлкен әсер ететін мемлекеттің саясаты тұрғындардың денсаулығын қорғаудағы қатынастары (заңдар және нормативтік акт, қаржылық, тегін және ақылы медициналық көмек көрсетудің көлемінің анықтамасы)

Сонымен қатар басты менеджменттің стратегиясы ЕСҰ-ң техникалық ерекшілігі мен географиялық жағдайы, медициналық көмектің қолжетімділігі, жоғары дәрежелі персоналдармен қамтамасыз етілуі, пациенттердің сатып алушылық қабілеттігі де әсер етеді.

Инновациялық менеджмент –ғылымның жетістіктерін,сертификаттау, емдеу мен диагностиканың жаңа әдістерін енгізуімен байқалады.

Қаржылық менеджмент мекеменің қаржылық жоспарын, қаржыны көбейту, жағдайының нығайтылуына байланысты.

Кәсіптік (персоналдық) менеджментті жүргізуде медицина қызметкерлерінің жалақысының мөлшері, экономикалық стимулдеу, біліктілігін жетілдіру, ұжымда әлеуметтік-психологиялық климаттың әсер етуі көрсетілген.
Менеджер және оған қойылатын талаптар
“Менеджер” термині кең таралғандықтан және қолданатындар:

• 
  Бағдарламалық-мақсаттық топтар немесе жеке бөлімшелердің нақт ы түрлерін ұйымдастырушылары
  
• 
  өндіріс бөлімшелерінің жетекшілері ( басқару, бөлімшелер,бөлімдер)
  
• 
  бағынушыға қатысты жетекшілер;
  
• 
  жұмысты ұйымдастырушы, басқарудың барлық түріндегі әкімші
  
• 
  заманауи әдістерге жетекшілік ететіндер
  

Менеджердің білімінің , деңгейінің шеберлігі-келісім жасауда қабілетінің жоғары қасиеті.

Қазіргі уақытта менеджерлер көп уақыттарын адамдармен байланыс жасауға көп күш салады.

Менеджер-инноватор.

Ескі құралдарды жабдықтағаннан гөрі, еңбек өндірісін жаңа техника мен технологияларды қолданып, жоғарылату керек.

Маманнан талап етіледі:

• 
  кәсіпорынды басқару саласында жалпы білім деңгейінің болуы;
  
• 
  фирма қызметінің түрі мен сипаты қай салаға қатысты болса, сол саладағы өндіріс технологиясындағы компетенттілік;
  
• 
  кәсіпкерлікпен қатар, әкімшілік саласындағы тәжірибенің болуы, нарықтық жағдайды білуі, бастама ұсыныу шеберлігі, қолданудың табысты саласына фирманың қорларын қайта бөлу;
  
• 
  төменде тұрған жетекші мен қызметкерлердің келісімі негізінде компетенті және негізделген шешімдерді қабылдау, оны орындауда әр қызметкерді жұмысы бойынша бөлу;
  

1. 
   Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс: дәрістік топтама: оқу құралы / Ж. С. Төлебаев [ж. б.]. - Алматы : Эверо, 2012. – 200 экз.
   

1. 
   Менеджмент дегеніміз не?
   
2. 
   Менеджмент объектісіне не жатады?
   

4. Менеджерге қандай талаптар қойылады?

Кез келген басқарушылық шешімдері 4 стадиядан өтеді:

А) ақпараттарды жинау;

Б) алынған ақпаратты талдау;

В) өзектілікті анықтау;

Г) жағдайларды анықтауда мәселенің шешілу мүмкіндігін түсіндіру.

2. Жоспар шешімінің құрастырылуы:

А)Альтернативті варианттардың шешімін өңдеу;

Б)Қорлары бар альтернативті варианттардың салыстырмалы шешімі;

В) Әлеуметтік салдары бойынша альтернативті шешімге баға беру;

Г) Экономикалық тиімділік бойынша альтернативті варианттарды баға беру;

Д) бағдарлама шешімінің құрылуы;

Е) Шешім жоспарының құрылуы мен өңделуі.

