Демина Н. Ф., Омарова Ж. М. Физикадан олимпиадалық есептерді шығару әдістемесі

жүктеу 1,08 Mb.

бет	22/39
Дата	20.05.2020
өлшемі	1,08 Mb.
	#30541

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 39

Демина Н. Ф., Омарова Ж. М. Физикадан олимпиадалы? есептерді шы?

m₁(l - x) - (M + m₂) x = 0.

(1)

Пайымдаулар жүргізе отырып, өткендегіге қарап, екінші балықшы қозғалысының теңдеуін жасаймыз. Егер у арқылы қайықта екінші балықшының жүру уақыттағы қозғалысын белгілесек, сонда:

m₂(l - y) - (M + m₁) y = 0.

(2)

Қайықтың қозғалыс нәтижесі тең болады:

s = x - y.

(3)

(1) - (3) теңдеуін бірге шеше отыра, алатынымыз:

s =

2. Көлденең жазықтықта клин жатыр, массасы М = 3 кг. Клин бұрышы α = 30º. Клинның соңына ағаш салады массасы m = 1 кг. Барлық байланыс беті тегіс болып табылады. Ағаш пен клинның көлденең жылдамдығын, байланыс күшін табу.

Сурет 34

Шешуі. Ағаш пен сынаның беті тегіс болған жағдайда, ағашқа әсер ететін күштер (ауырлық күші mg және қалыпты күш реакциясы, сына жағынан қарағанда N), сына бойымен жылжуына әкеліп соғады.Сынаға жерден әсер ететін ауырлық күші Mg, тегіс көлденең беті жағынан қалыпты реакция күші N₀, ағаштың қалыпты күші жағынан F_Д. күші Mg және N₀тегіс көлденең беті жағынан қозғалысты тудырмайды немесе көлденең бағытта болжамдары болмайды. Бірақ, осы бағытта N₀ сәйкес F_Д күші болады, сынаның көлденең қозғалысын тудыратын да осы.

Содан шығатын нәтиже, қозғалысқа екі дене де қатысады. Қозғалысты білу үшін, жерге қатысты санау жүйесін таңдау керек.

Ағаш сына бойымен жылдамдықпен қозғалады, а₁, қайта санаудағы сынаның жерге қатысты жылдамдығы а₀.

Ағаштың абсолютті жылдамдығы а₂= а₁+ а₀. Теңдеудің қозғалысын векторлы түрде жазайық.

Ағаш үшін

m (a₁ + a₀) = mg + N,

сына үшін

Ma₀ = Mg + N₀ + F_Д.

Ньютонның үшінші заңы

F_Д=-N.

Теңдеудің скаляр түріне көшу үшін ыңғайлысы (есептің шартына байанысты) осьті х көлденең бойымен, у осін тік жоғарыға.

Теңдеу мынадай түрде болады:

Ағаш үшін

Х осімен

m (-a₁cosα+a₀) = - N sinα,

(1)

у осі бойынша

-ma₁ sinα = - mg + N cosα;

(2)

Сына үшін

Х осі бойынша

Ma₀ = F_Д sinα

(3)

жүктеу 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 39