А)Нақты орындаушылар бойынша шешімнің аяғына дейін жеткізілуі;

Б)Жаза мен марапаттаулардың шараларын өңдеу

В)Шешімнің орындалуын бақылау.

Бірінші кезең-басқарушылық шешімді өңдеу кезеңде жағдайлар туралы,мақсаттың анықталуы, бағалау жүйесінің өңделуі,басқарушылық жағдайды талдау,жағдайдың диагностикасы және жағдайды дамытуда болжамды өңдеуге дайындық.

Жағдай туралы ақпараттар сенімді,толық жеткілікті болу керек.Аналитикалық материал,тәжірибелік әрекеті және білімі бар мамандармен бірге басқарушылық мәселесін шешуге дайындалады.

Екінші кезең-басқарушылық шешімді өңдеу-альтернативті варианттарды шешімін толықтыру,басқарушылық әрекеттің негізгі варианттарын іріктеу,басқарушылық әрекеттердің негізгі варианттарына сараптамалық баға берумен көрсетіледі.

Үшінші кезең-үш негізгі элементтерден тұрады:ұжымдық сараптамалық баға, тұлғалардың шешімін қабылдау, әрекеттің жоспарын өңдеу.

Төртінші кезең-шаралардың жоспарын өңдеу кезінде, басқарушылық шешімді жүзеге асыру болып табылады.Шешімді жүзеге асыру кезеңі орындаушыларға дейін, ресурстарды орындаушылар, орындаушылардың әрекетінің координациясы шешімнің жүзеге асырылуын барлық жерлерде орындайды.

Бесінші кезең бақылауды жүзеге асыру және жағдайлардың дамуын басқарушылық әрекеттен кейін нәтижелік талдау болып табылады.Жоспарланған шараларды жүзеге асыруды бақылау және ұйымның әрекетінің тиімділігін қамтамасыз етеді.Басқару обьектінің сипатына қарай,бақылаудың әртүрлі түрлерін қолданады.Бақылаудың негізгі түрі үздіксіз және дискреттік болып бөлінеді.Бақылаудың негізгі міндеті аралық және нәтижелік жоспарлардың, оптимальды дамуын,ауытқуларын анықтау болып табылады.

2. 
   Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс: дәрістік топтама: оқу құралы / Ж. С. Төлебаев [ж. б.]. - Алматы : Эверо, 2012. – 200 экз.
   

1. 
   Басқарушылық шешім дегеніміз не?
   
2. 
   Басқарушылық шешімнің қандай кезеңдері бар?
   

Жоспарлау-бұл мақсаттың анықталуы және олардың жетістіктерін таңдау әдістері.

Бұл процесстің алгоритмі жалпы түрде үш кезеңнен тұрады:

1.Ағымдық жағдай және оны талдауға анықтама.

Стандарттық құрал– бұл STEP және SWOT-анализ.Кезеңнің міндеті – мекеменің күшті және әлсіз жағын анықтау.

2. Мақсатты талдау.Терминологияны қолданады.Кезеңнің міндеті сыртқы ортаға қауіпті және мүмкіндікті зерттеу.

3. Мақсатқа жетудің әдісін анықтау.Кезеңнің міндеті-мақсатқа жетудің құралы мен жылжу маршрутын анықтау.

Стратегиялық деңгейдің функциясына-өңдеу және шешімді қабылдау (стратегиялық) ЕСҰ мүмкіндіктерін тіркеудің іс-әрекеті жүзеге асырылады.Стратегиялық деңгейде қабылданған шешімнің жауапкершілігі де ерекше орын алған.Медициналық мекеменің болашақтағы табысы дұрыс қабылданған шешімге байланысты болады.

Тактикалық деңгей таңдап алынған стратегиялық даңгейдің шешімдеріне сәйкес, ресурстарды оптимальды таратуда жауапкершілікті алады.Бұл деңгей мекеменің іс-әрекетінің жеке бағыттары бойынша жұмыстың ұйымдастырылуын және бақылауына жауап береді.

Оперативтік деңгей бөлімшелерде қабылданған шешімдердің тиімді орындалуын қамтамасыз етеді. Оперативтік деңгей ұйымның қабылданған стратегиялық дамуының тәжірибелік түрде жүзеге асырылуына жауап береді.

Сондықтан басқарушылық циклге байланысты, басқарудың негізгі функциясының құрылымдары болып::

• 
  Болжамдау және жоспарлау;
  
• 
  ұйым;
  
• 
  координация және реттелу;
  
• 
  белсендіру және стимулдеу;
  
• 
  бақылау
  

• 
  техникалық функция –өндірістік әрекетті басқару(мысалы,медициналық мекемелеріндегі емдеу-диагностикалық процес);
  
• 
  коммерциялық;
  
• 
  әкімшіліктік;
  
• 
  сақтандыру;
  
• 
  тіркеулік функция.
  

1. 
   Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс: дәрістік топтама: оқу құралы / Ж. С. Төлебаев [ж. б.]. - Алматы : Эверо, 2012. – 200 экз.
   

1. 
   "Жоспарлау" дегеніміз не?
   
2. 
   Қандай қағидаларға сүйеніп жоспарлауды жүктеуге болады?
   
3. 
   Жоспарлаудың қандай әдістері бар?
   

Мейірбикелік іс- кадрлық саясат стратегиясы, концепцияны өңдеуін қамтиды, қызметкерлерді басқару жүйесінің бөлімшелерінің мамандары және жетекшілері, ұйымның жетекшілік құрамының әрекет етуіне мақсатты бағытталған.Мейірбикелік әрекет әрбір жағдайда медициналық қызмет көрсетудің өзекті компонентіне айналды.Мейірбике әрекетінің саласы бастапқы медициналық көмек көрсету шегін қамтиды.

Мейірбикелік қызметкердің ұйымдастырушылық түрін және функциясына сәйкес жаңа міндеттемелерді,денсаулық сақтау саласының алдына қойылған ролі ретінде қарастырылады:

● Тұрғындарды тәрбиелеу және гигиеналық оқыту,денсаулықты нығайту және ауруларды алдын алу,бастапқы медициналық көмекті көрсетуді дамыту;

• 
  Медициналық мекемелерді реструктуризациялау,стационарда болу күндердің мерзімін оңтайландыру;
  
• 
  Мейірбикелік процессті және жаңа күтім технологияларын қолданып үйде көмек көрсету көлемін кеңейту;
  
• 
  Реабилитациялық шаралардың кезеңдерін,түрлерін,жйесін жетілдіру;
  
• 
  Мейірбикелік күтім бөлімшесін немесе аурухананы қалыптастыру;
  
• 
  Қоғамдық рухани институтарда әлеуметтік,медициналық түрде үйретілетін , паллиативті көмек көрсету жүйесін дамыту;
  

1. 
   Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс: дәрістік топтама: оқу құралы / Ж. С. Төлебаев [ж. б.]. - Алматы : Эверо, 2012. – 200 экз.
   

1. Денсаулық сақтаудың негізгі мақсаттары қандай?

2. Бас мейірбикенің қандай негізгі қызметтерін білесіз?
5.1. Тақырып: Мейірбикелік қызмет басшыларының кадрлық жұмысы.Мейірбикелік қызмет басшыларының еңбек тәртібін қамтамасыз ету.
2.Мақсаты: Кадрлық қызметті, денсаулық сақтау жүйесінің медициналық қызметкерлерімен қамтамасыз етудің жағдайын оқып үйрену.
3. Дәріс тезисі: Денсаулық сақтау кадрларын жоспарлау. Елдегі тұрғындардың және медицина қызметкерлерінің санының.

1. 
   Оптимальды ара қатынастардың анықталуы
   
2. 
   Медициналық жоспарларда қабылдаулардың реттелуі
   
3. 
   Мамандарға сұранысты талдау, баға беру
   
4. 
   Ауруханада болу ұзақтығы және төсек қорының қажеттілігін бағалау
   
5. 
   Басқа елдерде қабылданған тәжірибелік стандарттар және ресурстарының қолдану көлемін салыстыру
   

Медицина қызметкерлерін дайындау және қайта даярлаудың сапасын жоғарылату. Медициналық қызметкер мен дәрігердің жауапкершілігін күшейту мен құқық кеңейтеді, қоғамдағы әлеуметтік статус және беделін көтереді.

Кадрлық ресурстарды қалыптастыру

• 
  ЖОО-дар:
  

• 
  Колледждер:
  

Мемлекеттік-25, мемлекеттік емес-19, 4 медициналық академияда факультеттері бар.

• 
  2005 жылдың 1 қыркүйегінен бастап оқитындардың контингенті. ЖОО-да 10180 немесе (41,6%) мемелекеттік білім беру гранты бойынша: келісім негізінде-14225 немесе (584%) медициналық колледждер-8086 немесе (34,7%) мемлекеттік тапсырыс бойынша, 15152 немесе (65,2%) ақылы негізде оқиды. Орта медициналық қызметкерлер, дәрігерлер арақатынасы: республика бойынша медбике-1, 1,51 (2002ж) БДҰ стандарттары (1:4). Қазіргі уақытта орта медицина қызметкерінің саны-115848. Қамтамасыз етілген:768-10000 тұрғынға, соның ішінде мемелекеттік мекемелерінде 102630, жеке-13218. Орта медициналық қызметкер медбике-менеджерлер.
  
• 
  Бүгін не істейміз? (медбикенің функциялық ролі)
  
• 
  Медбикенің жұмысын қалай жетілдіреміз?
  
• 
  Олардың болашағын қандай жағдайда көргіміз келеді?,
  
• 
  Қандай пайдасы бар?
  

Денсаулық сақтау секторында маңызды орын болып медбике саналады. Олар үйге келіп, мектепте, жұмыс орынды, түрмеде, медициналық орталықта, емханада, ауруханада және ғылыми-зерттеу институтта көмекті көрсетеді.Елдің барлық жерінде медицина қызметкерлерінің ішіндегі медбике, өзінің жұмысында денсаулық сақтаудың біріншідік принциптерін іске асыруға тырысады. Барлық әлемде, біздің елде біріншілік денсаулық сақтауды дамытудың нәтижелі факторы болып, медбике мамандығының потенуиалдын тиімді қолдану болып табылады. Пациенттерге медициналық көмек көрсетуді учаскелік және жанұялық медбике, мамандар, бала бақшада жұмыс істейтіндер, мектепте, интернатта, фельдшерлік-акушерлік пунктте жұмыс істейтіндер.

• 
  Көмектің қолжетімділігін жоғарылатуы. БДҰ комиссиясы макроэкономика және денсаулық бойынша, медбике қызметкерлерінің жұмысын кең түрде тартылуында медициналық көмекті тұрғындарға көрсетуші көрсеткіштері бойынша міндеттерді шешуде.
  
• 
  Созылмалы аурулардын алдын алу: медбике пациенттерді оқыту және кеңес беруде маңызды орын алып, өмір сапасының жоғары деңгейге дейін сақталу уақытын көрсетеді: медбике білімін өмір салты және дұрыс тамақтану туралы таратып, созылмалы аурулардан алдын алуды ескертеді.
  

• 
  Емдеудің көрсеткіштерін жақсарту: аурулары бар пациенттердің асқынуларына байланысты, терапиялық көмектің жеткіліксіз қадағаланбауына жиі әкеледі. Медбикелер пациенттермен тұрақты тіл табысудағы мәселелерді шешуді ерекше орын алады.
  

• 
  Біріншілік денсаулық сақтауды дамыту сұрақтары бойынша қызықтырушы жоқ – министрлік, департамент, білім беру мекемелері, қоғамдық топтармен бірлесуі.
  
• 
  Медбикенің ролін анықтауға бағытталған, біріншілік денсаулық сақтау саласында зерттеулерді жүргізудің әрекеті
  
• 
  Медбикелік іс мамандарын біріншілік денсаулық сақтауда кеңінен қолданылатын заңды актілерді лоббирлеу
  
• 
  Тұрғындардың әлеуметтік топтарында денсаулық қызығушылығын қорғау
  
• 
  Зерттеулерді жүргізуде және біріншілік денсаулық сақтау сектеорының жұмысында мамандардың қызығушылығын стимулдеу
  

Біріншілік денсаулық сақтауды дамытуда саясаттардың әрекеті, денсаулық сақтау жетекшілерінің ұлтық және аймақтық деңгейге, кәсіби медбикелік ассоциациясы, дәрігерлердің біліктілігін жетілдіруге бағытталған медициналық білім беру сапасына күштер қажет.

• 
  Біріншілік денсаулық сақтау принциптерін жүзеге асыру
  
• 
  Медбикенің ролін таратуда демеушілікке қатысу
  
• 
  Жергілікті тұрғындармен өзара әрекет ету
  
• 
  Зерттеулер жүргізу
  
• 
  Жергілікті ақпараттық басылымдарға біріншілік денсаулық сақтауда медбикенің ролін жариялайтын мақалаларды басу
  

Медбикелік қызмет жүйесінің кадрлық дисбаланстың заманауй мәселелерімен орта медицина қызметкерлерінің жұмыс сапасын бағалаудың критериін ендіру және өңдеу қажеттілігі, медбикелік жүйенің құжаттарына, жаңа ақпараттық технологияларды ендіру, ауруларды күту бойынша, орта медицина қызметкерінің жаңа позициясын анықтайтын, жаңа концепциялық жағдайына медбикелік процесті басқаруға ықпал етеді.

Денсаулық сақтауда кадрлық саясаттың стартегиясы елдің еңбек потенциалын құратын денсаулықтың жаңа экономикалық жоғары маңыздылығын қоғамдық мойындау, мемлекеттің әлеуметтік бағытталу дәрежесіне де байланысты
Кадрлық саясат 3 өзара байланыс бағыттарды қамтиды

• 
  Жоспарлау және кадрлардың құрылымын, санын оптимизациялау
  
• 
  Кадрларды дайындауда жетілдіру
  
• 
  Денсаулық сақтаудың адамзаттық ресурстарын басқару
  

Кадрлық саясаттың негізі

Мақсаты. Кадрларды жұмысқа орналастыру және дайындаудың рациональды жоспарлауға негізделген сала потенциалын кадрлармен басқару жүйесін дамытуын, заманауй білім беру технологиясын қолдану және тиімді мотивациялық механизмдер, тұрғындарға медициналық және дәрілі көмектің сапасын жақсарту міндеттерін шешудің кәсіптік деңгейін жоғарылату міндетін шешуге бейімді, денсаулық сақтау мекемелері мен органдарын қызметкерлермен қамтамасыз етуіне ықпал етеді.

Денсаулық сақтаудағы кадрлық саясатты жүзеге асыру бойынша концептуальды міндеттері келесі түрде қамтиды:

1. 
   Кадрлық ресурстарды жоспарлаудың кешенді жүйесін дамытуда қамтамасыз ету саланың қажеттілік құрылымын рациональды орналастыру және тиімділігін тіркеу болып табылады.
   
2. 
   Мамандарды дайындаудың мемлекеттік білім беру стандарттарының жүйесін жетілдіру, денсаулық сақтау қызметкерлерінің үзіліссіз білім беру жүйесін дамыту негізінде кәсіптік деңгейін жақсарту.
   
3. 
   Медициналық көмек көрсету сапасы және санын, күрделігіне сәйкес еңбек ақының жүйесін, денсаулық сақтау қызметкерлерінің өмір сүру деңгейін жақсарту
   
4. 
   Еңбекті қорғау бойынша шаралардың тиімділігін жақсарту, мемлекеттік және әлеуметтік сақтандыруды дамыту, сала қызметкерлерінің құқықтық және әлеуметтік қорғалуын қамтамасыз ету
   
5. 
   Адамзаттың ресурстарды басқарудың ғылыми теориясының талаптарына және принциптерге сәйкес, денсаулық сақтаудың кадрлық қызметіне реформа жүргізу
   

Қойылған міндеттердің жүзеге асырылуы еңбек қорының жағдайы және заңдылықтарының талаптарына, денсаулық сақтаудың тәжірибелік қажеттілігіне сәйкес, кадрлық ресурсты дамыту, сала қызметкерлерінің сандық және сапалық құрамының сақталуы және жаңарудың оптимальды балансын қамтамасыз ету керек.

Денсаулық сақтаудың кадрлық потенциалын тиімді қолдануда жақсартудың негізгі бағыттары

• 
  Функциялардың дұрыс еместігін жою
  
• 
  Қызметкер және кәсіптік топтардың әртүрлі айырмашылығының функциясын қайта бөлу
  
• 
  «Жалпы тәжірибелік дәрігер» негізінде дәрігерлік кадрлар құрылымының қайта құрылуы
  
• 
  Прогрессивті нормативті базаны қолдану негізінде денсаулық сақтау мекемелерінің қызметтік құрылымын орнына келтіру
  
• 
  Еңбек жағдайын техникалық түрде жабдықталуын жақсарту, жұмыс орнын модернизациялау
  

1. 
   Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс: дәрістік топтама: оқу құралы / Ж. С. Төлебаев [ж. б.]. - Алматы : Эверо, 2012. – 200 экз.
   

1.Кадрлық дисбаланстың қандай заманауи мәселелерін сіз білесіз?

2.Денсаулық сақтаудағы кадрлық саясат дегеніміз не?
6.1.Тақырып: Амбулатория –емханалық және стационарлық қызметтегі әкімшілік үрдіс.
2.Мақсаты: Амбулатория –емханалық және стационарлық қызметтегі әкімшілік үрдісті оқып үйрену.

3.Дәріс тезисі:

Қазақстандағы денсаулық сақтау – тұрғындарға медициналық көмек көрсетудің тиесілігі мен сапалығы, уақыттылығы, қолжетімділігін қамтамасыз етілуін, бірыңғай әлеуметтік-бағытталған жүйесі болу керек.

БДҰ (ВОЗ) анықтамасы бойынша Денсаулық – аурулардың жоқтығы ғана емес, жағдайдың физикалық, рухани және әлеуметтік қолайлылығы.

БДҰ-ң Еуропалық саясаты бойынша «Денсаулық-21», адамның әрбір кезеңіне денсаулығы әсер етеді және барлығының денсаулығының толық потенциалының жетістігіне тырысады. Бұл үшін денсаулық, адамдардың құқығы ретінде, тұрақты экономикалық даму және өмірдің сапасының жоғарылығы, қолайлылығына қажетті жағдаймен анықталады.

Бүкіләлемдік ғылыми-тәжірибелік конференцияда медбикелік істің теориясы бойынша. 1993 ж Голицино қаласында 27.07-14.08 күндері өткізіліп, медбикелік істің түсінігі мен жаңа терминдері енгізіліп, оның біреуі денсаулық болып саналады.

Денсаулық - өмір сүруге қоршаған ортаға бейімделудегі тұлғаның динамикалық гармониясы. Адамның денсаулығына ішкі ғана емес сыртқы фактор әсер етіп, денсаулықты нығайтып және нашарлауы (қауіп факторы), салауатты өмір салты да әсер ететіні белгілі. Тұрғындардың денсаулығын қорға барлық медицина қызметкерлерінің кәсіптік борышы болып саналады.

Қоғамдық денсаулық – физикалық және психикалық ақауларға, ауруларға қарамай, адамдардың өмір салтының өнімді денсаулығына арналған жағдайлармен қамтамасыз етуші қоғамның сапалығы, жағдайы. Өмір салтының саулығы – денсаулықты нығайтуға бағытталған өмір салты, адамның іс-әрекеті.

Денсаулықты нығайту және сақтау - өмір сапасын жақсартатын, шынайы жолдарды іздеу және ақпараттандыруды жоғарылату процесі.

Қауіп факторы – аурулардың енуін жоғарылататын факторлар генетикалық (20) қоршаған орта (20), өмір салты (50), медициналық (10).
4.Иллюстрациялы материал: презентация (8 слайд ұсынылады).
5. Әдебиеттер:

1. 
   Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс: дәрістік топтама: оқу құралы / Ж. С. Төлебаев [ж. б.]. - Алматы : Эверо, 2012. – 200 экз.
   

1. 
   ДДҰ бойынша "Денсаулыққа" қалай дұрыс анықтама беруге болады?
   
2. 
   Емхананың қандай түрлері бар?
   
3. 
   Бас дәрігердің атқаратын қандай қызметін сіз білесіз?
   

«Менеджмент» түсінігі заманауи отандық экономикалық лексикалық термин болғандықтан, «басқару» түсінігін береді.Нарықтық жағдайда өндірістерде жүзеге асырылатын, әртүрлі әлеуметтік-экономикалық үрдістерде, кеңінен қолданылады. Әлемдік тәжірибеде, жалпы (басты) менеджмент ҚР-да кеңінен таралған менеджменттің арнайы түрі,ұйым және өндірістің іс-әрекетінің жеке саласына бағытталған:инновациялық менеджмент, қаржылық менеджмент, персонал менеджменті және т.б..

Менеджмент сөзі француз тілінен "manage" (жүк және жолаушыларды тасымалдау) және итальян сөзі "maneggio" (циркте көрсетілетін жылқыларды үйретуі бойынша жаттығу).

Америкалық Менеджмент Ассоциациясы заманауи жағдайында жалпылай анықтаманы береді:

"Менеджмент адамзаттық және физикалық ресурстармен басқарып, ұйымдасқан түрде бірігуі, мақсатына жетуде жұмысшылардың еңбегінің моральдық жағдайының жоғары деңгейде қанағаттандырылуы мен күш пен уақыттың текке жұмсалмауы ".

Менеджмент қарапайым түрінде, менеджмент- адамзаттық, материалды жене материалды емес қорларды тиімді қолдану арқылы қойылған мақсатқа жету үрдісі.

Ең қажетті элементтердің анықтамасы келесі түсінікті береді:

Мақсаттың алға қойылуы-қажеттілігі мен талабының қанағаттандырылуына кепілдендіретін, ұйымдар мен индивуумдардың әрекетінің нәтижелері .

Материалдық қорла-бұл негізінен ақшалай немесе жекелей түрдегі қаржылық қоры.

Менеджменттің кез келген ұйымдарда, денсаулық сақтау орындарында , жалпы берілген 5 функциясы бар:

Тәжірибеде барлық функциялар бір-бірімен өзара байланыста және ұйымдарда басқару кезеңдерінің үздіксіз кезеңін көрсетеді. Басқару жұмысының сапасы әр кезеңде әсер етуі мүмкін. Мысалы, кадрлардың қандай жұмысқа қажеттілігін жоспарлауымен тығыз байланыста. Өз кезегінде адамдар, жұмысқа іріктелініп алғандықтан, ұйымның жұмысының сапалылығын нәтижелігін қамтамасыз етеді.